Không chỉ có KV-1 hay KV-2, Liên Xô từng nghiên cứu phát triển hàng loạt mẫu tăng họ KV nhưng hầu hết không thành công. Hiện nay không có nhiều tư liệu về các dòng tăng KV khác ngoài KV-1 hay KV-2. Rất may là mạng Topwar gần đây đã công khai một số tài liệu được tiết lộ về chương trình phát triển xe tăng hạng nặng KV-5 – một dòng tăng “khổng lồ” nhưng chỉ nằm trên giấy. Nguồn ảnh: TopwarLịch sử của xe tăng KV-5 bắt đầu từ một quyết định đột ngột của hội đồng tối cao Liên Xô và Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô (b) số 827-345 ss về việc phát triển xe tăng hạng nặng mới nhằ. Quyết định này được cho là thông qua một cách khó hiểu khi tình báo Liên Xô nhận thông tin cho rằng Đức đang phát triển tăng hạng nặng bọc thép cực dày (có thể dự án Tiger hay Maus). Nguồn ảnh: TopwarSắc lệnh 827-345ss được gửi tới nhà máy Kirov yêu cầu rõ: chiếc tăng hạng nặng phải có thông số lớp giáp siêu dày (mặt trước thân 150mm, tháp pháo 170m); trang bị pháo ZIS-6 107mm; động cơ diesel 1.200 mã lực. Sắc lệnh cũng yêu cầu ngày 15/7/1941 phải sẵn sàng cung cấp bản vẽ khung thân, tháp pháo cho nhà máy Izhora. Đến 1/8 phải hoàn toàn chế tạo thân và tháp để đến 1/10 chuyển tới nhà máy Kirov để lắp ráp hoàn chỉnh nguyên mẫu dự án tăng hạng nặng Object 255. Nguồn ảnh: KV-5Đứng đầu dự án tăng hạng nặng KV-5 là kiến trúc sư N.Tseyts. Nhóm nghiên cứu các nhà thiết kế dưới sự lãnh đạo của ông đã thiết kế ra chiếc xe tăng đặc biệt thời kỳ đó. Sức mạnh và lớp giáp của xe tăng cho thấy rằng, khi KV-5 đi vào sản xuất, sẽ trở thành xe tăng mạnh nhất và được bảo vệ tốt nhất trên thế giới. Ở thời điểm đó không có nước nào trên thế giới có sản phẩm tương tự. Nguồn ảnh: zebrano-modelTheo các tài liệu của Topwar, thiết kế thân KV-5 hóa ra khá thấp. Do kích thước nhỏ, lái xe và xạ thủ ngồi trong tháp đặc biệt, trong đó đảm bảo quan sát các thành viên kíp lái khá tốt. Nguồn ảnh: red18o2Tháp pháo của KV-5 có hình dạng kim cương độc đáo. Kích thước của tháp pháo tại thời điểm đó là rất lớn. Trong tháp pháo bố trí đủ chỗ cho phần lớn kíp lái - chỉ huy, pháo thủ và nạp đạn. Ngoài ra, chỉ huy xe tăng ngồi trong một tháp pháo riêng biệt – tháp chỉ huy, cho phép cung cấp góc nhìn đầy đủ nhất. Trong hầu hết tất cả các xe tăng thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai của tầm nhìn không bao giờ được liệt kê trong các thông số kỹ thuật ưu việt. Nguồn ảnh: world of tankNgoài ra, còn có tháp pháo nhỏ cho phép khả năng hiện đại hóa hơn nữa của xe tăng hạng nặng. Bên trong tháp pháo có đầy đủ điều kiện tốt nhất để tăng cường khả năng hoàn thành mọi nhiệm vụ các thành viên kíp lái. Chế tạo tháp pháo, các kỹ sư đã loại bỏ một trong những thiếu sót lớn của xe tăng sản xuất trong nước khi các giải pháp thiết kế vượt lên việc tạo ra các điều kiện bình thường đối để hoàn thành nhiệm vụ của kíp lái. Nguồn ảnh: world of tankViệc bọc giáp cả ở thân xe và tháp pháo theo đề án – dày từ 15-17 cm. So sánh với IS-2 có lớp giáp trước 12 cm. Nguồn ảnh: ModdingViệc sản xuất động cơ diesel công suất cao ở