Nữ doanh nhân bắt tay đại gia “lan đột biến” khai thác triệu tấn than lậu

Mới đây, liên quan vụ án “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” xảy ra tại Công ty CP Yên Phước, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương và các đơn vị có liên quan, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét đối với 12 đối tượng vì liên quan đến "đường dây" mua bán hàng triệu tấn than trái phép.

Đáng chú ý trong nhóm đối tượng bị bắt giữ có Châu Thị Mỹ Linh, SN 1970, Giám đốc Công ty cổ phần Yên Phước; Bùi Hữu Giang, SN 1989, trú tại tỉnh Quảng Ninh, lao động tự do; Bùi Hữu Thanh, SN 1989, trú tại tỉnh Quảng Ninh, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương...

Kết quả điều tra, lực lượng chức năng xác định Châu Thị Mỹ Linh, Giám đốc Công ty cổ phần Yên Phước đã câu kết, bàn bạc với Bùi Hữu Thanh, Bùi Hữu Giang là người điều hành Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương tổ chức thực hiện khai thác, mua bán hàng triệu tấn than trái phép tại mỏ than Minh Tiến ở xã Minh Tiến và xã Na Mao, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, thu lợi bất chính hàng trăm tỷ đồng.

Cụ thể, Công ty CP Yên Phước được cấp giấy phép số 1091/GP-UBND ngày 2/06/2014, thời hạn khai thác đến ngày 28/6/2031, trữ lượng khai thác 136.256 tấn, công suất khai thác 8.500 tấn/năm. Phương thức khai thác của doanh nghiệp là hầm lò với diện tích khu vực khai thác 59ha, thuộc địa phận xã Minh Tiến và Na Mao (huyện Đại Từ, Thái Nguyên).

Sau khi hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, từ năm 2018 Công ty Yên Phước mới bắt đầu khai thác than bằng hình thức lộ thiên.

Năm 2019, Châu Thị Mỹ Linh và Hà Anh Tuấn (đại diện Công ty Đông Bắc Hải Dương), ký hợp đồng để cho Công ty Đông Bắc được khai thác, chế biến than tại mỏ than Minh Tiến; Giá thành khai thác 1 tấn than thành phẩm là 450.000 đồng; Khối lượng khai thác ít nhất 400.000 tấn/năm; Hiệu lực hợp đồng là 5 năm, kể từ ngày ký kết.

Công ty Yên Phước bán tất cả các sản phẩm than và đá đen kẹp than sau khai thác cho Công ty Đông Bắc Hải Dương, không được bán cho bất cứ đơn vị thương mại nào khác, giá bán cụ thể xác định theo từng loại than và thay đổi theo thị trường. Thực tế, khi thực hiện 2 hợp đồng trên là Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang thực hiện việc khai thác, chế biến, tiêu thụ than và trả tiền cho Châu Thị Mỹ Linh.

Ngay từ khi thỏa thuận và ký hợp đồng, bị can Châu Thị Mỹ Linh đã để Công ty Đông Bắc Hải Dương vào khai thác gấp 47 lần công suất hàng năm (8.500 tấn), vượt cả sản lượng mỏ được cấp phép (136.000 tấn).

Từ tháng 3/2019 đến tháng 8/2021, Công ty Đông Bắc Hải Dương trực tiếp thực hiện việc khai thác dưới sự chỉ định và giám sát của nhân viên Công ty Yên Phước với sản lượng khai thác khoảng hơn 2 triệu tấn than nguyên khai. Bình quân hàng năm, lượng than công ty này khai thác lậu gấp hơn 120 lần số lượng được phép khai thác.

Đáng chú ý, việc khai thác than lậu diễn ra trong thời gian dài nhưng không bị cơ quan chức năng địa phương phát hiện kịp thời. Để qua mắt các cơ quan quản lý nhà nước, các bị can trong đường dây này đã sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi vừa tránh bị phát hiện, vừa trốn thuế, phí hàng chục tỷ đồng.

Công ty Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương đã lập khống hồ sơ nghiệm thu, báo cáo số lượng khai thác với UBND tỉnh và Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Thái Nguyên, sản lượng khai thác hàng năm chỉ bằng đúng với số lượng được cấp phép.

Hàng triệu tấn than khai thác vượt giấy phép được bị can Linh cùng Giang và Thanh tổ chức tiêu thụ trái phép, nhằm trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường, phí bảo vệ môi trường. Kết quả điều tra ban đầu xác định, công ty của Linh đã bán cho công ty của Giang và Thanh hơn 1 triệu tấn than được khai thác lậu, thu về số tiền hơn 121 tỷ đồng.

Thời điểm kiểm tra, tại bãi chứa ở chân mỏ khai thác, số lượng than đã khai thác được chất đống ở đây gần 1,5 triệu tấn. Cơ quan điều tra xác định, hành vi khai thác vượt trữ lượng tối đa của giấy phép khai thác khoáng sản, không đúng với nội dung giấy phép của các bị can, gây thiệt hại cho Nhà nước về thuế hàng chục tỷ đồng. Cơ quan điều tra cho rằng, hành vi của Linh, Giang, Thanh cùng một số lãnh đạo, nhân viên của Công ty Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương có dấu hiệu của tội "Vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên".

Hiện nay, ngoài những người đã bị bắt, cơ quan chức năng đang phối hợp điều tra làm rõ trách nhiệm của nhiều người khác có liên quan đến đường dây khai thác, tiêu thụ than lậu với quy mô lớn này. Đồng thời làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước tại Thái Nguyên và Hải Dương trong việc để khai thác, tiêu thụ khối lượng than lậu khủng, trong thời gian dài cũng đang được cơ quan có thẩm quyền điều tra làm rõ.

Trước đó, trong quá trình điều tra vụ án, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã phối hợp cùng Tổng cục Quản lý thị trường, tiến hành kiểm tra các kho, bãi chứa than không rõ nguồn gốc của các doanh nghiệp kinh doanh trên địa bàn thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương.

Trong 6 ngày thực hiện kiểm tra tại đây (19/8 - 24/8) hàng trăm kiểm soát viên và chiến sỹ thuộc lực lượng Quản lý thị trường, lực lượng công an kinh tế, cảnh sát cơ động đã ghi nhận hàng chục nghìn tấn than nằm ngoài hóa đơn hợp pháp được xuất trình.

Đến chiều tối ngày 27/8, quá trình kiểm tra tại các bãi than trên địa bàn thị xã Kinh Môn vẫn đang tiếp tục được lực lượng QLTT Hải Dương tiến hành để gấp rút xác định khối lượng than vi phạm trên địa bàn Hải Dương.