NSND Trần Hiếu sinh năm 1936 tại Hà Nội. Năm 1954, ông tốt nghiệp khoa Thanh nhạc trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam). Sau đó, ông về làm ca sĩ tại Nhà hát Ca múa nhạc Trung ương.
Ông từng đi học tại Nhạc viện Sofia ở Bulgaria trong 3 năm. Từ năm 1986 đến năm 1991, ông là ca sĩ của Nhà hát Tuổi trẻ. Ông nổi tiếng với các ca khúc như: Con voi (Nguyễn Xuân Khoát), Hò kéo pháo (Hoàng Vân), Lãnh tụ ca (Lưu Hữu Phước), Tôi là Lê Anh Nuôi, Anh quân bưu vui tính (Đàm Thanh)...
Ông còn là một nhà sư phạm, người đã đào tạo ra nhiều nghệ sĩ tài năng của nghệ thuật thanh nhạc như: Cố NSND Y Moan, NSND Thanh Hoa, NSND Quốc Hưng, NSƯT Tấn Minh, ca sĩ Trọng Tấn…
NSND Trần Hiếu được biết đến là bố ca sĩ Trần Thu Hà (Hà Trần), anh trai của nhạc sĩ Trần Tiến. Khán giả luôn ấn tượng với Trần Hiếu là một người nghệ sĩ hào sảng, vui tính, cho dù tuổi đã cao nhưng ông thể hiện các bài hát cho thiếu nhi rất có duyên, được nhiều thế hệ học sinh quý mến.
Ở tuổi 87, NSND Trần Hiếu vẫn luyện thanh hàng ngày (Ảnh: VTV).
Trong một lần gặp gỡ truyền thông tại Hà Nội, NSND Trần Hiếu cho biết, ông có niềm đam mê bất tận với âm nhạc. Ông đi hát từ năm 11 tuổi, đến nay đã 87 tuổi mà vẫn có chất "máu lửa" trong người. Cứ nghe nhạc là ông lại thấy mình xốn xang, nhiều cảm xúc.
"Nếu không ốm, hàng ngày tôi vẫn luyện thanh, tập đàn. Gần 90 tuổi nhưng nếu có ai gọi đi hát, tôi đi ngay nếu sức khỏe đảm bảo. Ngày xưa, đi hát là do đam mê, chứ không phải là vì cát-xê.
Tôi hát tự nhiên như hơi thở của mình vậy. Mấy năm trước tôi cũng có đi dạy hát, vì thương học trò mà đi dạy thôi chứ không phải vì cái gì cả. Được dạy học trò, tôi thấy mình trẻ hơn nhiều", NSND Trần Hiếu tâm sự.
Nghệ sĩ Trần Hiếu cho biết, vài năm gần đây, sức khỏe của ông yếu đi, tuy nhiên, ông được vợ là bà Minh Ngà chăm sóc ân cần, chu đáo.
"Tôi lấy 3 vợ, kết hôn nhiều nhưng không phải do lăng nhăng. May mắn là tôi gặp được bà Minh Ngà, vợ chồng tôi đã có gần 20 năm bên nhau, trải qua nhiều vui, buồn.
Tôi vẫn gọi vợ là "bà tiên" vì mình được chăm sóc như em bé. Hàng ngày bà ấy quan tâm tôi từ bữa ăn, giấc ngủ. Chúng tôi ở bên nhau cả ngày lẫn đêm nên tôi không thể thiếu vắng bà ấy được. Bà ấy hiểu được sự cô đơn của người nghệ sĩ nên luôn động viên chồng…", NSND Trần Hiếu kể lại.
NSND Trần Hiếu và vợ, bà Minh Ngà (Ảnh: Facebook nhân vật).
NSND Trần Hiếu chia sẻ thêm rằng, vài năm trước, ông bà từ TPHCM ra Hà Nội sống ở một căn hộ trên phố Giảng Võ. Tuy nhiên, vì một vài lý do, ông bà lại vào TPHCM. Hàng ngày, ông ở nhà, bà đi chợ, nấu nướng chăm sóc ông. Thi thoảng, bạn bè văn nghệ sĩ vẫn tới thăm ông. Nhiều lần cao hứng, ông hát live (biểu diễn trực tiếp) cho đồng nghiệp và học trò nghe.
Bà Minh Ngà - vợ NSND Trần Hiếu - tiết lộ rằng, nếu khỏe, chồng bà vẫn tham gia họp đồng hương Hà Nội, đi hát ở câu lạc bộ quen. May mắn là vợ chồng bà sống chan hòa, giản dị nên được nhiều người quý mến.
Theo NSND Trần Hiếu, ông có hai người con là Trần Vũ Hoàng và Trần Thu Hà, có cháu nội, cháu ngoại và có chắt. Tuy nhiên, các con ở xa nên ông cũng có nhiều tâm sự.
"Thỉnh thoảng, tôi cũng hơi buồn vì xa con, xa cháu nhưng các con đã có gia đình riêng rồi nên mình tôn trọng. Tôi tâm niệm, mình có "trăm tuổi" thì cũng nhẹ bước lên thiên đường thôi, hậu sự kệ "bà tiên giáng trần" lo", ông hài hước nói.
Vào tháng 5/2022, NSND Trần Hiếu ra mắt cuốn sách Sức mạnh của ngôn ngữ trong tiếng hát Việt Nam. Ông nói, mình đã cận kề tuổi 90, những năm gần đây sức khỏe không ổn định, vì vậy ông đã nhờ bà Minh Ngà chắp bút cuốn sách.
"Cuốn sách là những nghiên cứu, đúc kết từ thực tiễn nghiên cứu, biểu diễn và giảng dạy thanh nhạc trong suốt cuộc đời hoạt động nghệ thuật của tôi. Cuốn sách được tôi ấp ủ từ năm 1968, viết trong 30 năm, đến năm 1998 hoàn thành. Cuốn sách được ra mắt vì có bà xã động viên, ghi chép lại và làm các công tác hậu kỳ để xuất bản…", NSND Trần Hiếu bộc bạch.
NSND Trần Hiếu (ngoài cùng, bên phải) hội ngộ nhạc sĩ Trần Tiến trong tiệc sinh nhật Hà Trần vừa qua (Ảnh: Facebook nhân vật).
Vào cuối tháng 8 vừa qua, ca sĩ Hà Trần có về Việt Nam và tổ chức sinh nhật cho mình. Bữa tiệc có sự tham gia của vợ chồng NSND Trần Hiếu, nhạc sĩ Trần Tiến và một vài người bạn thân.
Cô chia sẻ: "Khi con 23 tuổi lần thứ 2. Về nhà ôm bố, để được khóc như đứa trẻ thơ"... Buổi dinner (bữa tối) ấm cúng bên 2 người cha, cô Minh Ngà…".
Tại buổi sinh nhật, NSND Trần Hiếu hạnh phúc bên con gái và em trai. Ông ôm con gái và chụp ảnh rất tình cảm. Với ông, mỗi lần Hà Trần về nước là ông lại được "nũng nịu" vì được con gái chăm sóc, yêu thương.
Ở tuổi 87, NSND Trần Hiếu đang có những tháng ngày bình yên bên người vợ chăm chút cho ông từng tí một, có âm nhạc là bạn tri kỷ của mình. Ông tự hào vì hơn 70 năm cống hiến cho âm nhạc, mình đã có những "trái ngọt" là những học trò thành danh, trưởng thành trong sự nghiệp.