Sáng 23/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 20, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình dự án Luật Dân số.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dự thảo Luật gồm 8 chương, 28 Điều. Dự thảo Luật bổ sung thêm nhiều nội dung mới so với quy định của Pháp lệnh Dân số: Duy trì mức sinh thay thế, tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con, bổ sung tiêu chí ưu tiên được mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, dự thảo quy định cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính. Khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.
Dự thảo luật quy định đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế…
Trình bày báo cáo thẩm tra, về nội dung duy trì mức sinh thay thế, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban đề nghị nghiên cứu có các biện pháp tổng thể, căn cơ, toàn diện nhằm đạt được mức sinh thay thế bền vững.
Trong đó, Ủy ban góp ý nên nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ tài chính đối với phụ nữ sinh đủ 2 con, trong đó nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi có mức hỗ trợ cao hơn.
Ngoài ra, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở để bảo đảm tính khả thi của quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với một số nhóm đối tượng.
Cùng với đó, bổ sung quy định định kỳ Chính phủ công bố tình trạng mức sinh để chính quyền địa phương xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp.
Trường hợp mức sinh của một số địa phương xuống mức rất thấp, Chính phủ báo cáo, đề xuất với Quốc hội có biện pháp can thiệp kịp thời.
Có ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị dự thảo Luật cần tiếp cận theo hướng phổ quát; nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ cho trẻ em được sinh ra (như chính sách hỗ trợ học phí, trợ cấp nuôi con nhỏ đến một độ tuổi nhất định); làm rõ việc hỗ trợ đối với trường hợp sinh từ con thứ hai trở lên.
Một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định theo hướng giao Chính phủ điều chỉnh chính sách ưu tiên mua nhà ở xã hội phù hợp từng giai đoạn; nghiên cứu bổ sung giải pháp hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn và biện pháp nhằm giảm tỉ lệ phá thai.
Dự thảo Luật Dân số quy định các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế như:
- Tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai: Phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp;
- Ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết.
Chính phủ được giao quy định nội dung và mức hỗ trợ tối thiểu theo quy định trên.
Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, chính quyền địa phương quy định: Đối tượng, nội dung và mức hỗ trợ bảo đảm mức hỗ trợ không thấp hơn mức hỗ trợ do Chính phủ quy định; Bổ sung các biện pháp duy trì mức sinh thay thế; Bổ sung đối tượng được áp dụng các biện pháp duy trì mức sinh thay thế.