trong nước chưa sẵn sàng, do đó đề án đã thực hiện một sự thay đổi hơn. KV-5 được thiết kế với hai động cơ thông thường "V-2K" với tổng công suất 1.200 mã lực. Chúng được lắp đặp song song trong xe. Nguồn ảnh: miniafvPháo chính được lắp đặt trên xe tăng dự cũng là một dự án độc đáo. Pháo chính cỡ nòng 107 mm đã có thể xuyên thủng bất kỳ xe bọc thép nào, từ khoảng cách 1,5 km. Nguồn ảnh: suggestTuy nhiên, công việc chế tạo xe tăng từ bản vẽ đã gặp cản trở do cuộc chiến với quân Đức, đang tiến nhanh về Leningrad. Trước tình hình đó, nhà máy Kirov phải tạm ngừng tất cả các công việc chế tạo ra nguyên mẫu thử nghiệm thiết bị và vũ khí và tập trung mọi nguồn lực sản xuất xe tăng KV-1. Ngày cuối cùng ghi trong dự án xe tăng hạng nặng là 15/8/1941. Kể từ đó, không ai rõ gì về số phận siêu tăng KV-5 “trên giấy” nữa. Nguồn ảnh: suggestMặc dù có thông số rất “bùi tai”, nhưng thực tế thì các chuyên gia quân sự cho rằng dự án KV-5 nếu có thành cũng là một thất bại lớn. Lý do, KV-5 quá nặng, ước tính tổng trọng lượng có thể lên tới 80 tấn. Do đó, nó không thể bơi qua các con sông nhỏ, vượt các hào rãnh một cách dễ dàng. Nguồn ảnh: wallupMột số tài liệu khác mà Topwar có được cho biết, dù đang còn “trên giấy” nhưng nhóm thiết kế đã nghĩ tới phương án phát triển phiên bản hiện đại hơn của KV-5 những năm tiếp theo. Ví dụ như là đề án KV-5bis – dù vậy là chẳng có thông tin nào về nó. Nguồn ảnh: ArmoramaHay là biến thể “hơi khó tin” mang tên Begemot - Dựa trên các mô tả và bản vẽ có sẵn, xe tăng được thiết kế như một đoàn tàu tăng với ba tháp pháo chính cùng với các loại súng cỡ khác nhau. Giải pháp tổng thể này được tìm thấy ở chỗ A.Afanasev, trong mô tả của ông về thiết các bị quân sự, và V.Shpakovskogo mà trong cuốn sách ông viết "Xe tăng. Độc đáo và nghịch lý”. Nguồn ảnh: suggestTheo đó, KV-5 Begemot nhìn như “tàu tuần dương bánh xích” được trang bị nhiều tháp pháo gồm: tháp pháo đầu và đuôi lấy từ tăng KV-1; tháp pháo ở giữa như của KV-2 nhưng lắp 2 đại pháo 152mm ML-20S; trên đỉnh tháp trung tâm lắp tháp pháo của tăng BT-5. Ngoài ra, ở đuôi sẽ được lắp pháo phản lực Katuysha. Nguồn ảnh: DigitalmindsoftMột số nguồn tài liệu cho rằng, ít nhất 9 xe tăng Begemot đã được vào hoạt động từ năm 1944 trong đơn vị có mật danh là “Stalin”. Cũng theo các dữ liệu này, 9 xe tăng "Begemot" đã từng tham gia ít nhất bốn hoạt động quân sự. Nguồn ảnh: historumThế nhưng, chỉ cần tưởng tượng về con quái vật sắt này, sẽ hiểu rằng "tàu tuần dương" sẽ di chuyển bằng động cơ diesel rất mạnh mẽ, mà ở Liên Xô còn chưa có vào thời điểm đó. Khối lượng ước tính của "Begemot" không rõ. Ngay cả tưởng tượng khi con "quái vật" này di chuyển, nó cũng không thể quay vòng tại chỗ. Và việc sử dụng trong tình huống chiến tranh, và nơi khác - trên bán đảo Kola, nơi các xe tăng thông thường hay bị bị kẹt, có vẻ như không khả thi. Mà cũng không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy có một dự án như Begemot từng tồn tại. Xem ra nó có thể là một câu chuyện mang tính thuê dệt. Nguồn ảnh: Pinterest
