Chiều 30 Tết, khi buổi chợ cuối cùng của năm chuẩn bị kết thúc cũng là lúc mạng xã hội xuất hiện hàng loạt chia sẻ cảm thông, thương xót người bán hoa Tết vì cảnh họ đập đổ, vứt bỏ hàng trăm giỏ cúc, vạn thọ, mào gà… đang rực rỡ để trả lại mặt bằng các công viên trung tâm TP.HCM phục vụ người dân vui chơi Tết theo quy định.
Câu chuyện “ăn không được thì đập đổ” với hoa Tết, đủ cho thấy những người làm kinh doanh với tâm lý lạc hậu, ăn dày ở khâu trung gian, đẩy phần thiệt cho người sản xuất và người tiêu dùng cuối cùng.
Thà đập đổ chứ không bán rẻ, cho không
Theo quy định của UBND TP.HCM, đúng 12h trưa 30 tháng Chạp, tất cả những chợ hoa khu trung tâm phải trả lại mặt bằng cho thành phố chuẩn bị đón Tết. Chính vì vậy mà buổi chợ Tết cuối cùng, nhiều gian hàng, nhất là các loại hoa trái thường có tâm lý bán giảm giá đến mức thấp nhất có thể, để dọn hàng, để trả lại mặt bằng.
Sau buổi chợ Tết trưa hôm qua, tại chợ hoa Công viên 23/9 (quận 1) còn rất đông người dân đổ về với hy vọng mua được hoa giá rẻ. Tuy nhiên những người bán quyết không hạ giá mà đợi đến giờ dẹp hàng thì cùng đập bỏ, cắt gốc để đưa lên xe vận chuyển rác. Nếu tâm lý chung của một số người mua là đợi cuối phiên để mua được giá rẻ thì người bán quan niệm thà đập bỏ chứ không bán rẻ, không tạo tâm lý ỷ lại, năm nào cũng đợi sát giờ để mua hàng giá rẻ của người tiêu dùng.
 |
| Những chậu hoa đẹp một số được vận chuyển đi nơi khác tiếp tục bán trong chiều 30 Tết, một số bị vứt bỏ không thương tiếc. Ảnh: Tùng Tin. |
Anh Nguyễn Văn Hải, một tiểu thương đang đập bỏ hoa nói rằng dù rất tiếc anh vẫn phải tự tay đập bỏ những chậu hoa của mình.
“Mình làm vậy để năm sau người ta không chờ để lấy về xài miễn phí. Dù là thương lái cũng mất công, mất của chứ có phải đi xin về bán đâu mà nhiều người lại nghĩ đợi đến giờ chót để ép giá, lấy không. Mình thà lỗ để năm sau còn có đường làm ăn”, anh Hải nói.
Tình hình cũng diễn ra tương tự tại công viên Gia Định (Phú Nhuận). Các loại hoa, cây cảnh đều bị đập bỏ, thậm chí nhiều cây đào có giá 4-5 triệu đồng nhưng vẫn bị đập hỏng, chặt làm đôi…
Thậm chí, một hộ kinh doanh hoa đến từ Đồng Tháp đã đổ bỏ luôn hơn 1.000 chậu hoa cúc vàng. Giá trị hàng hóa hàng chục triệu đồng bỗng chốc "hóa thành" rác để công nhân đô thị dọn đi.
Một dạng đánh vào tâm lý ngày Tết xài thả ga để làm giá
Thực tế, chuyện đập đổ, vứt bỏ hoa ế với quan niệm để năm sau người mua không có tâm lý chờ sát giao thừa đi mua hoa Tết giá rẻ đã diễn ra từ những năm trước, không còn lạ với người quan sát thị trường. Và đặc biệt, cũng chính những người đập bỏ hoa chiều 30 Tết năm ngoái tiếp tục diễn lại hành động này trong năm nay, cũng tại các vị trí bán hoa ở trung tâm thành phố như Công viên 23/9, Công viên Gia Định, Lê Văn Tám…
Anh Hải Hồ ở quận Tân Bình, chia sẻ anh thấy bức xúc khi coi clip người bán chặt phá hoa vứt rác thay vì bán rẻ cho người mua cuối phiên chợ. Người bán cũng có lý riêng của họ nhưng việc chặt phá, vứt bỏ hoa như vậy anh cho rằng mình không chấp nhận.
