Ông Nguyễn Đức Chung có được giảm án khi nhận trách nhiệm, khắc phục hậu quả?

Diễn biến mới vụ mua chế phẩm Redoxy-3C trái quy định, tại phiên xét xử chiều 21/6, bị cáo Nguyễn Đức Chung – cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc mua bán chế phẩm Redoxy- 3C và nhận trách nhiệm của người đứng đầu. Gia đình bị cáo Nguyễn Đức Chung cũng đã nộp toàn bộ số tiền khắc phục hậu quả vụ án. Dư luận đặt câu hỏi, ông Chung sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự thế nào?

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, ban đầu theo nội dung bản giải trình 100 trang của ông Nguyễn Đức Chung và nội dung trình bày tại phiên tòa, ông Chung không thừa nhận hành vi phạm tội, cũng không thừa nhận nghĩa vụ bồi thường thiệt hại như nội dung bản án sơ thẩm đã tuyên, Ông Chung kháng cáo đề nghị tòa án đình chỉ vụ án.

Như vậy, nếu ông Chung không thay đổi nội dung kháng cáo, vẫn kêu oan, về nguyên tắc thì tòa án cấp phúc thẩm chỉ xem xét về việc ông Chung có bị oan hay không chứ không xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trường hợp chấp nhận nội dung kháng cáo của ông Chung thì có thể tòa án sẽ hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại hoặc tuyên bố bị cáo không phạm tội. Còn trường hợp không chấp nhận nội dung kháng cáo kêu oan, tòa án có thể giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Trong vụ án này, theo diễn biến phiên tòa, cho đến phần tranh luận ông Chung vẫn không nhận tội và không nhờ người nhà bồi thường thiệt hại khắc phục hậu quả thay, tại phiên tòa ông Chung đề nghị làm rõ số tiền này là chị gái (bà Vân) cho mượn hay khắc phục thay bởi vậy nếu trường hợp tòa án cấp phúc thẩm kết tội ông Chung, việc bồi thường khắc phục hậu quả sẽ không được xem xét theo khoản 1, Điều 51 bộ luật hình sự mà chỉ có thể là tình tiết ghi nhận theo khoản 2, Điều 51 bộ luật hình sự và sẽ không có nhiều ý nghĩa trong việc giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự.

Đại diện viện kiểm sát cho rằng tại cấp phúc thẩm có một số tình tiết mới nhưng không làm thay đổi bản chất vụ án, xét tính chất nghiêm trọng của vụ án lên đại diện viện kiểm sát đề nghị tòa án giữ nguyên nội dung bản án sơ thẩm.

Tuy nhiên, diễn biến mới tại phiên tòa cho thấy, ông Chung đã thay đổi thái độ, nhận trách nhiệm và động viên gia đình bồi thường khắc phục hậu quả và nộp đủ số tiền 25 tỷ đồng. Đây là tình tiết mới quan trọng thể hiện thái độ thành khẩn khai báo và tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả, bởi vậy Viện kiểm sát đã thay đổi nội dung đề nghị, đề nghị tòa án xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm cho bị cáo.

Theo quy định của pháp luật, việc có sửa bản án sơ thẩm hay giữ nguyên bản án sơ thẩm là thẩm quyền của hội đồng xét xử. Qua diễn biến phiên tòa, đến nay, cả Viện kiểm sát và người bào chữa cho các bị cáo đều đề nghị tòa án xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự cho bị cáo, đồng thời thái độ khai báo của bị cáo cũng có những thay đổi, có thêm tình tiết mới là bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả. Đây là những tình tiết quan trọng để tòa án có thể xem xét chấp nhận yêu cầu của đại diện viện kiểm sát và yêu cầu của luật sư bào chữa, yêu cầu của bị cáo.

Việc xem xét có chấp nhận hay không được thực hiện trong quá trình nghị án, hội đồng xét xử sẽ biểu quyết theo đa số để quyết định có chấp nhận hay không chấp nhận. Thẩm quyền quyết định cuối cùng vẫn là hội đồng xét xử.

Luật sư Cường cho rằng, với diễn biến phiên tòa như vậy, việc giảm hình phạt cho bị cáo là có căn cứ, thể hiện sự khoan hồng, nhân đạo của pháp luật, đồng thời nếu giảm hình phạt cũng đủ để cải tạo giáo dục bị cáo chứ không thích nhất thiết phải có mức hình phạt nghiêm khắc như bản án sơ thẩm đã tuyên. Hội đồng xét xử sẽ căn cứ vào các quy định của pháp luật để xem xét giải quyết. Về nguyên tắc là hội đồng xét xử xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, những ý kiến, quan điểm, đề nghị của các bên đưa ra là những căn cứ để hội đồng xét xử cân nhắc xem xét. Quyết định cuối cùng vẫn thuộc về thẩm quyền của hội đồng xét xử cấp phúc thẩm.

Trong vụ án này việc hủy bỏ quyết định kê biên tài sản, hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn tẩu tán tài sản đối với bị cáo là cần thiết. Bởi diễn biến phiên tòa cho đến nay đã có nhiều thay đổi, bị cáo đã tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả đối với toàn bộ thiệt hại đã gây ra nên việc kê biên tài sản là không cần thiết. Tòa án cấp phúc thẩm sẽ sửa bản án sơ thẩm để có thể giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo và hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đối với các tài sản của bị cáo.