Tận mục cây nhãn Tổ 300 tuổi, quả ngọt thơm như “nước thánh"

Nằm ở Phường Hồng Châu, TP Hưng Yên, chùa Hiến là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất mảnh đất Phố Hiến. Chùa cũng được biết đến như nơi lưu giữ một cây nhãn cổ thụ quý giá, được gọi là cây nhãn Tổ.Theo người dân địa phương, cây nhãn này có tuổi đời hơn 300 năm, chính là "tổ tiên" của giống nhãn lồng Hưng Yên danh bất hư truyền.Tương truyền, cây nhãn Tổ là sản vật quý của vùng, vì vậy hàng năm vào tháng ba, mùa nhãn, các vị quan địa phương, các bậc cao niên trong làng thường chọn những trai làng khỏe mạnh, khôi ngô tuấn tú trèo lên cây hái nhãn.Vì là cây nhãn duy nhất được chọn để hái chùm quả đẹp dâng đức Phật, cúng thành hoàng và để làm sản vật tiến vua nên cây nhãn này còn được gọi là cây nhãn tiến. Số lượng nhãn còn lại được chia theo suất đinh cho các gia đình trong làng, mỗi đinh chỉ được nhận hai đến ba quả.Cây nhãn thường cho rất nhiều quả to, hình dáng hơi bẹt, cùi dày, ăn ngọt, hạt nhỏ. Từ cây nhãn Tổ, người dân Hưng Yên đã lấy giống để trồng ở nhiều nơi trong địa phương của mình.Xưa kia, nhà bác học Lê Quý Đôn từng thưởng thức quả của cây nhãn chùa Hiến và miêu tả trong phủ biên tạp lục (1776): “Mỗi lần bỏ vào miệng thì tận trong răng lưỡi đã nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho”.Trước kia, thân cây nhãn Tổ rất to, ba người lớn ôm chưa hết. Vào năm 1947, một cơn bão lớn quét qua địa phương, cây bị gãy mất một nửa do thân cây vốn đã mục ruỗng theo thời gian. Chỉ còn một nhánh cây được giữ lại, chính là cây nhãn được biết đến ngày nay.Sau nhiều thăng trầm lịch sử, cây nhãn Tổ của Hưng Yên vẫn ra quả đều đặn mỗi mùa. Mặc dù bây giờ quả không to như xua, cùi không dày và ngọt như các giống nhãn mới, nhưng ai cũng muốn được nếm thử hương vị của giống nhãn đã lưu danh sử sách này.Mời quý độc giả xem video: Nghe ca khúc Việt Nam quê hương tôi.

Nằm ở Phường Hồng Châu, TP Hưng Yên, chùa Hiến là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất mảnh đất Phố Hiến. Chùa cũng được biết đến như nơi lưu giữ một cây nhãn cổ thụ quý giá, được gọi là cây nhãn Tổ.

Theo người dân địa phương, cây nhãn này có tuổi đời hơn 300 năm, chính là "tổ tiên" của giống nhãn lồng Hưng Yên danh bất hư truyền.

Tương truyền, cây nhãn Tổ là sản vật quý của vùng, vì vậy hàng năm vào tháng ba, mùa nhãn, các vị quan địa phương, các bậc cao niên trong làng thường chọn những trai làng khỏe mạnh, khôi ngô tuấn tú trèo lên cây hái nhãn.

Vì là cây nhãn duy nhất được chọn để hái chùm quả đẹp dâng đức Phật, cúng thành hoàng và để làm sản vật tiến vua nên cây nhãn này còn được gọi là cây nhãn tiến. Số lượng nhãn còn lại được chia theo suất đinh cho các gia đình trong làng, mỗi đinh chỉ được nhận hai đến ba quả.

Cây nhãn thường cho rất nhiều quả to, hình dáng hơi bẹt, cùi dày, ăn ngọt, hạt nhỏ. Từ cây nhãn Tổ, người dân Hưng Yên đã lấy giống để trồng ở nhiều nơi trong địa phương của mình.

Xưa kia, nhà bác học Lê Quý Đôn từng thưởng thức quả của cây nhãn chùa Hiến và miêu tả trong phủ biên tạp lục (1776): “Mỗi lần bỏ vào miệng thì tận trong răng lưỡi đã nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho”.

Trước kia, thân cây nhãn Tổ rất to, ba người lớn ôm chưa hết. Vào năm 1947, một cơn bão lớn quét qua địa phương, cây bị gãy mất một nửa do thân cây vốn đã mục ruỗng theo thời gian. Chỉ còn một nhánh cây được giữ lại, chính là cây nhãn được biết đến ngày nay.

Sau nhiều thăng trầm lịch sử, cây nhãn Tổ của Hưng Yên vẫn ra quả đều đặn mỗi mùa. Mặc dù bây giờ quả không to như xua, cùi không dày và ngọt như các giống nhãn mới, nhưng ai cũng muốn được nếm thử hương vị của giống nhãn đã lưu danh sử sách này.

Mời quý độc giả xem video: Nghe ca khúc Việt Nam quê hương tôi.