Có những người lén "đầu độc" rừng thông chỉ để lấy vỏ cây thông phục vụ nhu cầu của người chơi lan. Hiện đã có những vụ mua bán lan đột biến với giá gần 7 tỷ đồng/dò.
Nếu như không thâm nhập vào giới chơi hoa lan đột biến, chứng kiến những người không một chút do dự, bỏ ra hàng tỷ đồng để mua cây phong lan dài chừng ngón tay, chúng tôi vẫn nghĩ những vụ mua bán gốc lan rừng 6 - 7 tỷ đồng râm ran dư luận chỉ là dàn dựng…
Những cây phong lan có giá… đột biến
Một ngày cuối tháng Tư, Dũng chạy xe từ Đồng Nai lên TP.HCM rủ tôi đi cùng anh đến một quán cà phê tại Q.Bình Thạnh để mua một cây phong lan. Tới nơi, ngồi im trên ghế lái, Dũng đưa cho tôi một túi tiền khá nặng, nói trong túi có hơn 300 triệu đồng, nhờ tôi vào quán gặp một người ngồi đợi sẵn, đưa tiền và lấy cây phong lan giùm anh. Chưa hết bàng hoàng vì giá sốc, tôi còn sửng sốt hơn khi nhận giỏ lan rừng nhỏ xíu, cao chưa đầy một gang tay, chưa có hoa, chỉ có mấy mầm loe hoe, có phần thiếu sức sống.
 |
| Những cây lan giả hạc cho bông bình thường giá chỉ vài chục đến vài trăm ngàn đồng/cây. |
Trong suy nghĩ của tôi lúc đó, cây lan giá 300 triệu đồng này trông còn thua những giỏ lan bán rong ở các tuyến đường của Sài Gòn với giá chỉ vài chục ngàn đồng, bông nở rực rỡ. Đáp lại thái độ đầy kinh ngạc của tôi, Dũng bình thản: “Giá lan đột biến như vậy là còn thấp lắm. Trong vườn anh, có những cây chỉ nhỏ bằng mầm cây này mà giá cả tỷ đồng”. Dũng cười ngặt nghẽo khi nghe tôi nói: “Em thấy trên mạng, có nhiều vườn rao bán lan đột biến, có ba bốn trăm ngàn đồng/giỏ…”.
Trước đây, tôi thấy Dũng hay chia sẻ trên Facebook hình ảnh những khay rau mầm anh trồng trong khoảng sân hẹp nhà mình như một thú vui sau giờ làm việc. Dạo gần đây, thi thoảng thấy anh hay đưa hình những giỏ phong lan. Cứ nghĩ đó là cái thú của người thích trồng cây nhưng anh cho biết, đó là cách anh bán lan đột biến. Những cây anh đưa lên Facebook cá nhân rẻ cũng vài chục đến vài trăm triệu đồng, có cây vài tỷ đồng.
Dũng kể, anh vô tình đến với thú chơi này khi chứng kiến một người bạn mua mầm lan đột biến vài chục triệu đồng nhưng chỉ ít tháng sau, giá tăng vùn vụt lên sáu bảy trăm triệu, nhiều người hỏi mua cũng vẫn không bán. Người này chỉ đồng ý bán với giá 2,3 tỷ đồng. Sau đó, bạn anh giữ lại mầm nhưng vẫn bán cây này được gần 3 tỷ đồng.
Khi mới chơi, Dũng cũng chỉ chơi “cò con” với những cây lan giá vài ba triệu, cây đắt nhất cũng không quá 40 triệu đồng, nhưng sau khi “trúng” một cây gần 1 tỷ đồng, anh mới dám mạnh dạn đầu tư làm hệ thống giàn trồng, ươm giống và mua thêm cây. Có những mầm, lúc mua chỉ dài chưa đầy một đốt ngón tay nhưng đã có giá 200 triệu đồng, anh không dám nói cho vợ biết. Sau vài tháng, có người trả giá gần 1 tỷ đồng, anh mới dám nói với vợ.
