Ngôi làng buồn
Sáng 24/4, phóng viên Báo NTNN đặt chân tới ngôi làng mà người ta thường đồn đại là “làng ung thư”. Làng có 420 hộ dân với 2.000 khẩu, đường làng đa số đường đất, ổ trâu, ổ voi chằng chịt. Ngôi làng nằm trải dài hơn 3km ven con sông Vĩnh Định có màu nước đục ngầu, bốc mùi hôi thối. Trên mặt sông xuất hiện rác, xác động vật thối sình. Vân Hòa có không ít những ngôi nhà lụp xụp, hàng quán thưa thớt, lộ rõ vùng quê nghèo khó.
 |
| Bể nước bơm lên từ giếng khoan của người dân thôn Vân Hóa bị cáu bẩn, hôi thối nồng nặc. Ảnh: N.V |
Ngôi làng này có giếng khoan kỳ lạ của gia đình ông Trương Xuân Hiến (57 tuổi) bốc cháy đã 10 năm nay. Giếng khoan ông Hiến đào năm 2007, sâu 40m. Khi mồi lửa thì miệng giếng sẽ bốc cháy, ngọn lửa xanh rờn. Chuyện lạ có thật xuất hiện ở làng nhưng chẳng ai lấy làm vui, trái lại họ càng thêm lo lắng.
Ông Phan Quang Giải - Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong cho biết, đang chỉ đạo các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, đề xuất các giải pháp lâu dài giúp nhân dân thôn Vân Hòa ổn định cuộc sống.
“Cả làng này có đến 80% hộ dân dùng nước giếng khoan nhưng đều bị ô nhiễm nặng nề. Vì dùng nguồn nước ô nhiễm nên số người chết do ung thư rất nhiều. Dân chúng hoang mang lắm” – ông Trương Quốc Dũng (đội 4, thôn Vân Hòa, Triệu Hòa) buồn rầu.
Ngôi nhà cấp bốn cũ nát của bà Nguyễn Thị Trì (65 tuổi, ở đội 4) chẳng có gì đáng giá. Thứ quý giá nhất của bà là đứa cháu nội đang học lớp 5. Bà chỉ có duy nhất một người con trai tên Trương Đình Diện. Thế nhưng, cuối năm 2009 bà đưa con lên bệnh viện khám và đau đớn nghe bác sĩ thông báo anh Diện bị ung thư phổi giai đoạn cuối. Thương con, bà vay mượn khắp làng trên xóm dưới, bán tất cả mọi thứ trong nhà lo chạy chữa cho con. Thế nhưng, đầu năm 2010 anh Diện trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 33, để lại con trai lúc đó mới 4 tuổi.
“Ba nó mất đi, hai bà cháu tôi rau cháo qua ngày. Nhưng, tôi sợ cứ sử dụng nước bẩn này hoài thì đứa cháu tôi cũng sẽ mắc bệnh. Tôi già rồi, chết chẳng sao. Nhưng nó còn trẻ dại, tương lai phía trước, lỡ mắc bệnh chỉ vì dùng nước bẩn thì quá oan uổng” – bà Trì đau đớn nói.
Ông Lương Chí Hòa - Trưởng thôn Vân Hòa cho biết, thống kê từ năm 2008 đến tháng 4.2017 thôn có 103 người chết, trong đó 41 người chết do bệnh ung thư. Hiện có 4 người cũng bị ung thư, bệnh viện trả về chờ chết. Người chết do ung thư ở làng tuổi từ 30 đến 50 chiếm đa số. Có những gia đình cả hai cha con đều chết vì ung thư. Họ ra đi bỏ lại vợ con khốn khó trăm bề.
“Làng này đám ma nhiều hơn đám cưới. Chỉ trong vòng 17 ngày từ 12 đến 29 tháng 3.2017 có đến 3 người chết vì ung thư. Nhân dân ở đây hoang mang tột độ” – ông Hòa nói.
Dân tính bỏ làng
 |
| Con trai qua đời vì bệnh ung thư, bà Nguyễn Thị Trì (thôn Vân Hòa) phải nuôi đứa cháu ăn học. Ảnh: N.V |
Người dân và chính quyền nơi đây cho rằng, nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm nghiêm trọng khiến người dân bị bệnh ung thư. Theo ghi nhận thực tế của phóng viên, nguồn nước bơm lên từ giếng khoan độ sâu 15-20m có mùi hôi thối nồng nặc. Khi vừa bơm lên, nhìn trực quan nước khá trong, nhưng để một lúc nước chuyển đục, đóng váng rồi dần chuyển thành màu đen đặc như nhựa đường. Khi đun nước sôi, để lắng thì quanh thành xoong bị đóng một lớp màu trắng, để lâu sẽ cứng lại như vôi. Ở các bể chứa tại nhà người dân, nước đục ngầu, bên dưới lắng cặn bùn đất rất bẩn. Dùng nguồn nước này giặt áo trắng sẽ thành áo đỏ, nên trừ học sinh thì người trong làng hiếm khi mặc áo trắng.
Ông Nguyễn Đình Dũng- Phó Chủ tịch UBND xã Triệu Hòa cho biết, hai năm nay, vì quá sợ hãi nên người dân phải mua nước lọc về dùng, rất tốn kém. “Chúng tôi xác định người dân sử dụng nguồn nước ô nhiễm từ giếng khoan nhiều năm mới dẫn đến bệnh ung thư. Người dân đang rất hoang mang, nhiều lần kiến nghị cấp trên quan tâm đầu tư cho nguồn nước sạch, nếu không sẽ bỏ làng” – ông Dũng nói.
Ông Dũng nhận định, sông Vĩnh Định có con đập khiến dòng sông bị chặn lại như chiếc ao tù. Người dân thiếu ý thức vứt xác động vật, rác thải xuống sông gây ô nhiễm. Giếng khoan nằm gần sông nên thẩm thấu nước sông gây ô nhiễm.
Cuối tháng 3.2017 người dân thôn Vân Hòa đồng loạt ký đơn cầu cứu gửi các cấp chính quyền. Ngày 11.4, UBND tỉnh Quảng Trị đã hồi âm chỉ đạo UBND huyện Triệu Phong phối hợp các ngành chức năng kiểm tra, báo cáo sự việc.