Chất lượng không khí tốt nằm trong khoảng từ 0 đến 50, trong khi các phép đo trên 200 được coi là nguy hại, trên 300 được coi là nguy hiểm, mọi người đều có nguy cơ bị ảnh hưởng, đặc biệt nhóm trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh hô hấp.

Gần một tuần nay, Hà Nội liên tục chìm trong lớp mù đục do bụi mịn dày đặc. Chất lượng không khí giảm sâu, gây ảnh hưởng tới việc di chuyển, học tập và sinh hoạt của người dân.

Dữ liệu trên IQAir sáng 3/12 cũng ghi nhận nhiều khu vực ở Hà Nội cảnh báo mức tím - mức “rất có hại cho sức khỏe”. Hà Nội cũng đang được trang này xếp thứ 4 trong 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, chỉ số 208 ở mức tím.

Ở mức cảnh báo này, nồng độ bụi mịn PM2.5 và các chất ô nhiễm tăng cao có khả năng đi sâu vào phổi, thậm chí xâm nhập vào hệ tuần hoàn. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam đánh giá rằng, tình trạng ô nhiễm như vậy có thể làm gia tăng nguy cơ khởi phát hoặc làm nặng thêm các bệnh hô hấp cấp và mạn tính, tăng tần suất nhập viện, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sống.

Những tác động này không chỉ xảy ra ở nhóm bệnh nhân có sẵn vấn đề sức khỏe mà còn có thể ảnh hưởng tới người khỏe mạnh nếu tiếp xúc kéo dài. Trẻ nhỏ – với phổi đang phát triển, người cao tuổi – với sức đề kháng giảm, phụ nữ mang thai và những người đang mắc bệnh tim mạch – hô hấp đặc biệt dễ bị tổn thương trước các đợt ô nhiễm ở mức cao.

WHO khuyến nghị người dân áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe

Hạn chế tối đa thời gian ở ngoài trời khi chỉ số không khí vượt ngưỡng nguy hại. Nếu có thể, nên lùi lịch các hoạt động không thiết yếu, đặc biệt là vào khung giờ ô nhiễm cao điểm buổi sáng sớm và tối.

Giữ không gian sống trong nhà kín gió, tránh mở cửa khi bụi mịn ngoài trời đang tăng. Nếu có điều kiện, sử dụng máy lọc không khí đạt tiêu chuẩn để giảm bụi trong nhà.

Giảm thiểu nguồn phát thải cá nhân bằng cách không để xe máy hoặc ô tô nổ máy khi dừng đèn đỏ quá lâu. Những hành động nhỏ này góp phần cải thiện chất lượng không khí chung.

Đeo khẩu trang lọc bụi mịn đạt chuẩn N95 hoặc N99 trong trường hợp bắt buộc phải di chuyển ngoài trời. WHO cho biết các loại khẩu trang này có khả năng lọc phần lớn hạt bụi mịn PM2.5 – yếu tố gây hại chính.

Chuyển các hoạt động thể dục ngoài trời sang trong nhà, ưu tiên không gian kín hoặc khu vực có lọc khí. Tập luyện mạnh ngoài trời trong bối cảnh ô nhiễm làm tăng lượng không khí ô nhiễm đi vào phổi.

Duy trì môi trường trong nhà sạch bụi bằng cách sử dụng khăn ẩm để lau các bề mặt, hạn chế quét khô gây bụi bay lơ lửng.

Không thực hiện các hoạt động sinh khói như hút thuốc, đốt nhang, đốt rác hoặc đốt lá khô. Khói từ các hoạt động này làm tăng thêm các chất kích ứng đường thở.

Theo dõi sát tình trạng sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già. Nếu xuất hiện các triệu chứng như khó thở, đau ngực, kích ứng mắt – mũi – họng, buồn nôn hoặc mệt lả bất thường, cần liên hệ bác sĩ hoặc cơ sở y tế để được đánh giá.

Ô nhiễm không khí là nguy cơ môi trường lớn nhất đối với sức khỏe con người theo WHO. Việc chủ động điều chỉnh sinh hoạt và bảo vệ nhóm dễ tổn thương giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng, đồng thời duy trì an toàn trong những ngày có chất lượng không khí xuống mức rất xấu.