Trong suốt thời gian dài, biểu tượng chính của sức mạnh của hải quân Mỹ là các nhóm tác chiến tàu sân bay (AUG), chúng vẫn được xem như bất khả xâm phạm.Tuy nhiên trong những năm gần đây, với sự phát triển của tên lửa, có nhận định cho rằng hàng không mẫu hạm đã mất đi tính thích hợp và biến thành "mục tiêu nổi lớn".Điều này có thực sự chính xác hay không, và Bộ Quốc phòng Nga có gì trong tay để nhấn chìm tàu sân bay của hải quân Mỹ xuống đáy biển nếu cần thiết?Theo truyền thống, một nhóm tấn công bao gồm một tàu sân bay với 60 - 70 chiến đấu cơ, 1 tàu tuần dương tên lửa và 6 - 8 tàu hộ tống, bao gồm tàu khu trục và khinh hạm, cũng như tàu ngầm hạt nhân đa năng.Tiêm kích hạm được coi là lực lượng tấn công chính của AUG, và các tàu hộ tống đảm bảo an toàn cho sân bay nổi, nhưng bản thân chúng cũng có thể thực hiện các vụ tấn công bằng tên lửa, được hỗ trợ bởi phi đội máy bay tuần tra chống ngầm.Như vậy, Lầu Năm Góc có trong tay một lực lượng hải quân linh hoạt với sức mạnh cực lớn trong cả tấn công lẫn phòng thủ.Việc tiêu diệt AUG của hải quân Mỹ không phải là nhiệm vụ đơn giản. Trước tiên cần nói đến phạm vi bay của tên lửa chống hạm Tomahawk BGM-109B là 600 km, và tiêm kích trên tàu sân bay là 700 km.Thứ hai, tàu chiến Mỹ được trang bị hệ thống phòng thủ Aegis hiệu quả cao. Tên lửa đánh chặn tiêu chuẩn SM-3 có khả năng bắn hạ không chỉ tên lửa đạn đạo mà còn cả vệ tinh. Vậy Nga có trong tay những gì?Đầu tiên là tên lửa chống hạm siêu thanh Zircon được thiết kế để thay thế cho loại Granit đã lỗi thời. Tên lửa vẫn chưa được đưa vào trang bị nên dữ liệu về tầm bắn của nó rất khác nhau.Ở một số nguồn, con số là 400 km, trong khi có thông tin Zircon thậm chí vươn tới được 1.000 km, nhưng có lẽ 600 km là chính xác nhất. Với tốc độ siêu vượt âm, Zircon phải vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương "như một con dao nóng đỏ xuyên qua bơ".Nhưng tồn tại một vấn đề, hải quân Nga không có nhiều tàu mặt nước đủ gây ra mối đe dọa, kể cả những chiếc tuần dương hạm hạt nhân như Peter Đại đế và Đô đốc Nakhimov, hay tuần dương hạm mang máy bay Đô đốc Kuznetsov và các khinh hạm thuộc dòng Đô đốc Gorshkov.Không tàu nào có thể phép tiếp cận phạm vi tấn công tên lửa mà không bị đánh trả. Do đó, hy vọng chính về việc tiêu diệt tàu sân bay được đặt vào các tàu ngầm hạt nhân đa năng đầy hứa hẹn.Đó là những chiếc Yasen và Antey, cũng như Husky, được thiết kế cho cách tiếp cận bí mật và thực hiện cuộc tấn công tên lửa. Hiện tên lửa Zircon đang được thử nghiệm thành công trên tàu ngầm K-560 Severodvinsk thuộc Dự án 885 Yasen.Tên lửa chống hạm phóng từ trên không mang lại nhiều cơ hội hơn để tiêu diệt AUG và Nga có rất nhiều để lựa chọn, đặc biệt khi họ đang hiện đại hóa sâu rộng các máy bay ném bom mang tên lửa chiến lược của mình lên cấp độ Tu-22M3M.Trên Tu-22M3M, cần tiếp dầu đã được trả lại, do đó phạm vi bay sẽ tăng lên 7000 km. