Sức khỏe đường ruột đóng vai trò quan trọng không chỉ trong tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến miễn dịch và tâm trạng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thật sự phân biệt rõ khái niệm “men vi sinh” và “lợi khuẩn đường ruột”, dẫn đến việc sử dụng chưa đúng cách.

Men vi sinh và lợi khuẩn: Hai khái niệm dễ nhầm lẫn

Men vi sinh (Probiotics) là thuật ngữ chung chỉ những vi sinh vật sống có lợi, khi đưa vào cơ thể với liều lượng phù hợp sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Probiotics thường có trong thực phẩm lên men như sữa chua, kim chi, dưa muối hoặc các chế phẩm bổ sung dạng viên, bột, dung dịch.

Lợi khuẩn đường ruột chính là một phần của men vi sinh, là những vi khuẩn sống thường trú trong ruột như Lactobacillus, Bifidobacterium… Chúng giúp ức chế vi khuẩn có hại, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hấp thu dưỡng chất và góp phần bảo vệ niêm mạc ruột.

Nói cách khác, men vi sinh là khái niệm bao trùm, còn lợi khuẩn đường ruột là “nhân vật chính” trong nhóm này.

Vai trò của lợi khuẩn đối với sức khỏe

Hỗ trợ tiêu hóa: Lợi khuẩn giúp phân giải thức ăn, đặc biệt là chất xơ khó tiêu, biến chúng thành axit béo chuỗi ngắn có lợi cho ruột.

Tăng cường miễn dịch: Khoảng 70% tế bào miễn dịch nằm ở ruột, lợi khuẩn giúp kích thích hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa: Lợi khuẩn duy trì sự cân bằng hệ vi sinh, phòng ngừa tiêu chảy, táo bón, hội chứng ruột kích thích.

Ảnh hưởng đến tâm trạng: Nhiều nghiên cứu chỉ ra trục “não – ruột” cho thấy lợi khuẩn có thể giúp giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện giấc ngủ.

Khi nào nên bổ sung men vi sinh?

Sau khi sử dụng kháng sinh, hệ vi sinh dễ bị phá vỡ, bổ sung men vi sinh giúp tái lập cân bằng.

Khi gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón.

Người có chế độ ăn ít rau xanh, thường xuyên dùng đồ ăn nhanh.

Trẻ nhỏ, người cao tuổi, hoặc người có sức đề kháng kém.

Cách bổ sung men vi sinh hiệu quả

Qua thực phẩm: Ăn sữa chua, kim chi, dưa muối chua vừa phải, kombucha… giúp bổ sung lợi khuẩn tự nhiên.

Qua chế phẩm bổ sung: Nên chọn sản phẩm rõ nguồn gốc, chứa các chủng lợi khuẩn được chứng minh hiệu quả như Lactobacillus rhamnosus GG hay Bifidobacterium lactis.

Kết hợp với prebiotics: Đây là chất xơ hòa tan (có trong rau củ, chuối, yến mạch…) là “thức ăn” giúp lợi khuẩn phát triển.

Lưu ý khi sử dụng

Không phải ai cũng cần bổ sung men vi sinh thường xuyên, nếu hệ tiêu hóa khỏe mạnh thì chế độ ăn đa dạng đã đủ.

Không nên tự ý dùng kéo dài mà không có tư vấn y tế, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có bệnh nền.

Chọn sản phẩm uy tín, bảo quản đúng cách để lợi khuẩn còn sống khi đưa vào cơ thể.

Men vi sinh và lợi khuẩn đường ruột có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, cần hiểu đúng khái niệm, biết khi nào nên bổ sung và lựa chọn sản phẩm phù hợp.