Sự thật gây sốc về giá bán thực của một chiếc F-35

Theo thông cáo báo chí Tập đoàn Lockheed Martin, giá của mỗi chiếc F-35 được trang bị cho Quân đội Mỹ trong tương lai là 85 triệu USD vào năm 2019. Nhưng con số thực tế phải trả cho mỗi chiếc F-35 sẽ còn cao hơn thế theo đánh giá của các chuyên gia phân tích quốc phòng. Bởi Lockheed Martin từng có tiền lệ không hề đẹp đẽ gì khi làm giá các hợp đồng quân sự cho Quân đội Mỹ.

Giám đốc Văn phòng các Chương trình Phát triển Quốc Phòng Mỹ Winslow Wheeler cho rằng, bản báo cáo của Lockheed Martin không phản ánh đúng với chi phí thực tế mà Quốc hội Mỹ phải chi ra để mua những chiếc F-35 của hãng này trong tài khóa năm 2014.

Ông này cho biết, theo các bản báo cáo từ Lầu Năm Góc thì các số liệu trên từ Lockheed Martin là hoàn toàn không phù hợp với những gì mà Bộ quốc phòng Mỹ nhận được vào cuối năm 2013.

Cuối tháng 12 năm ngoái, Thượng viện Mỹ đã ký thông qua một Đạo luật ủy quyền quốc phòng (NDAA) cho phép ưu tiên kinh phí để trang bị F-35 cho Quân đội Mỹ dưới sự ủng hộ của Ủy ban Quân vụ Hạ viện và Thượng viện Mỹ, mà không có sự tham vấn từ Lầu Năm Góc. Đối mặt với điều này là chi tiêu quốc phòng dành cho việc trang bị F-35 sẽ bị đẩy lên một cái giá trên trời trong năm 2014, nhất là sau khi thông qua đạo luật NDAA. Gần như tức thời Tập đoàn Lockheed Martin đã có thông báo về việc thay đổi kinh phí cho một số gói thầu trong dự án F-35.

Theo dự toán chi phí của NDAA, số tiền phải chi cho phiên bản F-35 dành cho không quân F-35A chưa bao gồm chi phí vận hành là 2,98 tỷ USD cho 19 chiếc F-35A vào năm 2014, nhưng đó chỉ là dự toán vào năm 2013. Thực tế số tiền Quân đội Mỹ phải bảo ra là lên tới 3,28 tỷ USD cho 19 chiếc máy bay F-35A, cao hơn dự kiến ban đầu 293 triệu USD. Như vậy, mỗi chiếc F-35A sẽ có giá là 172 triệu USD.

Nhưng đó là còn chưa kể tới việc nâng cấp nhưng chiếc máy bay nào lên chuẩn F-35A vào năm 2014. Với chi phí là 158 triệu USD nâng số tiền thực tế cho mỗi chiếc F-35A lên tới 181 triệu USD. Nếu tính thêm chi phí vận hành cho 19 chiếc F-35A mỗi năm là 816 triệu USD thì số tiền nước Mỹ phải bỏ ra cho chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 này mỗi năm là một con số không tưởng.

Đối với các phiên bản F-35B/C dành cho Lực lượng Lính thủy đánh bộ và Hải quân Mỹ có giá thành cao hơn một chút.

Dự kiến, Bộ quốc phòng Mỹ sẽ sắm 6 chiếc F-35B cho Lính thủy đánh bộ Mỹ vào năm 2014 với giá trị hợp đồng là 1,26 tỷ USD. Nhưng do lạm phát vào, chí phí này đội lên thêm 106 triệu USD và 147 triệu USD cho năm 2014. Như vậy, tổng cho phí cho mỗi chiếc F-35B sẽ là 252 triệu USD.

Với phiên bản F-35C dành cho Hải quân Mỹ sử dụng trên các tàu sân bay vẫn còn trong giai đoạn phát triển với việc trang bị 4 chiếc trong năm 2014 với tổng chi phí là 1,13 tỷ USD cùng với 63 triệu USD cho việc nghiên cứu và phát triển. Như vậy, tổng số tiền Hải quân Mỹ phải bỏ ra là gần 300 triệu USD cho mỗi chiếc F-35C.

Với những con số trên từ bản thống kê của NDAA thì số tiền 85 triệu USD cho mỗi chiếc F-35 như thông báo của Lockheed Martin là hoàn toàn không thực tế, nếu tính cả yếu tố trượt giá thì giá trị của mỗi chiếc F-35 hiện tại hoàn toàn không xứng đáng với số tiền mà Quốc hội Mỹ phải bỏ ra.

Nhưng tất cả con số trên từ NDAA mới chỉ là những con số phát sinh ban đầu trong năm tài khóa 2014 và sẽ có một sự thay đổi lớn nếu những chiếc F-35 trên được vào sản xuất và trang bị cho Quân đội Mỹ. Và Ủy ban Quân vụ của Thượng viện Mỹ muốn hợp thức hóa chi phí trên trước khi bàn giao cho Bộ quốc phòng Mỹ trong nhiệm kỳ tiếp theo.

Giám đốc Wheeler cho rằng, nếu phát sinh thêm chi phí cho mỗi chiếc F-35 trong năm 2014. NDAA sẽ buộc phải cắt giảm số lượng đặt hàng của mỗi chiếc F-35 và điều này sẽ làm tăng thêm chi phí cho mỗi chiếc F-35 được mua. Và nó sẽ là gánh nặng lớn cho ngân sách quốc phòng của Mỹ trong tương lai, trong bối cảnh nước này đang đứng trước trần nợ công cao kỷ lục từ trước đến nay.