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là việc trang bị hệ thống điện tử hàng không và vũ khí tối tân, hợp nhất với Tu-160M sẽ giúp tăng hiệu quả điều khiển vũ khí.Trước hết, đây là những tên lửa hành trình phóng từ trên không Kh-32. Phạm vi bay của chúng là 1000 km, cho phép tiếp cận AUG và tấn công từ một khoảng cách an toàn.Quan trọng hơn, tên lửa được thiết kế đặc biệt để xuyên thủng hệ thống phòng thủ Aegis, nó bay ở độ cao vượt quá tầm bắn, với tốc độ 1,5 km/s so với 800 m/s của tên lửa đánh chặn SM-6, và trong giai đoạn cuối, nó lao xuống ở góc dốc, khiến việc phát hiện rất khó khăn.Đồng thời Kh-32 liên tục cơ động trong chuyến bay. Chỉ một cuộc tấn công đồng thời của nhiều tên lửa đánh chặn mới có thể chống lại nó một cách hiệu quả.Theo tính toán, sẽ cần tới 12 quả SM-6 để đánh chặn một tên lửa chống hạm Nga. Nếu 3 quả Kh-32 được tung ra cùng một lúc, thì 2 khu trục hạm của Mỹ sẽ tiêu hết kho đạn cho chúng.Điều này nghĩa là cuộc tấn công của 1 chiếc Tu-22M3M với 3 tên lửa sẽ làm giảm tiềm năng phòng thủ của 2 tàu hộ tống hàng không mẫu hạm cùng lúc. Không khó để tính toán có bao nhiêu máy bay ném bom sẽ cần trong một phi đội để cuối cùng có thể tiếp cận tàu sân bay.Sẽ còn tồi tệ hơn nếu Tu-22M3M được trang bị "Dao găm" siêu thanh. Với tầm bắn tương tự Kh-32, chúng có tốc độ nhanh gấp đôi, đây sẽ là một vấn đề rất lớn đối với Aegis. Cần lưu ý Tu-22M3M có thể mang 4 quả Kh-47M2 Kinzhal, làm tăng hiệu quả của cuộc tấn công.Và cuối cùng, tên lửa tầm siêu xa Kh-101/Kh-102. Ở phiên bản hạt nhân có thể mang đầu đạn đương lượng 250 kT - 1 MT. Khoảng cách mà nó có thể bao phủ là 5.500 km, độ sai lệch chỉ trong khoảng 10 mét.Nhưng đối với một tên lửa đầu đạn hạt nhân thì điều này không còn quá quan trọng, có một phiên bản mà tên lửa này có thể được sử dụng bởi Tu-22M3M.
Trong suốt thời gian dài, biểu tượng chính của sức mạnh của hải quân Mỹ là các nhóm tác chiến tàu sân bay (AUG), chúng vẫn được xem như bất khả xâm phạm.
Tuy nhiên trong những năm gần đây, với sự phát triển của tên lửa, có nhận định cho rằng hàng không mẫu hạm đã mất đi tính thích hợp và biến thành "mục tiêu nổi lớn".
Điều này có thực sự chính xác hay không, và Bộ Quốc phòng Nga có gì trong tay để nhấn chìm tàu sân bay của hải quân Mỹ xuống đáy biển nếu cần thiết?
Theo truyền thống, một nhóm tấn công bao gồm một tàu sân bay với 60 - 70 chiến đấu cơ, 1 tàu tuần dương tên lửa và 6 - 8 tàu hộ tống, bao gồm tàu khu trục và khinh hạm, cũng như tàu ngầm hạt nhân đa năng.
Tiêm kích hạm được coi là lực lượng tấn công chính của AUG, và các tàu hộ tống đảm bảo an toàn cho sân bay nổi, nhưng bản thân chúng cũng có thể thực hiện các vụ tấn công bằng tên lửa, được hỗ trợ bởi phi đội máy bay tuần tra chống ngầm.
Như vậy, Lầu Năm Góc có trong tay một lực lượng hải quân linh hoạt với sức mạnh cực lớn trong cả tấn công lẫn phòng thủ.
Việc tiêu diệt AUG của hải quân Mỹ không phải là nhiệm vụ đơn giản. Trước tiên cần nói đến phạm vi bay của tên lửa chống hạm Tomahawk BGM-109B là 600 km, và tiêm kích trên tàu sân bay là 700 km.
Thứ hai, tàu chiến Mỹ được trang bị hệ thống phòng thủ Aegis hiệu quả cao. Tên lửa đánh chặn tiêu chuẩn SM-3 có khả năng bắn hạ không chỉ tên lửa đạn đạo mà còn cả vệ tinh. Vậy Nga có trong tay những gì?
Đầu tiên là tên lửa chống hạm siêu thanh Zircon được thiết kế để thay thế cho loại Granit đã lỗi thời. Tên lửa vẫn chưa được đưa vào trang bị nên dữ liệu về tầm bắn của nó rất khác nhau.
