Vụ khởi tố chủ quán Xin chào: Các cơ sở buộc tội đều yếu!

Liên quan đến vụ việc chủ quán cà phê Xin Chào ông Nguyễn Văn Tấn (SN 1966, quê Long An, ngụ P.An Lạc, Q.Bình Tân, TP HCM) bị truy tố hình sự vì chậm đăng ký giấy chứng nhận kinh doanh sau 5 ngày khai trương quán, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các cơ quan chức năng liên quan dừng ngay việc khởi tố chủ quán cà phê Xin Chào, trả lại hồ sơ để làm rõ trách nhiệm những người liên quan đến vụ việc. Nếu ông Tấn sai phạm đến đâu xử đến đó, không nên hình sự hóa khi chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hoặc chưa cần thiết để xử lý hình sự. Các ngành chức năng TP HCM cần kiểm điểm trách nhiệm cán bộ sai phạm nếu có.

Trao đổi với PV Kiến Thức về vụ việc trên, Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty Luật Hợp danh Thiên Thanh nhận định, việc khởi tố hình sự vụ việc của ông Nguyễn Văn Tấn rõ ràng là không có cơ sở.

"Quán cafe Xin Chào chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, chức năng kiểm tra việc giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm được phân cho bên y tế chứ không phải bên công an. Bên cạnh đó, họ có giấy hẹn rồi mà công an cứ đòi xử lý hình sự với lý do đó là sai.

Để xin giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, bản thân ông Nguyễn Văn Tấn đã làm các thủ tục liên quan, đi tập huấn và đã có giấy hẹn lấy giấy chứng nhận. Rõ ràng ở đây là câu chuyện "con gà, quả trứng". Bởi nếu không lập bếp, không lập cơ sở kinh doanh ăn uống thì không có cơ sở cho bên y tế kiểm tra, đào tạo và cấp giấy chứng nhận nhưng nếu lập ra rồi mà chưa có giấy chứng nhận thì lại bị như vậy. Hơn nữa, đây là hoạt động quản lý hành chính, cơ sở kinh doanh này do quận có thẩm quyền quản lý, chưa có vi phạm gì đáng kể hay có hành vi chống đối để bên cơ quan quản lý chức năng chuyển hồ sơ sang bên điều tra hay môi trường khởi tố hình sự .

Việc khởi tố này là lạm quyền và khá yếu về cơ sở. Hiện nay, chức năng quản lý về giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm thuộc thẩm quyền của phòng y tế quận. Không hiểu sao công an lại khởi tố hình sự vụ việc này. Lạ hơn nữa, Viện kiểm sát đã phê chuẩn và ra cáo trạng vụ việc này. Khi phê chuẩn cho khởi tố là xác định có hành vi sai phạm nhưng khi ra cáo trạng là đã buộc tội rồi. Trong khi đó các cơ sở để buộc tội thì đều yếu", Luật sư Truyền nhìn nhận.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp đánh giá, cần xem xét toàn bộ vụ việc, xử lý nghiêm cá cá nhân sai phạm khi hình sự hóa vụ việc kinh tế.

"Phải hiểu một điều, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm không phải là giấy phép con, bởi trong số ngành nghề kinh doanh có điều kiện không có giấy phép này. Phần ghi chú trong giấy chứng nhận chỉ nhằm mục đích thông tin. Hơn nưa việc kinh doanh trái phép đã được Quốc hội bỏ từ 1/7/2016, trừ một số trường hợp được quy ra các tội danh khác. Thực tế cho thấy hành vi kinh doanh không đăng ký hầu hết không bị xử lý hình sự, mà chỉ xử lý hành chính. Việc loại bỏ điều luật này khỏi bộ luât hình sự sửa đổi, điều đó thể hiện xu thế, cái không còn phù hợp thì phải sửa đổi. Cần điều chỉnh chứ không phải cứ sai mà chưa có hiệu lực thì cứng nhắc theo. Rõ ràng, việc công an lạm quyền trong vụ việc này đang gây bức xúc trong dư luận bởi công an cần phải tuân thủ pháp luật. Nếu người ta chậm làm thủ tục thì cần hướng dẫn đằng này hình sự hóa vấn đề kinh tế".

"Chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về việc dừng ngay việc truy tố hình sự đối với ông Nguyễn Văn Tấn, trả lại hồ sơ để làm rõ trách nhiệm những người liên quan đến vụ việc...đã khiến nhân dân khâm phục", Luật sư Thái cho biết.

"Các cơ quan chức năng TP HCM cần xem xét toàn bộ vụ việc, nếu cán bộ nào sai trong vụ việc này cần phải xem xét trách nhiệm cá nhân và xử lý nghiêm theo các quy định của pháp luật và cần xin lỗi người dân một cách công khai", Luật sư Thái cho hay.

Nói về việc Thiếu tướng Nguyễn Anh Minh, PGĐ Công an TP HCM cho biết: “Việc giữ nguyên hay rút cáo trạng thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của VKSND huyện Bình Chánh và Công an TP HCM tôn trọng quyết định của VKSND Bình Chánh và hướng dẫn của VKS TP HCM. Tuy kết quả cuối cùng thuộc về phiên toà sắp tới nhưng dù ông Tấn có tội hay không có tội thì việc kinh doanh hợp pháp của ông vẫn không ảnh hưởng. Nếu có tội cũng chỉ phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ” và đề nghị báo chí "không tốn nhiều công sức, giấy mực cho vụ án này", Luật sư Nguyễn Hồng Thái đánh giá: "Theo lời ông Minh coi việc này là việc nhỏ mà khởi tố là sao? Bởi việc nhỏ thì chỉ cần xử lý hành chính. Đã khởi tố hình sự là vụ việc nghiêm trọng. Tại sao PGĐ Công an TP HCM lại coi việc hình sự hóa, cho người dân vào tù là việc nhỏ. Điều đó cho thấy, ông coi thường tính mạng người dân và coi thường giấy mực của báo chí".

Luật sư Nguyễn Hồng Thái đánh giá: "Qua vụ việc này có thể nhận thấy vẫn còn tình trạng "Trên thì trải thảm, dưới trải đinh, tiêu diệt doanh nghiệp". “Táo quân 2016” đã đề cập đến những khó khăn mà giới doanh nghiệp gặp phải như có câu "doanh nghiệp mình ngày càng lùn, bé dường như có ngụ ý về việc doanh nghiệp Việt đang đứng trước quá nhiều quy định và chèn ép khiến cho ngày càng "nhỏ bé". Rõ ràng, cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp đang phải chịu rất nhiều sức ép liên quan đến các thủ tục".