Chiều 30, anh dạo một vòng khu vực bán cây cảnh quận 10 mới vỡ ra vấn đề. Việc thương lái thà đổ bỏ còn hơn bán rẻ chỉ là hiện tượng cục bộ ở khu vực trung tâm Sài Gòn. Do quy định đúng 12h phải bàn giao lại mặt bằng nên mới nảy sinh hiện tượng người dân chờ đến chờ G đi mua nhằm mua được hoa với giá rẻ nhất.
 |
| Hai người đàn ông bán hoa vạn thọ, hoa hướng dương thẳng tay đập bỏ hàng chục chậu hoa bán ế trưa 30 Tết. Ảnh: Tùng Tin. |
Những khu vực như công viên Lê Thị Riêng hay đường hoa Thành Thái, Lý Thường Kiệt (quận 10) người bán không chịu áp lực về thời gian nên mọi giao dịch cứ trên quan điểm thuận mua vừa bán dù đã gần cuối chiều.
Cũng theo anh Hải Hồ, việc người bán phá bỏ hoa mấy năm nay và nay tiếp tục tái diễn chứng tỏ họ đã lường trước được rủi ro hoa ế và tất cả đã được tính vào giá thành để không bị thua lỗ. Thế nên mọi người không cần phải khóc giùm cho người bán khi chứng kiến chính họ đập bỏ tài sản của mình rồi lên án người đi mua hoa ngày 30 Tết như là "tội đồ" của nền kinh tế.
“Cách làm của họ ở góc độ người kinh doanh có thể hợp lý, nhằm không tái diễn hiện tượng khách chờ mua giá rẻ ở những năm sau. Tuy nhiên, về tình thì tàn nhẫn và lãng phí. Tại sao các tổ chức như hội từ thiện hay đoàn thanh niên không làm đầu mối, đứng ra thu gom hoa tại các chợ hoa sau 12h để mang đến tặng cho các trại trẻ mồ côi, nhà dưỡng lão”, anh Hồ nêu quan điểm.
Anh Nguyễn Tiến Tường, phóng viên một tờ báo kinh tế, cũng đồng tình quan điểm này. Anh Tường nói mình rất bức xúc khi thấy nhiều người tỏ ra cổ suý cho việc các chủ buôn vùi dập, đạp đổ các chậu hoa.
“Người chăm chút ra hoa sẽ không bao giờ làm việc này mà chỉ có thương lái kinh doanh ở khâu trung gian. Hãy nhìn kỹ những nhát chém ấy. Đó không phải là sự thất vọng, đó là thứ bạo lực hằn học rất vụ lợi. Nếu hoa ế, chỗ của nó có thể là chùa, trường học, trại trẻ hoặc bất cứ đâu có thể điểm trang. Rõ ràng là họ đang thể hiện thái độ ăn không được thì đạp đổ chứ không phải thất vọng vì chuyện mua bán”, anh Tường nói.
Anh cũng cho rằng không ai có quyền trách hay ép người mua phải mua bán vào lúc nào, vì họ được quyền lựa chọn thời điểm hàng hoá có giá trị thật để mua.
“Thật ngây thơ nếu chúng ta nghĩ rằng hành động người dân mua hoa ngày 30 Tết sẽ gây hại cho nhà vườn. Nhà vườn đã chốt sổ với thương lái từ lâu. Và một bông hoa từ vườn lên thành phố, qua nhiều tầng nấc trung gian, đã bị đẩy giá lên hàng chục lần”, anh Tường nói thêm.
