Theo bài viết của tác giả Thomas Friedman trên tờ New York Times, đó là cuộc đối đầu Iran – Israel, có thể dẫn đến đụng độ ngay trên chiến trường Syria, liên quan đến nỗ lực của Tehran nhằm biến Syria thành một căn cứ tiền tuyến chống Israel, điều mà Tel Aviv đã thề sẽ không bao giờ để xảy ra.
Đây không chỉ đơn thuần là lời dự đoán. Mà trên thực tế, trong vài tuần qua – lần đầu tiên trong lịch sử - Israel và Iran đã bắt đầu lặng lẽ "đấu” nhau trực tiếp, không qua uỷ nhiệm, ngay tại Syria.
Và giai đoạn "lặng lẽ" này có thể đang kết thúc, để chuyển sang một giai đoạn khác.
 |
| Tốp lính Israel tuần tra ở khu vực Cao nguyên Golan. Ảnh: AFP |
Theo bài viết, Israel và Iran lúc này chỉ còn cách giai đoạn kế tiếp một “cò súng” và nếu xảy ra, Nga và Mỹ có thể sẽ rất khó khăn để đứng ngoài.
Có thể thấy cuộc tấn công tên lửa hành trình phối hợp Mỹ - Anh – Pháp là chiến dịch một chiều, với ảnh hưởng đã được kiểm soát. Sau cuộc không kích đêm 13/4, Nga và Syria chắc chắn sẽ cố tránh chuốc lấy một cuộc không kích nữa của phương Tây. Trong khi đó, ba cường quốc phương Tây cũng không muốn can dự sâu hơn tại Syria.
Do vậy một cuộc chiến tranh trực tiếp và không kiểm soát tiềm tàng, vốn đang âm thầm được nung nóng giữa Israel và Iran hiện tại, sẽ có nguy cơ xảy ra hơn nhiều.
Vòng 1 đối đầu Iran - Israel
Vòng 1 của cuộc chiến này đã xảy ra ngày 10/2 vừa qua, khi một máy bay không người lái Iran được phóng bởi đơn vị Quds thuộc Lực lượng vệ binh Cách mạng Iran, tại căn cứ T4 (phía đông tỉnh Homs, miền trung Syria), đã bị bắn hạ bởi một tên lửa từ trực thăng Apache của Israel, vốn đã bám theo chiếc máy bay không người lái sau khi phi cơ này xâm nhập không phận Israel.
Những báo cáo ban đầu cho thấy, máy bay Iran chỉ đơn thuần thực hiện một sứ mạng do thám. Nhưng phát ngôn viên quân đội Israel, tướng Ronen Manelis khẳng định, hành trình bay của chiếc máy bay này và những phân tích tình báo trong các bộ phận của thiết bị bay không người lái Iran đã chỉ ra rằng “chiếc máy bay đang mang theo thuốc nổ”, và rằng mục tiêu của nó là “một hành động phá hoại trên lãnh thổ Israel”.
Cáo buộc này chưa được kiểm chứng độc lập, nhưng sau vụ việc, Israel đã đặt quân đội trong tình trạng báo động. “Đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy Iran thực sự hành động chống Israel – không phải qua ủy nhiệm” - một nguồn tin quân sự Israel nói - “Điều này mở ra một giai đoạn mới’.
Vụ việc chắc chắn giúp lý giải tại sao phi đội chiến đấu cơ Israel ngày 9/4 vừa qua đã mở cuộc tấn công tên lửa chớp nhoáng nhằm vào sân bay quân sự T4 tại chiến tranh Syria, vốn là căn cứ của chiếc máy bay do thám Iran nói trên. Đây có thể là một câu chuyện lớn – Israel đã sát hại 7 thành viên Lực lượng Quds Iran, trong đó có đại tá Mehdi Dehghan, người chỉ huy đơn vị máy bay không người lái. Tuy nhiên, vụ việc sau đó chìm xuống nhanh do bị át đi bởi căng thẳng quanh nghi án tấn công vũ khí hóa học tại Syria, dẫn tới đòn không kích của liên quân Mỹ hai ngày sau đó.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi tấn công mục tiêu sống Iran – cả cơ sở hạ tầng lẫn con người”, nguồn tin quân sự Israel cho hay.
Tình thế nguy hiểm
Giống như mọi lần, Tel Aviv tiếp tục chính sách im lặng về những hành động họ đã làm. Trong khi đó, cả giới chức quân đội Nga và Syria đều đổ lỗi vụ tấn công cho Israel, trong khi Iran thì không chỉ công khai thông báo về tổn thất của họ, mà còn thề trả thù. “Tội ác sẽ không thể không bị đáp lại”, Ali Akbả Velayati, cố vấn hàng đầu của Giáo chủ Iran tuyên bố trong chuyến thăm tới Syria.