Người chơi lan đột biến khi mua lan rừng theo ký về ươm, nếu may mắn, trong số hàng chục ký hay thậm chí hàng trăm ký phong lan đó, có được một bụi lan đột biến, mà đúng dạng đột biến quý hiếm, có thể kiếm được tiền tỷ nhờ tách, chiết từ cây mẹ để nhân giống và bán. Hoặc có thể mua những mầm, ky (khúc thân già từ cây lan rừng, được cắt ra, ươm cho nảy mầm thành cây mới) lan đột biến, chăm một thời gian để bán lại, kiếm lời. Nhưng như lời Dũng nói, nếu so với những tên tuổi trong giới chơi lan đột biến, anh mới chỉ là người học việc.
Chơi lan đột biến không còn là một thú chơi thuần túy mà nó là lĩnh vực béo bở để đầu tư. Một cây lan đột biến có thể giúp người chơi kiếm vài trăm triệu trong một tháng. “Có khi buôn bất động sản cũng không thu lời nhanh bằng đầu tư cây này…” - Dũng chia sẻ. Do mức độ sinh lời “chóng mặt” nên hiện giờ, nhiều người buôn bất động sản, buôn sim số đẹp cũng nhảy sang đầu tư lan đột biến.
Đắt rẻ còn do… cảm nhận
Sau khi tìm hiểu từ một số đầu mối chơi lan đột biến tại TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương và trên các diễn đàn trực tuyến của các câu lạc bộ chơi lan rừng đột biến, chúng tôi cũng không thể lý giải được vì sao những chậu cây này có giá cao đến vậy, bởi không có những tiêu chí cụ thể, rõ ràng. Tháng 8/2018, một cây lan phi điệp được một đầu mối tại tỉnh Hòa Bình bán với giá 2,7 tỷ đồng khiến giới hoa kiểng sửng sốt thì không lâu sau đó, một thành viên câu lạc bộ Hoa lan đột biến Sông Hàn (TP.Đà Nẵng) mua một cây lan phi điệp đột biến khác từ một người chơi tại tỉnh Bình Thuận với giá 6,8 tỷ đồng đã khiến không ít người sốc nặng.
Giới chơi lan rừng cũng truyền tai nhau về một số “ông trùm” chơi lan rừng không ồn ào nhưng sở hữu những chậu lan còn giá trị hơn nhiều. Dọc ba miền Bắc - Trung - Nam đều có một số người hoặc những nhóm người nổi tiếng trong lĩnh vực chơi lan rừng. Họ là những người có thâm niên chơi lan, sưu tầm được nhiều giống lan đột biến, có nhiều giống để bán và uy tín trong các vụ giao dịch.
Những cây lan có giá cao nhất đều là lan giả hạc, hay còn gọi là phi điệp. Loại hoa này khi trổ bông, bông có các màu chính là tím, hồng và trắng, nhưng những cây đột biến sẽ có hình dáng và màu sắc khác.
Tiêu chí chung để coi là đột biến, có giá cao là khi nhìn trực diện, bông hoa giống như hình một loài động vật nào đó; cây sẽ càng có giá khi bông có khuôn hình hài hòa giữa phần cánh, lưỡi mắt, mũi, thùy họng.
Hiện những cây có bông xòe năm cánh màu trắng muốt, mũi trắng, họng sạch, mắt xước đang được săn lùng nhiều nhất. Nhìn tổng thể, bông lớn, cánh hoa cân đối, bầu bĩnh, cong vút, phần tím trên cánh hoa (giới chơi lan gọi là mắt) phải có độ xước như họa sĩ dùng bút tạo nét xước đều.
Tuy nhiên, đột biến cũng muôn hình vạn trạng và không có một tiêu chí chung nào quyết định độ đắt rẻ của cây. Chẳng hạn, những cây giả hạc cho bông với cánh tím đậm, đồng đều - người chơi gọi là “hàng bệt” - cũng có giá cao ngất ngưởng dù không bằng dòng đột biến bạch. Hay với những cây cho bông có phần “lưỡi” tím ngắt cũng có giá cao ngang ngửa hàng đột biến chuẩn.
Chính vì không có một tiêu chuẩn chung để định giá, cộng với hình thức giao dịch khá đặc biệt giữa người mua kẻ bán… nên không ít người chơi lan đột biến phải thừa nhận, đầu tư vào thú chơi này cũng hên xui, chẳng khác gì đầu tư tiền ảo.