Người Việt có tâm lý làm lụng cả năm và thường xông xênh chi xài vào ngày Tết. Điều này lâu nay đã giúp các chủ buôn làm giá với sản phẩm, hàng hóa Tết, nhất là các mặt hàng khó định giá thật, như hoa kiểng, mặt hàng trang trí… Do vậy mà việc đập bỏ vài chậu hoa ế sẽ chẳng thấm tháp gì số lời họ đã bỏ túi trước.
Ai là người mua hoa chiều 30 Tết
Chia sẻ trên trang cá nhân của mình, anh Duy Khanh, một công dân ở TP.HCM nói mình có hơn 35 năm đón Tết Sài Gòn và thấy việc đập bỏ hoa ngày 30 Tết là hành động không thể chấp nhận.
 |
| Người bán quan niệm thà vứt bỏ hoa chứ không bán rẻ, tạo tâm lý cho người mua năm sau cũng chờ mua hàng giá rẻ. Ảnh: Tùng Tin. |
“Tôi có trên 35 năm ở đất Sài thành này, chưa bao giờ thấy tình cảnh như ngày hôm nay. Trước đây, chợ hoa Nguyễn Huệ khi người bán đã thấy người mua ít, giờ G gần điểm, họ để yên đó, âm thầm tháo lui về nhà. Ai muốn thì nhặt về chưng, còn không thì bên vệ sinh họ dọn, thế là xong. Thời nay, sao lại có lối nghĩ chỉ trích người mua mà không hề suy luận logic theo kinh tế thị trường. Thử đặt câu hỏi ai sẽ là người mua hoa ngày 30 Tết?
Người dân TP.HCM đến hết 28 tháng Chạp mới được nghỉ Tết. Các công việc ưu tiên của họ trong thời gian ngắn ngủi của dịp chuẩn bị trước kỳ nghỉ này chắc chắn không phải là mua hoa. Hơn nữa với nhiều gia đình, hoa một phần đã được biếu tặng, phần khác có hoa kiểng những năm trước gửi nhà vườn, giờ chỉ thêm một ít hoa khác để cúng, do vậy họ đã lo trước đó rồi.
TP.HCM rất đông là người nhập cư. Phần lớn họ đã về quê ăn Tết, nên không có nhu cầu mua hoa. Số người có tiền thì cũng thu xếp đâu và đó để trang hoàng nhà cửa, sáng 30 đi chợ mua đồ nấu nướng cúng rước ông bà. Như vậy, chỉ còn một số gia đình nghèo, hoặc tiết kiệm do thời buổi khó khăn phải vun vén trước sau mới tính chuyện mua hoa trong thời khắc đó, sao cho phù hợp túi tiền. Như vậy sao lại nghĩ họ xấu, ăn quỵt, ép giá chờ mua hàng rẻ?
"Ứng xử với sản phẩm của mình như cách trút hết những thù hằn trong tâm trí vô minh, hay đổ lỗi là không chấp nhận được. Bán không được như ý là do cung vượt cầu, không nắm bắt nhu cầu của thị trường", anh Khanh nói.
Anh Khanh nói chuyện mua bán nên để thị trường tự quyết, đừng đổ cho người mua. Tết là ngày vui, hãy để mọi người có cảm nhận Tết riêng theo cách thư thái và bình an của họ.
Chuyên gia Đinh Thế Hiển thì nói mình đi mua hoa ngày 27 tháng Chạp và có quan sát thị trường, thấy nhu cầu về hoa năm nay giảm hẳn. Với ông, kinh tế thị trường là sự chọn lựa. Nếu người ta dư thì mua hoa chưng Tết, còn bị buộc phải chi thứ khác thì chắc chắn họ giảm mua hoa. Việc đập bỏ là quyền của chủ hàng nhưng chuyện trách cứ khách mua ngày 30 mà không mua vào 26, 27 Tết là quá vô lý.