Kể từ sau đó, các quan chức quốc phòng cấp cao Israel cũng tuyên bố rằng, nếu Iran tấn công lại mục tiêu Israel, Tel Aviv có thể xem đây là cơ hội để mở một cuộc tấn công ồ ạt nhằm vào toàn bộ cơ sở hạ tầng quân sự của Iran tại Syria, nơi Iran đang nỗ lực thiết lập cả căn cứ không quân lẫn một nhà máy sản xuất tên lửa dẫn đường GPS có thể đánh trúng mục tiêu trên lãnh thổ Israel với độ chính xác trong bán kính 50 mét – và triển khai chúng từ Syria hoặc thông qua Hezbollah tại Lebanon.
Các quan chức quốc phòng này cho hay, sẽ không có xác suất nào Israel lặp lại sai lầm họ đã làm tại Lebanon, khi để Hezbollah trở thành một mối đe dọa tên lửa khổng lồ tại đó, bằng cách để Iran làm điều tương tự tại Syria.
Đó thực sự là một tình thế nguy hiểm, thậm chí kể cả khi không xảy ra đòn trừng phạt bằng hành động quân sự vừa qua của Mỹ, Anh, Pháp nhằm vào Syria.
Iran tuyên bố họ đang thiết lập các căn cứ tại Syria để từ đó có thể bảo vệ nước nhà trước Israel, tuy nhiên Tel Aviv không có kế hoạch cho Syria. Israel đã không can thiệp vào nội chiến Syria nếu như không nhằm ngăn cản sự lớn mạnh của hạ tầng quân sự Iran tại đây, hoặc chỉ nhằm trả đũa lực lượng nổi dậy hay những quả đạn pháo Syria rơi sang lãnh thổ Israel.
Trong khi đó, mối lo ngại an ninh của Iran ở vùng Vịnh là có lý: họ phải đối mặt với một loạt quốc gia thù địch - các cường quốc Arab dòng Sunni vốn ủng hộ Mỹ đang cố gắng kiểm soát ảnh hưởng của Iran và phá hoại thể chế Hồi giáo của nước này. Từ góc độ của Iran thì đó là một mối đe dọa.
Iran đang làm gì tại Syria?
Tehran nỗ lực xây dựng một hệ thống các căn cứ và nhà máy tên lửa tại Syria, cũng như hỗ trợ lực lượng quân đội của Tổng thống Assad. Lực lượng Quds của Iran tại Syria có nhiệm vụ mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran tại các khu vực quan trọng của thế giới Hồi giáo dòng Sunni và thúc đẩy cuộc cạnh tranh quyền lực của tướng Suleimani (tư lệnh Lực lượng Quds) với Tổng thống Hassan Rouhani.
Iran đã trở thành một người chơi lớn trong thế giới Arab ngày nay. Tuy nhiên ông Suleimani có thể đang "chơi quá tay", đặc biệt khi ông tự thấy trước nguy cơ một cuộc đối đầu trực tiếp với Israel tại Syria.
Cho đến lúc này Iran vẫn chưa có động thái trả đũa sau đòn tấn công bất ngờ vào căn cứ T4. Tướng Suleimani phải tính kỹ trước khi khởi động một cuộc chiến trực tiếp quy mô với Israel, bởi còn một chuyện lớn khác mà nhiều người đã không để ý: đồng nội tệ Iran đang sụp đổ ở quê nhà. Hôm 12/4, đồng rial đã lao dốc xuống mức thấp kỷ lục giữa bất ổn chính trị và kinh tế đang gia tăng; khiến người dân đổ xô tới các nhà băng trong nỗ lực tuyệt vọng đổi lấy USD”. Chỉ trong năm 2018 này, đồng rial đã mất 1/3 giá trị.
Hơn nữa giới chức quân sự Israel tin rằng, Tổng thống Nga Putin và tướng Suleimani không còn là đồng minh thân thiết nữa, Ông Putin cần một Syria ổn định, nơi Nga có thể duy trì hiện diện không, hải quân, với chi phí thấp. Tổng thống Iran Rouhani cũng có thể muốn một Syria ổn định, trong khi ông Suleimani và Lực lượng Quds dường như mong muốn chiếm ảnh hưởng lớn hơn trong thế giới Arab và đang gây sức ép hơn lên Israel.
Theo tác giả Friedman, trừ phi Suleimani lùi lại, nếu không tại Syria, một lực lượng không thể ngăn cản - lực lượng Quds của Iran - sẽ gặp phải đối thủ không thể lay chuyển - Israel.
![[INFOGRAPHIC] Tác dụng của sữa đậu nành](https://cdn.kienthuc.net.vn/images/b913c2dae06cc08775e73c73d0b23dceeb0417e3499bd99118a42e42a7e1f6b5cba4051117f7650faff18090923c818e/2.jpg.webp)
