Sáng 20/7, bên hành lang Quốc hội, thượng tướng Lê Quý Vương (Thứ trưởng Bộ Công an) trao đổi về việc điều tra những sai phạm dẫn đến việc thất thoát lớn tài sản nhà tại Tổng công ty Xây lắp Dầu khí (PVC).
Điều tra án kinh tế khó khăn
- Liên quan đến những vi phạm của ông Trịnh Xuân Thanh, Tỉnh uỷ viên tỉnh Hậu Giang, Tổng Bí thư vừa tiếp tục có chỉ đạo, trực tiếp giao Bộ Công an điều tra những sai phạm dẫn đến việc thua lỗ, thất thoát gần 3.300 tỷ đồng tài sản nhà nước tại PVC thời ông Thanh làm Chủ tịch HĐQT. Bộ Công an đã triển khai thực hiện chỉ đạo này như thế nào?
- Chúng tôi đang tiếp cận hồ sơ vụ việc. Lãnh đạo Bộ đã giao cho 2 đơn vị là Tổng cục An ninh và Tổng cục Cảnh sát nghiên cứu việc này. Các điều tra viên đã bắt đầu tiếp cận hồ sơ. Hồ sơ thì xin nói là không chỉ vài trang, phải rất dày vì sự việc đã diễn ra nhiều năm, cùng với đó là rất nhiều các dự án, các quyết định này khác.
PVC là một tổng công ty lớn nên họ có nhiều dự án, nhiều nhà máy, hoạt động đầu tư rất rộng nhưng hoạt động đó hiệu quả thế nào thì phải làm việc mới rõ được.
- Liên quan đến hoạt động của PVC, trước đây, công an cũng đã vào cuộc rồi và đã có một số người phải xử lý, kỷ luật. Ông có thể nói rõ thêm?
- Tôi nhớ có một vụ từ năm 2012, nhưng khi đó tôi chưa phụ trách cơ quan điều tra nên chưa nắm được kỹ. Tôi nhớ là Bộ có khởi tố điều tra một vụ, còn giờ mới tiếp tục điều tra làm rõ.
 |
| Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, trao đổi bên hành lang Quốc hội sáng 20/7. Ảnh: Hoài Vũ. |
- Vụ án liên quan đến PVC đã diễn ra từ năm 2012, nhưng việc thất thoát gần 3.300 tỷ đồng gần đây mới được nêu ra. Dấu hiệu bỏ lọt đầu mối của cơ quan điều tra trong vụ này thế nào?
- Năm 2012 là vụ án khác. Tôi nhớ đó là việc xảy ra tại một công ty nhỏ nằm trong PVC. Vụ đó đã được khởi tố và được điều tra rồi.
Còn liên quan đến số tiền 3.300 tỷ này thì tôi nhớ là từ kết luận thanh tra đối với PVC.
Thế còn đã điều tra thì phải chứng minh các dấu hiệu tội phạm, bây giờ tôi chưa nói rõ được. Đây là một tổng công ty lớn, có công ty mẹ và các công ty con. Có thể các sai phạm liên quan đến công ty con, nhưng có thể liên quan đến chỉ đạo, điều hành của công ty mẹ, cho nên cần có thời gian phân tích, điều tra.
- Dự kiến thời điểm nào có thể kết thúc cuộc điều tra này?
- Tôi đã giao cho cơ quan chức năng làm. Cơ quan điều tra sẽ làm đúng quy định của pháp luật. Tôi cũng chưa rõ anh em đã mời bao nhiêu người, mời cụ thể những ai. Công tác điều tra liên quan đến nhiều bộ luật, luật, quy định rất cụ thể. Kết quả của hoạt động điều tra là phải có chứng cứ chứng minh tội phạm. Suốt quá trình điều tra, cán bộ điều tra phải tuân thủ nguyên tắc cơ bản nhất, đó là nguyên tắc suy đoán vô tội.
