Với những người sinh ra và lớn lên gắn với dòng sông Hồng chắc hẳn sẽ không còn xa lạ với một loài côn trùng tên là vờ vờ. Thế nhưng, với nhiều người, loài này cực kỳ lạ lẫm và chưa từng nhìn thấy hay được thưởng thức một lần nào.
Vờ vờ có vòng đời ngắn nhất trong các loại côn trùng
Vờ vờ (còn gọi là vờ) là con côn trùng có tuổi đời ngắn kỷ lục, chúng chỉ có thể sống trong vài tiếng đồng hồ, cụ thể là khoảng 2 tiếng. Theo tìm hiểu, vờ vờ mỗi năm chỉ sinh nở 1 lần, từ ấu trùng lớn lên bằng con chuồn nhỏ, lột xác bay ra rồi không lâu sau đó sẽ chết, nổi xác trên mặt nước. Con vờ có kích thước to bằng độ con châu chấu, nhưng cả thân và cánh đều trắng muốt, mỏng manh.
Mỗi lần xuất hiện, vờ lại đẻ trứng, trứng nở thành ấu trùng trở về đáy sông, để rồi 1 năm sau thế hệ kế tiếp lại làm nhiệm vụ tương tự như một chu kỳ.
Con vờ to bằng độ con châu chấu, nhưng cả thân và cánh đều trắng muốt, mỏng manh.
Ở Hưng Yên, địa điểm săn vờ vờ không nhiều, trong đó có ở xã Dạ Trạch (Khoái Châu), xã Xuân Quan (Văn Giang). Những năm trước, người dân dùng tay bắt vờ vờ nhưng hiện nay ngư dân dùng dụng cụ bắt là khung sắt gắn lưới buộc trước mũi thuyền, vợt được nhiều và nhanh hơn.
Anh Chính (ở xã Dạ Trạch) cho biết: "Loài này chỉ sống ở vùng nước sạch, không bị ô nhiễm. Mỗi năm có một đợt bói và một đợt chính, thời điểm vờ ngon và chất lượng nhất là vào tháng 2, đó là thời điểm nó sinh nở nên có trứng và kích thước to nhất. Thời điểm vợt vờ vờ là từ 4h-6h30 sáng, loài này phụ thuộc thời tiết, nếu có sương mù, trời mưa thì vờ vờ sẽ bay là là lúc 4h10".
Theo anh Chính, dấu hiệu để phát hiện ra có vờ vờ là nước có mùi tanh, khi ngửi thấy mùi là người dân lại chuẩn bị dụng cụ đi bắt. Khoảng 4h bắt đầu đi bắt vờ vờ thì 6h sáng là hết, đó cũng là khi kết thúc việc thu hoạch vờ. Thời điểm cao điểm nhất, một thuyền có thể bắt đươc 30kg, còn lại chỉ trung bình từ 5-6kg.
Món chả vờ vờ nhất định phải ăn 1 lần trong đời
Sau khi đưa lên khỏi mặt sông, các thương lái xúm lại để mua cho bằng hết, đầu mùa vờ vờ có giá lên tới 500.000 đồng/kg, còn bình thường có giá 250.000-300.000 đồng/kg.
Là người thường xuyên săn vờ vờ để bán, chị Như cho biết trước đây vờ vờ xuất hiện trên mâm cơm của những người nghèo ở làng chài quanh khu vực ven sông Hồng. Giờ đây, nó đã trở thành món đặc sản được lùng mua khắp nơi, hàng có bao nhiêu cũng hết trong tích tắc. Nó có thể chế biến thành các món ăn như vờ chiên lá mắc mật, nộm vờ, vờ xào ngổ, rau muống, lẩu vờ riêu cua...