Năm 2015, thế giới ngầm Nhật Bản rúng động trước một biến cố chưa từng có trong lịch sử yakuza hiện đại: Sự phân liệt của đế chế Yamaguchi-gumi – tổ chức tội phạm lớn nhất Nhật Bản và lâu đời nhất còn tồn tại. Tưởng chừng như bất khả chiến bại sau gần một thế kỷ hoạt động, Yamaguchi-gumi đã bị chính những mâu thuẫn nội tại xé toạc, tạo nên một cuộc chia tách đẫm máu và hỗn loạn, đẩy giới yakuza vào một thời kỳ khủng hoảng mới, nơi danh dự, quyền lực và máu đổ hòa quyện thành bi kịch.

Cuộc chia tách bắt nguồn từ sự bất mãn sâu sắc trong lòng tổ chức dưới thời ông trùm Shinobu Tsukasa – người giữ cương vị oyabun (cha nuôi) kể từ năm 2005. Tsukasa là một nhân vật cứng rắn, nổi tiếng với tinh thần kỷ luật thép và chiến lược hiện đại hóa hoạt động yakuza. Tuy nhiên, trong quá trình củng cố quyền lực, ông ta bị cáo buộc thiên vị cho các nhóm thân cận đến từ vùng Kansai, đặc biệt là nhóm Kobe, và dần cô lập các chi nhánh địa phương ở Tokyo và Nagoya. Những chính sách phân bổ lợi nhuận không đồng đều, việc ưu ái tuyển chọn nhân sự cấp cao từ một vài nhóm cụ thể đã khiến nhiều chi nhánh cảm thấy bị coi thường và gạt ra ngoài lề hệ thống quyền lực trung ương.

Ông trùm Shinobu Tsukasa, người đứng đầu Yamaguchi-gumi thời điểm tổ chức tội phạm này phân rã. Ảnh: The Guardian.

Ngày 27/8/2015, quả bom bất mãn chính thức phát nổ. Khoảng một nửa trong số 13.000 thành viên chính thức của Yamaguchi-gumi, bao gồm nhiều nhóm quan trọng như Yamaken-gumi, Takumi-gumi và Kyoyu-kai, tuyên bố ly khai và thành lập tổ chức mới mang tên Kobe Yamaguchi-gumi, do Kunio Inoue – một oyabun kỳ cựu – lãnh đạo. Đây không chỉ là một vụ tách nhóm đơn thuần, mà là một cuộc đảo chính trong thế giới ngầm, đe dọa triệt để đến cấu trúc quyền lực đã được thiết lập suốt gần 100 năm qua, được cảnh sát Nhật Bản đánh giá là một biến cố an ninh nghiêm trọng, dự đoán nguy cơ bạo lực leo thang giữa hai phe đối địch.

Dự đoán ấy nhanh chóng thành hiện thực. Chỉ vài tuần sau tuyên bố chia tách, hàng loạt vụ thanh trừng nổ ra khắp các thành phố lớn như Osaka, Kobe, Tokyo và Fukuoka. Các trụ sở, văn phòng và cơ sở kinh doanh liên quan đến cả hai phe bị tấn công bằng bom xăng, gạch đá và vũ khí tự chế. Những vụ xả súng kín đáo, những vụ đâm dao trong hẻm tối, những cái chết không lời giải thích – tất cả bắt đầu lan rộng. Dù các sự kiện này được ngụy trang kỹ càng để tránh gây hoang mang trong dân chúng, nhưng giới chức và báo chí đều hiểu rằng Yamaguchi-gumi đang trải qua một cuộc nội chiến khốc liệt giữa những người từng là huynh đệ máu mủ.

Cảnh sát quốc gia Nhật Bản lập tức triển khai chiến dịch triệt phá mạnh tay. Lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, lực lượng công quyền Nhật Bản được lệnh giám sát chặt chẽ từng động tĩnh của giới yakuza, tiến hành hàng trăm cuộc khám xét, bắt giữ và đóng băng tài sản. Đồng thời, các địa phương như Hyogo, Aichi và Tokyo ban hành những đạo luật riêng, cấm hoàn toàn hoạt động của các tổ chức yakuza trên địa bàn, nhằm ngăn chặn làn sóng bạo lực leo thang thành chiến tranh ngầm toàn quốc.

Vụ phân liệt của Yamaguchi-gumi không chỉ gây ra những hậu quả khốc liệt về nhân sự và kinh tế đối với chính các tổ chức yakuza, mà còn đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ giữa chính quyền và thế giới ngầm.

Khác với giai đoạn trước, khi yakuza vẫn duy trì vai trò xã hội nhất định trong một số lĩnh vực ngầm, sau 2015, chính phủ Nhật Bản đẩy mạnh chính sách triệt để nhằm loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của chúng.

Các ngân hàng, công ty bất động sản, bệnh viện và trường học đều bị cấm giao dịch với những cá nhân có liên hệ đến yakuza. Cái tên “Yamaguchi-gumi”, vốn từng là biểu tượng quyền lực và ổn định của thế giới ngầm, giờ đây trở thành dấu hiệu cho sự suy tàn và mục ruỗng từ bên trong.

Tuy cuộc chiến giữa Yamaguchi-gumi và Kobe Yamaguchi-gumi không phát triển thành một cuộc đổ máu công khai kéo dài như thời kỳ bạo lực những năm 1960, nhưng hệ quả lâu dài của nó là làm tan vỡ uy danh của yakuza trong xã hội Nhật hiện đại. Những tổ chức từng tự hào là “hiệp sĩ bóng tối” giờ đây buộc phải tồn tại trong bóng tối thực sự, bị xã hội ruồng bỏ, bị pháp luật bóp nghẹt và bị chính nội bộ của mình xé nát. Sự phân liệt năm 2015 chính là dấu mốc bi thảm nhưng mang tính quyết định, đánh dấu sự cáo chung của một đế chế tưởng như không thể sụp đổ – Yamaguchi-gumi, biểu tượng một thời của thế giới ngầm Nhật Bản.