Nga biến máy bay thương mại thành máy bay tiếp dầu

Tạp chí Jane's Defence Weekly cho biết, Bộ quốc phòng Nga đã đặt mua 2 máy bay tiếp dầu trên không Il-96-400TZ mới, do Tập đoàn sản xuất máy bay thống nhất (UAC) của Nga chế tạo.

Hợp đồng này dành được khá nhiều sự chú ý từ giới chuyên gia quân sự quốc tế, khi mà đây là lần đầu tiên Nga tiến hành chuyển đổi một mẫu máy bay chở khách thương mại thành một mẫu máy bay quân sự tiếp nhiên liệu trên không.

Các máy bay tiếp dầu Il-96-400TZ mới sẽ được bổ sung thêm vào phi đội máy bay tiếp dầu trên không Ilyushin Il-78 Midas của Không quân Nga hiện nay.

Theo thông báo của Bộ quốc phòng Nga, những chiếc Il-96-400TZ cũng sẽ được trang bị hệ thống tiếp nhiên liệu trên không tiêu chuẩn UPAZ-1 tương tự như của Il-78 và sẽ được bố trí ở hai bên cánh của mẫu máy bay này. Dựa trên công bố hiện tại của UAC thì Il-96-400TZ có thể mang theo tối đa 65 tấn nhiên liệu với tầm hoạt động lên tới 3.500km.

Il-96 là mẫu máy bay chở khách thương mại được trang bị 4 động cơ phản lực PS-90A, nó được hãng hàng Aeroflot không đưa vào sử dụng lần đầu tiên vào năm 1992. Hiện nay Il-96 chỉ còn hoạt động chủ yếu trong hãng hàng không Cubana và một số biến thể khác nhau được chính phủ Nga sử dụng. Bao gồm cả biến thể Il-96-300PU chuyên cơ dành cho Tổng thống Nga.

Việc chuyển đổi Il-96 thành một mẫu máy bay tiếp dầu trên không đã được nhắc đến từ rất lâu, nhưng ý tưởng này thường không được Bộ quốc phòng Nga mấy đón nhận.

Động thái này của Quân đội Nga có thể thấy dường như họ đang dần đi theo cách làm của các nước Phương Tây, khi đa số các mẫu máy bay tiếp nhiên trên không của Mỹ hay Châu Âu đều được phát triển từ một mẫu máy bay chở khách thương mại. Trong khi đó, Không quân Nga lại sử dụng các máy bay Il-78 hoặc Il-78M AAR được phát triển từ mẫu máy bay vận tải chiến lược hạng nặng Il-76.

Cho đến nay chỉ có khoảng 30 chiếc Il-96 được chế tạo từ khi được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1988 và con số trên là bao gồm cả những nguyên mẫu thử nghiệm. Mặt khác 20 chiếc máy bay tiếp nhiên liệu trên không Il-78 của Không quân Nga đã gần tới tuổi nghỉ hưu và 2 chiếc Il-96-400TZ sẽ không thể lấp được khoảng trống này.

Tuy nhiên, Không quân Nga vẫn còn một giải pháp khác để thay thế những chiếc Il-78 của mình, với biến thể tiếp theo của Il-76 là Il-76MD-90A hay còn được biết tới với cái tên Il-476. Được đánh giá sẽ là mẫu máy bay nền tảng tương lai của Không quân Nga.

Theo đó, phi đội máy bay tiếp dầu trên không trong tương lai của Không quân Nga sẽ là một phi đội hỗn hợp gồm những chiếc Il-96 và Il-476. Mặc dù việc phát triển một biến thể tiếp nhiên trên không của Il-476 vẫn chưa thật quá rõ ràng trong bối cảnh hiện tại.

Việc Nga tiến hành chuyển đổi những chiếc Il-96 thành một mẫu máy bay tiếp nhiên liệu trên không có thể chỉ là biện pháp tạm thời, trong khi chờ đợi những chiếc Il-476 biến thể tiếp nhiên liệu trên không chính thức được đưa vào sản xuất. Hoặc xa hơn là Bộ quốc phòng Nga đang muốn duy trì hoạt động dây chuyền sản xuất Il-96 để thực hiện các kế hoạch mới trong tương lai.