Trong kết luận điều tra bổ sung về vụ án ông Tất Thành Cang và đồng phạm gây thiệt hại 1.103 tỷ đồng thông qua việc bán rẻ 9 triệu cổ phần của Công ty Phát triển Nam Sài Gòn (gọi tắt là Sadeco) cho Công ty Nguyễn Kim thì cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã làm rõ vai trò đồng phạm của Công ty Nguyễn Kim trong vụ án.
Trong đó có vài trò của ba cá nhân gồm: ông Nguyễn Hữu Thành (nguyên Phó Chủ tịch HĐQT), ông Phạm Nhật Vinh (nguyên Tổng giám đốc) và ông Nguyễn Văn Kim (nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Nguyễn Kim).
Những thương vụ đáng ngờ thôn tính DN nhà nước
Sadeco thành lập năm 1994, là công ty con của Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (gọi tắt là IPC, là DN 100% vốn nhà nước).
Đây là một trong số DN làm ăn hiệu quả, “gà đẻ trừng vàng” trong lĩnh vực DN nhà nước của chính quyền TP.HCM. Trước tháng 3/2015, tỷ lệ vốn góp của IPC trong Sadeco lên đến 74,8%.
Ngày 26/3/2015, IPC tiến hành bán đấu giá vốn tại Sadeco. Công ty Eximland là nhà đầu tư trúng giá mua hơn 5,2 triệu cổ phần (chiếm 30,8% vốn điều lệ trong Sadeco), với giá 26.100 đồng/cổ phần.
Nhưng ngày 12/9/2016 công ty Nguyễn Kim ký hợp đồng với Công ty Eximland mua hơn 5,2 triệu cổ phần nói trên, với giá 57.000 đồng/cổ phần, tổng giá trị hơn 287 tỷ đồng.
Thông qua thương vụ này, cổ đông cá nhân trong Sadeco chiếm 30,8%, tương đương phần sở hữu 5,2 triệu cổ phần của Công ty Nguyễn Kim mua lại. Đứng tên thay cho Công ty Nguyễn Kim là người nhà của ông Nguyễn Văn Kim (Chủ tịch HĐQT Công ty Nguyễn Kim) gồm: mẹ vợ, mẹ ruột và chị vợ của ông Kim.
Số cổ phần còn lại trong Sadeco thì IPC chỉ còn 44%. Vốn của Thành uỷ TP.HCM chiếm 16,7%. Còn 8,5% cổ phần Sadeco là các cổ đông khác.
Tháng 11/2016, Công ty Nguyễn Kim có công văn gửi Công ty Sadeco đề nghị xác lập mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai bên, thông qua hình thức tham gia mua cổ phần để trở thành cổ đông chiến lược, để hợp tác đầu tư hai dự án là dự án khu dân cư Rạch Chiếc và dự án khu phức hợp căn hộ thương mại 7B Lý Thường Kiệt (phường 8, quận Tân Bình). Nhưng thực tế cơ quan điều tra chỉ ra, Nguyễn Kim chỉ là đối tác góp vốn vào hai dự án, không có năng lực thực hiện.
Giai đoạn đầu năm 2017, đại diện nguồn vốn Nhà nước gửi văn bản đến Văn phòng Thành uỷ TP.HCM đề xuất cho phép nhóm đại diện quản lý vốn biểu quyết thông qua việc phát hành 9 triệu cổ phần, cho cổ đông chiến lược là 40 ngàn đồng/cổ phần để tăng vốn điều lệ cho Sadeco. Từ bút phê đồng ý của ông Tất Thành Cang, khi đó là Phó Bí thư thường trực thì Sadeco đã bán rẻ trót lọt 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim và như thế DN cá nhân đã “thôn tính” DN "đẻ trứng vàng" của Nhà nước một cách dễ dàng.
Khi vụ việc bị phát giác, tháng 1/2019, Công ty Nguyễn Kim và Sadeco ngồi lại với nhau để huỷ hợp đồng hợp tác. Nguyễn Kim trả lại 9 triệu cổ phần để nhận lại hơn 360 tỷ đồng từ Sadeco.
Trách nhiệm cuả các lãnh đạo Công ty Nguyễn Kim
Trong vụ án này, ngoài vai trò của các bị can như: ông Tế Trí Dũng, Hồ Thị Thanh Phúc, Tất Thành Cang… thì kết luận điều tra bổ sung mới đây đã chỉ ra vai trò của "bộ sậu" Công ty Nguyễn Kim trong vụ án.
Như đề cập, sau khi mua trót lọt 5,2 triệu cổ phần Sadeco từ Côngt ty Exiland thì ông Nguyễn Văn Kim (Chủ tịch HĐQT Công ty Nguyễn Kim) đã cử ông Nguyễn Hữu Thành (nguyên Phó Chủ tịch HĐQT), ông Phạm Nhật Vinh (nguyên Tổng giám đốc), đại diện cho Công ty Nguyễn Kim tham gia vào HĐQT Sadeco, đại diện theo uỷ quyền của Công ty Nguyễn Kim. Chính vì có vai trò đó, ông Thành, ông Vinh đã tham gia biểu quyết cùng nhiều đại diện các phần vốn khác để thông qua việc phát hành 9 triệu cổ phần của Sadeco, với giá 40.000 đồng/cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim. Mà từ đó, Công ty Nguyễn Kim thâu tóm được Sadeco.
Khi xảy ra vụ án, ông Nguyễn Hữu Thành bị khởi tố, bắt tạm giam về hành vi “Vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ông Thành đã thừa nhận thiếu sót của bản thân, tỏ ra ăn năn hối cải. Cơ quan điều tra đề nghị xem xét giảm nhẹ cho ông Thành trong quá trình truy tố, xét xử.
Ông Phạm Nhật Vinh cũng có vai trò tương tự như ông Thành. Khi vụ án xảy ra, cơ quan CSĐT cũng khởi tố bị can nhưng ông Vinh đã bỏ trốn. Tháng 12/2020 cơ quan CSĐT Công an TP.HCM ra quyết định truy nã toàn quốc đối với ông Phạm Nhật Vinh và Bộ Công an cũng có quyết định truy nã quốc tế bị can này.
Khi xảy ra vụ án, cơ quan điều tra xác định ông Nguyễn Văn Kim đã xuất cảnh đi nước ngoài.
Phần vai trò đồng phạm của Công ty Nguyễn Kim trong kết luận điều tra bổ sung vụ án, Công an cũng đề cập rõ, chưa có tài liệu xác định ông Nguyễn Văn Kim can thiệp, tác động, yêu cầu ông Nguyễn Hữu Thành và Phạm Nhật Vinh biểu quyết phát hành 9 triệu cổ phiếu, với giá 40.000 đồng/cổ phần của Sadeco cho Công ty Nguyễn Kim.
Do đó, cơ quan CSĐT chưa có căn cứ kết luận ông Nguyễn Văn Kim và các cá nhân liên quan khác đồng phạm trong vụ án.
