Paul Getty – hay Jean Paul Getty – được biết đến như một trong những nhà tài phiệt dầu mỏ vĩ đại nhất thế kỷ 20, người từng được ghi vào Sách Kỷ lục Guinness là “người giàu nhất thế giới” với khối tài sản hơn 6 tỷ USD (tương đương hàng chục tỷ USD hiện nay).

Thế nhưng, đằng sau ánh hào quang ấy là một cuộc đời đầy bi kịch, cô đơn và nỗi ám ảnh về tiền bạc đến mức khiến ông bị gắn mác “tỷ phú keo kiệt”.

Tỷ phú "keo kiệt" nhất thế kỷ 20

Sinh năm 1892 tại Minnesota (Mỹ), Getty là con trai duy nhất của George Getty – một luật sư và nhà đầu tư dầu mỏ thành đạt. Thừa hưởng trí tuệ và tầm nhìn của cha, Paul Getty nhanh chóng bước chân vào lĩnh vực dầu khí và gặt hái thành công lớn. Đến thập niên 1950, ông kiểm soát Getty Oil, biến mình thành một trong những nhân vật quyền lực nhất ngành năng lượng.

Tuy nhiên, cùng với khối tài sản khổng lồ là tính cách kỳ lạ và lối sống khắc khổ đến mức cực đoan.

Getty nổi tiếng với thói quen tiết kiệm quá mức. Dinh thự Sutton Place của ông ở Anh được lắp… điện thoại trả tiền xu để khách tự bỏ tiền gọi. Ông từng tuyên bố: “Nếu bạn có thể đếm được tiền của mình, nghĩa là bạn chưa đủ giàu”.

Khi tham gia các bữa tiệc của giới thượng lưu, Getty khiến mọi người kinh ngạc khi diện những bộ vest cũ, đã sờn màu. Dù quần áo đã rách, ông sẽ may vá lại chứ không mua đồ mới.

Thường xuyên đi công tác và đặt phòng trong các khách sạn hạng sang nhưng Getty thường chọn phòng nhỏ nhất, rẻ nhất để ở. Khi ở khách sạn, vì cảm thấy phí giặt quá đắt, ông sẵn sàng tự giặt quần áo.

Thậm chí, Getty tiết kiệm ngay cả trong việc gửi thư. Ông thích dùng lại các mảnh giấy đã viết một mặt, hoặc viết lại lên mặt sau của chính tấm bưu thiếp nhận được để gửi lại cho người nhận.

Việc tiết kiệm văn phòng phẩm đã trở thành biểu tượng điển hình của Getty thời kỳ đó. Ông lưu trữ lại mọi thứ, từ những phong bì thư đã dùng rồi cho đến cục tẩy dùng dở hay cái bút chì chưa dùng hết.

Chuỗi bi kịch

Sự ám ảnh tích lũy khiến Paul Getty bị chỉ trích là ích kỷ, lạnh lùng, thậm chí tàn nhẫn với chính gia đình.

Bi kịch lớn nhất trong đời Getty là vụ bắt cóc cháu trai John Paul Getty III năm 1973 tại Ý. Khi những kẻ bắt cóc đòi tiền chuộc 17 triệu USD, Getty từ chối trả với lý do “sẽ khuyến khích những vụ bắt cóc khác”. Chỉ đến khi chúng gửi tai của cháu trai về gia đình, ông mới đồng ý trả một phần tiền chuộc – với điều kiện được vay lại từ con trai mình kèm lãi suất. Câu chuyện này khiến cả thế giới phẫn nộ, biến Getty thành biểu tượng của sự lạnh lùng đến vô cảm.

Bên cạnh đó, đời sống tình cảm của Getty cũng là chuỗi bi kịch. Getty kết hôn 5 lần, có 5 người con nhưng hầu như không giữ được mối quan hệ gần gũi với ai. Các con trai của ông lần lượt gặp những biến cố đau lòng: nghiện ngập, trầm cảm, thậm chí tự tử. Chính Getty thừa nhận: “Tôi có thể kiếm được hàng triệu đô, nhưng không thể mua được hạnh phúc cho gia đình mình”.

Paul Getty qua đời năm 1976 trong cô độc tại Sutton Place. Dù để lại tài sản khổng lồ và một đế chế dầu mỏ lẫy lừng, hình ảnh của ông trong mắt công chúng vẫn gắn liền với sự hà tiện, cô đơn và những quyết định gây tranh cãi.