Ở một số nguồn, con số là 400 km, trong khi có thông tin Zircon thậm chí vươn tới được 1.000 km, nhưng có lẽ 600 km là chính xác nhất. Với tốc độ siêu vượt âm, Zircon phải vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương "như một con dao nóng đỏ xuyên qua bơ".
Nhưng tồn tại một vấn đề, hải quân Nga không có nhiều tàu mặt nước đủ gây ra mối đe dọa, kể cả những chiếc tuần dương hạm hạt nhân như Peter Đại đế và Đô đốc Nakhimov, hay tuần dương hạm mang máy bay Đô đốc Kuznetsov và các khinh hạm thuộc dòng Đô đốc Gorshkov.
Không tàu nào có thể phép tiếp cận phạm vi tấn công tên lửa mà không bị đánh trả. Do đó, hy vọng chính về việc tiêu diệt tàu sân bay được đặt vào các tàu ngầm hạt nhân đa năng đầy hứa hẹn.
Đó là những chiếc Yasen và Antey, cũng như Husky, được thiết kế cho cách tiếp cận bí mật và thực hiện cuộc tấn công tên lửa. Hiện tên lửa Zircon đang được thử nghiệm thành công trên tàu ngầm K-560 Severodvinsk thuộc Dự án 885 Yasen.
Tên lửa chống hạm phóng từ trên không mang lại nhiều cơ hội hơn để tiêu diệt AUG và Nga có rất nhiều để lựa chọn, đặc biệt khi họ đang hiện đại hóa sâu rộng các máy bay ném bom mang tên lửa chiến lược của mình lên cấp độ Tu-22M3M.
Trên Tu-22M3M, cần tiếp dầu đã được trả lại, do đó phạm vi bay sẽ tăng lên 7000 km. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là việc trang bị hệ thống điện tử hàng không và vũ khí tối tân, hợp nhất với Tu-160M sẽ giúp tăng hiệu quả điều khiển vũ khí.
Trước hết, đây là những tên lửa hành trình phóng từ trên không Kh-32. Phạm vi bay của chúng là 1000 km, cho phép tiếp cận AUG và tấn công từ một khoảng cách an toàn.
Quan trọng hơn, tên lửa được thiết kế đặc biệt để xuyên thủng hệ thống phòng thủ Aegis, nó bay ở độ cao vượt quá tầm bắn, với tốc độ 1,5 km/s so với 800 m/s của tên lửa đánh chặn SM-6, và trong giai đoạn cuối, nó lao xuống ở góc dốc, khiến việc phát hiện rất khó khăn.
Đồng thời Kh-32 liên tục cơ động trong chuyến bay. Chỉ một cuộc tấn công đồng thời của nhiều tên lửa đánh chặn mới có thể chống lại nó một cách hiệu quả.
Theo tính toán, sẽ cần tới 12 quả SM-6 để đánh chặn một tên lửa chống hạm Nga. Nếu 3 quả Kh-32 được tung ra cùng một lúc, thì 2 khu trục hạm của Mỹ sẽ tiêu hết kho đạn cho chúng.
Điều này nghĩa là cuộc tấn công của 1 chiếc Tu-22M3M với 3 tên lửa sẽ làm giảm tiềm năng phòng thủ của 2 tàu hộ tống hàng không mẫu hạm cùng lúc. Không khó để tính toán có bao nhiêu máy bay ném bom sẽ cần trong một phi đội để cuối cùng có thể tiếp cận tàu sân bay.
Sẽ còn tồi tệ hơn nếu Tu-22M3M được trang bị "Dao găm" siêu thanh. Với tầm bắn tương tự Kh-32, chúng có tốc độ nhanh gấp đôi, đây sẽ là một vấn đề rất lớn đối với Aegis. Cần lưu ý Tu-22M3M có thể mang 4 quả Kh-47M2 Kinzhal, làm tăng hiệu quả của cuộc tấn công.
Và cuối cùng, tên lửa tầm siêu xa Kh-101/Kh-102. Ở phiên bản hạt nhân có thể mang đầu đạn đương lượng 250 kT - 1 MT. Khoảng cách mà nó có thể bao phủ là 5.500 km, độ sai lệch chỉ trong khoảng 10 mét.
Nhưng đối với một tên lửa đầu đạn hạt nhân thì điều này không còn quá quan trọng, có một phiên bản mà tên lửa này có thể được sử dụng bởi Tu-22M3M.