Đặc xá Phan Sào Nam sai đối tượng: Trách nhiệm TAND Quảng Ninh?

Tại buổi họp báo công bố quyết định về đặc xá năm 2021 ngày 2/7, khi trả lời PV về Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 ngày 4/2/2021 của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam - cựu giám đốc Công ty cổ phần VTC truyền thông trực tuyến mà thời gian vừa qua bị VKSND Cấp cao kháng nghị, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Quốc Hùng khẳng định Phan Sào Nam không thuộc đối tượng được xét đặc xá đợt này.

Ông Hùng cho biết thêm, hiện nay, các cơ quan tố tụng vẫn đang điều tra, làm rõ và sẽ thông báo chính thức tới cơ quan báo chí.

Dư luận đặt câu hỏi, nếu đặc xá sai đối tượng, trách nhiệm TAND tỉnh Quảng Ninh thế nào?

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đại biểu Quốc hội khóa XIV cho rằng, Phan Sào Nam là đối tượng từng cầm đầu đường dây cờ bạc hết sức nguy hiểm, được dư luận đánh giá rất táo tợn, các cơ quan luật pháp của Việt Nam đã truy cứu trách nhiệm hình sự, xét xử tuyên án tù.

“Hành vi của Phan Sào Nam xứng đáng bị trừng trị như mức án tòa tuyên là 5 năm tù. Tuy nhiên, việc phạm nhân này được tha tù trước thời hạn gần 2 năm khiến nhiều người bất ngờ. Không ít người đặt vấn đề, Phan Sào Nam là người rất giàu có và có thế lực của bên ngoài xã hội. Việc trong thời gian thụ án và được tha tù trước thời hạn, dư luận đặt dấu hỏi rất lớn: Phải chăng Phan Sào Nam có một thế lực nào đó để được chống lưng, tha tù trước thời hạn đến gần 2 năm hay không?” – đại biểu Hòa nêu ý kiến và cho rằng, đây là vấn đề cần phải điều tra làm rõ.

Theo ông Phạm Văn Hòa, việc khoan hồng, nhân văn của pháp luật Việt Nam rất rõ ràng. Hàng năm đều xem xét để tha tù trước niên hạn dịp 30/4, Quốc khánh 2/9, tết cổ truyền dân tộc. Tuy nhiên, chỉ với những đối tượng đó đã ăn năn hối cải, chấp hành tốt 2/3 thời gian thụ án, đủ điều kiện được tha tù trước niên hạn. Đằng này, Phan Sào Nam chưa thụ án hết mà được tha tù trước 2 năm khi bản án chỉ 5 năm tù là có dấu hiệu bất bình thường.

Đại biểu Hòa cho rằng, cần phải truy cứu, làm rõ người đứng đầu trong hội đồng xét duyệt tha tù, trong đó có trách nhiệm của Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh và những người đứng đầu các đơn vị đề xuất tha tù đối với Phan Sào Nam.

Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, theo quy định, nếu xét thấy có vi phạm trong việc áp dụng, Viện kiểm sát vẫn có quyền kháng nghị Quyết định tha tù trước thời. Khi đó trình tự, thủ tục, thẩm quyền giải quyết kháng nghị, khiếu nại các quyết định này được thực hiện theo quy định tại Chương XXII và Chương XXXIII của Bộ luật tố tụng hình sự.

Trong trường hợp kháng nghị của Viện kiểm sát được tòa án chấp nhận, quyết định tha tù trước thời hạn sẽ bị hủy bỏ đồng thời tòa án sẽ ra quyết định thi hành án và sẽ bắt bị cáo để thi hành án theo nội dung bản án đã tuyên.

Luật sư Cường cho biết, trường hợp cán bộ, cơ quan, tổ chức vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân mà thực hiện hoạt động tố tụng trái pháp luật, ra quyết định, bản án trái pháp luật, có thể xem xét kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định về các tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp.

“Vấn đề này cơ quan chức năng sẽ xác minh làm rõ để có kết luận chính thức. Trường hợp tòa án quyết định chấp nhận kháng nghị để hủy quyết định tha tù thì việc xem xét trách nhiệm của cán bộ qua các khâu là điều cần thiết, mức độ sai phạm đến đâu sẽ xem xét xử lý đến đó theo quy định pháp luật” – luật sư Cường cho hay.

Trước đó, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội đã có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm với các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam.

Tại bản án hình sự phúc thẩm ngày 12/3/2019, Phan Sào Nam bị TAND cấp cao tại Hà Nội phạt 5 năm tù về tội tổ chức đánh bạc và rửa tiền. Thời hạn chấp hành án tính từ ngày bị bắt tạm giam 27/10/2017. Về dân sự, nộp lại khoản tiền thu lợi bất chính 1.475 tỷ đồng. Sau đó, Nam thi hành án tại trại giam Quảng Ninh.

Đến ngày 29/4/2020, TAND tỉnh Quảng Ninh chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho Nam. Kế đến, ngày 4/2/2021, TAND tỉnh Quảng Ninh lần thứ hai chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh, giảm hết thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại (3 tháng 7 ngày) cho Nam. Phạm nhân Nam ra trại ngày 6/2.

Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị đề nghị tòa án cùng cấp xử giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 quyết định giảm án tù với Phan Sào Nam của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh.

“Việc trại giam Quảng Ninh đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù ngày 30/4/2020 với Nam là “vi phạm pháp luật, cần phải hủy bỏ”. Quyết định giảm thời hạn tù vào ngày 4/2 cũng không đủ điều kiện do quyết định ngày 29/4/2020 không có căn cứ”, nội dung kháng nghị nêu.