Không chỉ có KV-1 hay KV-2, Liên Xô từng nghiên cứu phát triển hàng loạt mẫu tăng họ KV nhưng hầu hết không thành công. Hiện nay không có nhiều tư liệu về các dòng tăng KV khác ngoài KV-1 hay KV-2. Rất may là mạng Topwar gần đây đã công khai một số tài liệu được tiết lộ về chương trình phát triển xe tăng hạng nặng KV-5 – một dòng tăng “khổng lồ” nhưng chỉ nằm trên giấy. Nguồn ảnh: Topwar
Lịch sử của xe tăng KV-5 bắt đầu từ một quyết định đột ngột của hội đồng tối cao Liên Xô và Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô (b) số 827-345 ss về việc phát triển xe tăng hạng nặng mới nhằ. Quyết định này được cho là thông qua một cách khó hiểu khi tình báo Liên Xô nhận thông tin cho rằng Đức đang phát triển tăng hạng nặng bọc thép cực dày (có thể dự án Tiger hay Maus). Nguồn ảnh: Topwar
Sắc lệnh 827-345ss được gửi tới nhà máy Kirov yêu cầu rõ: chiếc tăng hạng nặng phải có thông số lớp giáp siêu dày (mặt trước thân 150mm, tháp pháo 170m); trang bị pháo ZIS-6 107mm; động cơ diesel 1.200 mã lực. Sắc lệnh cũng yêu cầu ngày 15/7/1941 phải sẵn sàng cung cấp bản vẽ khung thân, tháp pháo cho nhà máy Izhora. Đến 1/8 phải hoàn toàn chế tạo thân và tháp để đến 1/10 chuyển tới nhà máy Kirov để lắp ráp hoàn chỉnh nguyên mẫu dự án tăng hạng nặng Object 255. Nguồn ảnh: KV-5
Đứng đầu dự án tăng hạng nặng KV-5 là kiến trúc sư N.Tseyts. Nhóm nghiên cứu các nhà thiết kế dưới sự lãnh đạo của ông đã thiết kế ra chiếc xe tăng đặc biệt thời kỳ đó. Sức mạnh và lớp giáp của xe tăng cho thấy rằng, khi KV-5 đi vào sản xuất, sẽ trở thành xe tăng mạnh nhất và được bảo vệ tốt nhất trên thế giới. Ở thời điểm đó không có nước nào trên thế giới có sản phẩm tương tự. Nguồn ảnh: zebrano-model
Theo các tài liệu của Topwar, thiết kế thân KV-5 hóa ra khá thấp. Do kích thước nhỏ, lái xe và xạ thủ ngồi trong tháp đặc biệt, trong đó đảm bảo quan sát các thành viên kíp lái khá tốt. Nguồn ảnh: red18o2
Tháp pháo của KV-5 có hình dạng kim cương độc đáo. Kích thước của tháp pháo tại thời điểm đó là rất lớn. Trong tháp pháo bố trí đủ chỗ cho phần lớn kíp lái - chỉ huy, pháo thủ và nạp đạn. Ngoài ra, chỉ huy xe tăng ngồi trong một tháp pháo riêng biệt – tháp chỉ huy, cho phép cung cấp góc nhìn đầy đủ nhất. Trong hầu hết tất cả các xe tăng thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai của tầm nhìn không bao giờ được liệt kê trong các thông số kỹ thuật ưu việt. Nguồn ảnh: world of tank
Ngoài ra, còn có tháp pháo nhỏ cho phép khả năng hiện đại hóa hơn nữa của xe tăng hạng nặng. Bên trong tháp pháo có đầy đủ điều kiện tốt nhất để tăng cường khả năng hoàn thành mọi nhiệm vụ các thành viên kíp lái. Chế tạo tháp pháo, các kỹ sư đã loại bỏ một trong những thiếu sót lớn của xe tăng sản xuất trong nước khi các giải pháp thiết kế vượt lên việc tạo ra các điều kiện bình thường đối để hoàn thành nhiệm vụ của kíp lái. Nguồn ảnh: world of tank
Việc bọc giáp cả ở thân xe và tháp pháo theo đề án – dày từ 15-17 cm. So sánh với IS-2 có lớp giáp trước 12 cm. Nguồn ảnh: Modding