Liên quan tới việc xử lý sai phạm của các đơn vị trong ngành khi cấp sai biển xanh cho chiếc xe Lexus 570 thuộc sở hữu cá nhân mà ông Trịnh Xuân Thanh sử dụng tại Hậu Giang, thượng tướng Lê Quý Vương cho biết: “Bộ đã chỉ đạo làm rõ sai phạm của những cán bộ tiến hành việc cấp biển xanh với xe này rồi, tới đây, sẽ cho thanh tra lại toàn bộ hoạt động việc đăng ký quản lý cấp biển số xe của công an tỉnh Hậu Giang để rút kinh nghiệm, làm nghiêm túc”.
Thời hạn điều tra thì phải theo các quy định của luật, như là thời hạn về việc giải quyết tin báo tội phạm, thời hạn điều tra… Tất nhiên chúng tôi phải cố gắng để làm sớm, bởi đây là vấn đề Đảng đã chỉ đạo, Nhà nước, người dân quan tâm.
Luật có quy định rất rõ thời hiệu, thời gian, ví dụ tin báo tố giác tội phạm thì không quá hai tháng (luật mới là ba tháng), còn điều tra thì với các vụ án nghiêm trọng là khoảng bốn tháng, riêng với các vụ án kinh tế thì có thể còn phải kéo dài hơn.
Việc chứng minh tội phạm kinh tế rất phức tạp, phải có quá trình xem xét các tài liệu, đối chiếu, nhất là các vấn đề có liên quan đến chứng cứ.
Một vụ án giết người thì hiện trường nó có, dấu vết để lại nó có, tội phạm nhận, thì xác minh dễ hơn, trong khi án kinh tế khó khăn hơn.
Sức ép trong quá trình điều tra là có
- Tổng bí thư nhấn mạnh yêu cầu làm nhanh, không nể nang bất cứ vấn đề gì, quan hệ, cá nhân nào như vụ việc này. Việc này được lãnh đạo Bộ quán triệt đến cơ quan điều tra thế nào?
- Chúng tôi không nể nang gì cả. Nói vậy nhưng tất nhiên sức ép trong quá trình điều tra là có, khó khăn là có nhưng đã là công tác điều tra thì phải tuân thủ pháp luật. Lãnh đạo Bộ đã có chỉ đạo, quán triệt, sẽ có sử dụng bộ máy của kiểm tra, thanh tra để đảm bảo việc này.
Chúng tôi sẽ thực hiện theo đúng quy định của ngành. Thông tư quy định của Bộ thế nào thì phải thực hiện đúng như thế, làm thế nào phải nghiêm túc, đạt được yêu cầu công khai minh bạch.
- Áp lực của cơ quan điều tra khi thực hiện vụ này, nhất là áp lực về quan hệ?
- Nghề điều tra thì có rất nhiều áp lực. Áp lực kể cả án hình sự, án kinh tế, án ma túy… đều rất lớn.
Ví dụ án hình sự, ma túy thì tính nguy hiểm rất cao, bởi phải đối mặt với tội phạm nguy hiểm. Nhưng đối với tội phạm kinh tế, áp lực là phải đối mặt với những người thường có học hành bài bản, nắm bắt các nguyên tắc kinh tế, hiểu về pháp luật, cho nên những đối phó của người ta là hết sức kín đáo, tinh vi. Để tìm ra tài liệu, chứng cứ thì phải phân tích, đánh giá rất kỹ.
Tất nhiên áp lực về quan hệ cũng có. Nhưng đối với những người làm điều tra thì nguyên tắc là phải công khai, minh bạch, nghiêm túc, kể cả áp lực nào cũng vậy thôi, người làm điều tra phải tuân theo pháp luật.
Bản thân tôi cũng vậy, lúc nào cũng phải lấy chữ tuân thủ pháp luật làm đầu. Như vậy thì mình mới không làm oan người ta, và cũng không bỏ lọt tội phạm. Và như vậy thì mình mới thanh thản được, chứ làm không đúng, kể cả là vấn đề bỏ lọt tội phạm thì day dứt lắm.