Trụy tim mạch là một trong những tình trạng nguy hiểm nhất của hệ tuần hoàn, có thể cướp đi sinh mạng chỉ trong vài phút. Tuy nhiên, những tín hiệu ban đầu của cơ thể thường mờ nhạt, dễ bị nhầm lẫn với sự mệt mỏi thông thường.

Nếu được phát hiện kịp thời, trụy tim mạch có thể được cấp cứu và hạn chế biến chứng. Vì vậy, việc hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo và biết cách xử trí là vô cùng quan trọng.

Trụy tim mạch là gì?

Trụy tim mạch xảy ra khi tim không còn đủ sức bơm máu đi nuôi cơ thể. Máu và oxy không được cung cấp đến não, tim, phổi, thận… khiến các cơ quan này rơi vào tình trạng thiếu năng lượng nghiêm trọng. Nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể tử vong rất nhanh.

Các bác sĩ thường gọi đây là tình trạng suy sụp tuần hoàn cấp tính. Dù nghe có vẻ chuyên môn, nhưng có thể hiểu đơn giản rằng, tim chính là máy bơm, còn máu là dòng chảy. Khi máy bơm hỏng đột ngột, dòng chảy tắc lại, mọi bộ phận trong cơ thể đều rơi vào khủng hoảng.

Những dấu hiệu dễ bị bỏ qua

Điều nguy hiểm là các triệu chứng ban đầu của trụy tim mạch thường mơ hồ, dễ bị bỏ qua:

Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng: Nhiều người nghĩ chỉ do thiếu ngủ hay hạ huyết áp nhẹ. Nhưng thực ra, đây có thể là biểu hiện não đang thiếu máu.

Da tái nhợt, vã mồ hôi lạnh: Người bệnh có thể thấy lạnh toát, mồ hôi đầm đìa dù không vận động. Đây là phản ứng khi máu không đủ nuôi da và cơ thể.

Khó thở, thở gấp: Tim yếu khiến máu bị ứ lại trong phổi, gây cảm giác hụt hơi, thở dốc. Nhiều người nhầm lẫn với bệnh hen hoặc lo âu.

Đau tức ngực thoáng qua: Có thể chỉ đau nhẹ, âm ỉ vài phút rồi hết, nên dễ bị bỏ qua. Nhưng đó có thể là lời cảnh báo tim đang thiếu máu nghiêm trọng.

Tim đập nhanh, mạch yếu hoặc khó bắt: Triệu chứng này thường phải có nhân viên y tế đo mới phát hiện, nhưng đôi khi người bệnh cũng tự cảm thấy tim đập bất thường.

Vì sao các dấu hiệu này hay bị xem nhẹ?

Thoáng qua, nhiều triệu chứng chỉ xuất hiện trong vài phút rồi biến mất.

Dễ nhầm lẫn với mệt mỏi, stress, hạ đường huyết hay tụt huyết áp nhẹ.

Tâm lý chủ quan, đặc biệt ở người trẻ, ít nghĩ rằng mình có bệnh tim mạch.

Chính vì vậy, nhiều ca trụy tim mạch chỉ được phát hiện khi tình trạng đã quá muộn.

Khi nào cần đi khám hoặc cấp cứu ngay?

Bạn cần đặc biệt lưu ý và đến bệnh viện ngay nếu:

Cảm thấy hoa mắt, choáng váng kèm đau ngực, khó thở.

Toát mồ hôi lạnh, da xanh nhợt, người mệt lả.

Tim đập nhanh, bất thường hoặc mạch yếu, khó bắt.

Triệu chứng tái diễn nhiều lần, dù đã nghỉ ngơi.

Làm gì khi nghi ngờ có trụy tim mạch?

Nếu có người xung quanh xuất hiện những dấu hiệu này, cần:

Gọi cấp cứu ngay lập tức (115 hoặc số khẩn cấp địa phương).

Đặt bệnh nhân nằm đầu thấp, chân cao hơn một chút để tăng máu lên não.

Nới lỏng quần áo, giữ ấm cơ thể.

Không để bệnh nhân tự đi lại.

Nếu bệnh nhân ngừng thở, ngừng tim, cần hồi sức tim phổi (ép tim, hà hơi thổi ngạt) ngay trong khi chờ xe cấp cứu.

Cách phòng ngừa trụy tim mạch

Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là tim mạch, huyết áp, đường huyết, mỡ máu.

Ăn uống lành mạnh, giảm muối, hạn chế mỡ động vật, tăng rau xanh và trái cây.

Hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá, vì đây là những tác nhân trực tiếp gây tổn thương tim.

Tập thể dục thường xuyên, đi bộ, đạp xe, bơi lội, yoga… giúp tim khỏe hơn.

Giữ tinh thần ổn định, căng thẳng kéo dài cũng là yếu tố dễ gây bệnh tim mạch.

Trụy tim mạch không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi hay người có bệnh nền. Ngay cả người trẻ, nếu chủ quan với sức khỏe, cũng có thể đối diện nguy cơ. Vì vậy, đừng bỏ qua bất kỳ tín hiệu nào của cơ thể. Việc nhận biết sớm và xử trí đúng cách có thể cứu lấy một mạng người.