Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công cho nữ bệnh nhân, 68 tuổi, Hà Nội, được chẩn đoán ung thư trực tràng tái phát tiểu khung, xâm lấn tử cung âm đạo, một phần bàng quang, niệu quản trái, xâm lấn hố bịt trái và động mạch chậu trong bên trái, di căn xương cụt.

Theo lời kể của bệnh nhân, năm 2023, bệnh nhân phát hiện ung thư trực tràng 1/3 dưới đã được điều trị hóa chất, xạ trị sau đó phẫu thuật cắt trực tràng. Đến tháng 5/2025, bệnh nhân cảm thấy đau tức vùng hậu môn, hạ vị, đi đại tiện 10 – 15 lần/ngày, khám phát hiện u tái phát tiểu khung, di căn xương cùng cụt.

Sau thăm khám tỉ mỉ và hội chẩn đa chuyên khoa, bệnh nhân được quyết định phẫu thuật cắt đa tạng tiểu khung (cắt trực tràng, tử cung, âm đạo, một phần bàng quang, niệu quản trái xâm lấn, xương cùng cụt, cắt động mạch chậu trong bên trái, tạo hình che phủ khuyết hổng tầng sinh môn).

Ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 11 giờ đồng hồ, với sự phối hợp nhịp nhàng của nhiều khoa: Phẫu thuật Hậu môn – Trực tràng; Khoa Chấn thương chi trên và vi phẫu thuật; Khoa Chấn thương chỉnh hình cột sống; Khoa Tiết niệu trên; Khoa Gây mê hồi sức;…

TS.BS Hồ Hữu An, Phó Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Hậu môn – Trực tràng cho biết: Ca mổ đặt ra nhiều khó khăn, thách thức, đó là: lựa chọn đường tiếp cận phẫu thuật hợp lý, phẫu thuật cắt khối tái phát và xâm lấn vùng tiểu khung tránh các tai biến, biến chứng, đảm bảo diện cắt an toàn; vấn đề chảy máu khi cắt xương cùng cụt; tái tạo lại vùng khuyết hổng lớn tiểu khung.

Sau phẫu thuật, sức khỏe của bệnh nhân ổn định, chức năng tiêu hóa, tiết niệu ổn định, không có dấu hiệu tái phát, di căn.

TS.BS Hồ Hữu An cho biết thêm: Phẫu thuật cắt đa tạng chậu kèm cắt xương cùng ở ung thư trực tràng tái phát là phẫu thuật cực kỳ phức tạp, đòi hỏi lập kế hoạch tỷ mỷ, phối hợp đa chuyên khoa và lựa chọn bệnh nhân chặt chẽ.

Mục tiêu là đạt diện cắt không còn tế bào u đây là yếu tố tiên lượng sống còn quan trọng nhất. Chẩn đoán hình ảnh có vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá xâm lấn cũng như đưa ra chiến lược phẫu thuật nhằm đạt được hiệu quả điều trị cao nhất.

Mặc dù với sự tiến bộ gây mê–hồi sức và kỹ thuật đã cải thiện nhưng tỷ lệ biến chứng nặng vẫn đáng kể (khoảng 30–40%) và tỷ lệ tử vong khoảng 1-5%. Bên cạnh đó, khi cắt xương cùng có thể dẫn đến nguy cơ tổn thương rễ thần kinh cùng tăng lên, kéo theo rối loạn tiểu - đại tiện, rối loạn chức năng tình dục, suy giảm vận động và dáng đi.

Tuy nhiên, ở trung tâm có kinh nghiệm, cắt đa tạng chậu (kể cả kèm cắt xương cùng cụt) vẫn là phẫu thuật “tối hậu”, chỉ áp dụng cho một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân đáp ứng các tiêu chí rất chặt chẽ.

Đây là kỹ thuật rất phức tạp, đòi hỏi kinh nghiệm cao, trang thiết bị hiện đại, sự phối hợp chuyên nghiệp của nhiều chuyên khoa liên quan. Tại Việt Nam, chỉ một số trung tâm lớn mới đủ điều kiện thực hiện. Hiện nay, về kỹ thuật cắt tiểu khung bao gồm cả cắt xương cùng trong điều trị ung thư trực tràng tái phát, Bệnh viện TWQĐ 108 là đơn vị đầu tiên thực hiện.