Việc sản xuất động cơ diesel công suất cao ở trong nước chưa sẵn sàng, do đó đề án đã thực hiện một sự thay đổi hơn. KV-5 được thiết kế với hai động cơ thông thường "V-2K" với tổng công suất 1.200 mã lực. Chúng được lắp đặp song song trong xe. Nguồn ảnh: miniafv
Pháo chính được lắp đặt trên xe tăng dự cũng là một dự án độc đáo. Pháo chính cỡ nòng 107 mm đã có thể xuyên thủng bất kỳ xe bọc thép nào, từ khoảng cách 1,5 km. Nguồn ảnh: suggest
Tuy nhiên, công việc chế tạo xe tăng từ bản vẽ đã gặp cản trở do cuộc chiến với quân Đức, đang tiến nhanh về Leningrad. Trước tình hình đó, nhà máy Kirov phải tạm ngừng tất cả các công việc chế tạo ra nguyên mẫu thử nghiệm thiết bị và vũ khí và tập trung mọi nguồn lực sản xuất xe tăng KV-1. Ngày cuối cùng ghi trong dự án xe tăng hạng nặng là 15/8/1941. Kể từ đó, không ai rõ gì về số phận siêu tăng KV-5 “trên giấy” nữa. Nguồn ảnh: suggest
Mặc dù có thông số rất “bùi tai”, nhưng thực tế thì các chuyên gia quân sự cho rằng dự án KV-5 nếu có thành cũng là một thất bại lớn. Lý do, KV-5 quá nặng, ước tính tổng trọng lượng có thể lên tới 80 tấn. Do đó, nó không thể bơi qua các con sông nhỏ, vượt các hào rãnh một cách dễ dàng. Nguồn ảnh: wallup
Một số tài liệu khác mà Topwar có được cho biết, dù đang còn “trên giấy” nhưng nhóm thiết kế đã nghĩ tới phương án phát triển phiên bản hiện đại hơn của KV-5 những năm tiếp theo. Ví dụ như là đề án KV-5bis – dù vậy là chẳng có thông tin nào về nó. Nguồn ảnh: Armorama
Hay là biến thể “hơi khó tin” mang tên Begemot - Dựa trên các mô tả và bản vẽ có sẵn, xe tăng được thiết kế như một đoàn tàu tăng với ba tháp pháo chính cùng với các loại súng cỡ khác nhau. Giải pháp tổng thể này được tìm thấy ở chỗ A.Afanasev, trong mô tả của ông về thiết các bị quân sự, và V.Shpakovskogo mà trong cuốn sách ông viết "Xe tăng. Độc đáo và nghịch lý”. Nguồn ảnh: suggest
Theo đó, KV-5 Begemot nhìn như “tàu tuần dương bánh xích” được trang bị nhiều tháp pháo gồm: tháp pháo đầu và đuôi lấy từ tăng KV-1; tháp pháo ở giữa như của KV-2 nhưng lắp 2 đại pháo 152mm ML-20S; trên đỉnh tháp trung tâm lắp tháp pháo của tăng BT-5. Ngoài ra, ở đuôi sẽ được lắp pháo phản lực Katuysha. Nguồn ảnh: Digitalmindsoft
Một số nguồn tài liệu cho rằng, ít nhất 9 xe tăng Begemot đã được vào hoạt động từ năm 1944 trong đơn vị có mật danh là “Stalin”. Cũng theo các dữ liệu này, 9 xe tăng "Begemot" đã từng tham gia ít nhất bốn hoạt động quân sự. Nguồn ảnh: historum
Thế nhưng, chỉ cần tưởng tượng về con quái vật sắt này, sẽ hiểu rằng "tàu tuần dương" sẽ di chuyển bằng động cơ diesel rất mạnh mẽ, mà ở Liên Xô còn chưa có vào thời điểm đó. Khối lượng ước tính của "Begemot" không rõ. Ngay cả tưởng tượng khi con "quái vật" này di chuyển, nó cũng không thể quay vòng tại chỗ. Và việc sử dụng trong tình huống chiến tranh, và nơi khác - trên bán đảo Kola, nơi các xe tăng thông thường hay bị bị kẹt, có vẻ như không khả thi. Mà cũng không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy có một dự án như Begemot từng tồn tại. Xem ra nó có thể là một câu chuyện mang tính thuê dệt. Nguồn ảnh: Pinterest