Bệnh dại là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối khi đã phát bệnh. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc bị chó, mèo mang mầm bệnh cắn hoặc cào. Vì vậy, việc phòng bệnh không chỉ dựa vào tiêm vắc-xin sau phơi nhiễm, mà quan trọng hơn là hình thành thói quen nuôi chó mèo đúng cách, khoa học và có trách nhiệm.

Tiêm phòng đầy đủ cho chó mèo

Tiêm vắc-xin phòng dại cho vật nuôi là biện pháp hàng đầu. Chủ nuôi cần tiêm phòng cho chó mèo từ khi được 3 tháng tuổi và nhắc lại định kỳ theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ lây bệnh sang người.

Quản lý vật nuôi chặt chẽ

Không thả rông chó mèo, đặc biệt ở nơi công cộng. Chó ra ngoài cần được rọ mõm, xích hoặc có người dắt. Điều này vừa tránh gây phiền toái, tai nạn cho người khác, vừa hạn chế nguy cơ tiếp xúc với động vật hoang dã mang mầm bệnh.

Giữ vệ sinh và chăm sóc sức khỏe vật nuôi

Thường xuyên tắm rửa, vệ sinh nơi ở của chó mèo, đồng thời theo dõi các biểu hiện bất thường như bỏ ăn, sủa khàn, hung dữ bất thường, chảy dãi nhiều… để kịp thời đưa đi kiểm tra thú y.

Giáo dục ý thức phòng bệnh trong gia đình

Trẻ nhỏ thường thích chơi với chó mèo nhưng chưa biết cách tự bảo vệ. Cha mẹ cần hướng dẫn trẻ không chọc ghẹo, không lại gần chó mèo lạ, đồng thời rửa tay sau khi tiếp xúc.

Xử trí khi bị chó mèo cắn hoặc cào

Trong nhiều trường hợp, người bị chó mèo cắn thường chủ quan, chỉ rửa sơ vết thương hoặc băng lại, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh dại rất cao. Thực tế, việc xử trí ban đầu đúng cách có thể giảm đáng kể nguy cơ nhiễm bệnh. Người bị chó mèo cắn hoặc cào cần thực hiện theo các bước sau:

Sơ cứu vết thương ngay lập tức

Rửa vết thương dưới vòi nước sạch chảy liên tục trong ít nhất 15 phút để loại bỏ càng nhiều virus dại càng tốt.

Sử dụng xà phòng trong khi rửa vì chất kiềm trong xà phòng giúp tiêu diệt virus hiệu quả.

Sau khi rửa sạch, sát trùng bằng dung dịch iod, cồn 70% hoặc dung dịch sát khuẩn chuyên dụng.

Lưu ý: Không nên băng kín vết thương ngay, mà nên để vết thương thoáng để hạn chế môi trường cho virus phát triển.

Đánh giá tình trạng vết thương

Nếu vết thương sâu, chảy máu nhiều, ở vùng nguy hiểm (mặt, đầu, cổ, bộ phận sinh dục, đầu ngón tay/chân), cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Với các vết thương nhẹ, vẫn phải đi khám nhưng có thể xử lý sơ cứu kỹ tại nhà trước khi di chuyển.

Đến cơ sở y tế tiêm phòng kịp thời

Bệnh dại hiện nay không có thuốc chữa khỏi, chỉ có vắc-xin mới có thể phòng ngừa. Do đó, sau khi bị chó mèo cắn, người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn tiêm phòng ngay, không nên chờ theo dõi con vật.

Trong nhiều trường hợp, ngoài tiêm vắc-xin, bác sĩ có thể chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại nếu vết thương nặng, ở vị trí nguy hiểm hoặc do chó mèo không rõ nguồn gốc gây ra.

Theo dõi tình trạng chó mèo

Nếu là chó mèo nhà, cần theo dõi sức khỏe vật nuôi trong vòng 10–15 ngày sau khi cắn. Nếu con vật khỏe mạnh bình thường, nguy cơ lây truyền bệnh sẽ thấp.

Nếu chó mèo bỏ trốn, chết, hoặc có biểu hiện bất thường (bỏ ăn, hung dữ, chảy dãi…), cần thông báo ngay cho bác sĩ để điều chỉnh phác đồ tiêm phòng.

Không tự ý bỏ tiêm

Nhiều người sau khi thấy chó mèo vẫn khỏe mạnh thì ngừng tiêm vắc-xin. Đây là một sai lầm nguy hiểm, bởi bệnh dại có thể ủ bệnh lâu và không thể chữa khi đã phát bệnh. Toàn bộ phác đồ tiêm cần được hoàn thành đầy đủ theo chỉ định y tế.

Phòng bệnh dại không khó, quan trọng là mỗi người nuôi chó mèo cần có trách nhiệm, tuân thủ tiêm phòng, quản lý vật nuôi và xây dựng thói quen chăm sóc đúng cách. Đây chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng.