Tên lửa đạn đạo Grom-2: Lợi thế tấn công tầm xa của Ukraine

Ngày 27/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố về thành công của cuộc thử nghiệm tên lửa đạn đạo đầu tiên được sản xuất tại Ukraine, trong khuôn khổ diễn đàn "Ukraine 2024 - Độc lập". Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của hệ thống tên lửa đạn đạo Grom-2 (hay còn gọi là Hrim-2), đồng thời mở ra nhiều câu hỏi về khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Tiến triển chiến lược này diễn ra khi Ukraine tiếp tục củng cố kho vũ khí của mình trong bối cảnh xung đột với Nga vẫn chưa có hồi kết, còn các quốc gia phương Tây vẫn tranh luận về mức độ hỗ trợ quân sự dành cho Kiev.Chương trình phát triển tên lửa của Ukraine bắt nguồn từ các dự án trước đó như Sapsan, và đã không ngừng tiến bộ trong bối cảnh địa chính trị thay đổi. Ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, với cơ sở hạ tầng thời Liên Xô như Yuzhmash và Cục Thiết kế Yuzhnoye, đã phát triển tên lửa Grom-2 với một phần tài trợ từ Ả Rập Saudi trị giá 70 triệu USD trong giai đoạn 2016-2017. Sự hỗ trợ bên ngoài này, kết hợp với năng lực kỹ thuật của Ukraine, đã tạo điều kiện cho thành công của sáng kiến phòng thủ tự chủ này.Hệ thống Tên lửa Tác chiến Chiến thuật Grom-2 nổi bật với khả năng tấn công chính xác ở khoảng cách lên tới 500 km, có thể vươn tới các mục tiêu chiến lược trong lãnh thổ Nga, bao gồm cả khu vực Moscow. Được lắp trên khung gầm xe tải địa hình, hệ thống này có khả năng di chuyển linh hoạt trên nhiều loại địa hình khác nhau. Phiên bản mới của Grom-2 có tầm bắn vượt trội hơn so với hệ thống Grom ban đầu, vốn chỉ có tầm bắn 280 km, và được thiết kế để tấn công các cơ sở quân sự như căn cứ không quân và trung tâm chỉ huy.Song song với đó, Ukraine đã triển khai một chiến lược nhằm vô hiệu hóa các hệ thống giám sát và phòng thủ của Nga, tối đa hóa hiệu quả của các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình. Điều này được minh chứng qua các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào hệ thống radar Nebo-M di động của Nga, vốn có chức năng phát hiện mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo và lấp đầy khoảng trống radar ở miền nam và đông Ukraine.Ngày 4/10, lực lượng Ukraine đã phá hủy một trong những radar này bằng tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, cho thấy chiến lược tấn công phủ đầu của Kiev trước khi tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn. Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, khoảng 1/3 số radar Nebo-M của Nga đã bị ảnh hưởng kể từ khi cuộc xung đột leo thang, chỉ còn chưa đến 10 đơn vị hoạt động bảo vệ các khu vực trọng yếu.Việc phá hủy radar Nebo-M tạo điều kiện cho các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình Storm Shadow và SCALP-EG do Anh và Pháp cung cấp được phóng từ các máy bay ném bom Su-24 đã được cải tiến. Những tên lửa này đã chứng minh khả năng chính xác trong các cuộc tấn công trước đó, chẳng hạn như vụ tấn công tàu ngầm Nga Rostov-on-Don tại Crimea vào năm 2023. Việc vô hiệu hóa các hệ thống radar giúp Ukraine giảm khả năng phát hiện và ứng phó của Nga, tạo điều kiện cho các tên lửa hành trình của Ukraine tấn công sâu hơn vào các mục tiêu chiến lược.Mặc dù Ukraine tiếp tục củng cố năng lực tấn công tự chủ, câu hỏi về sự tham gia trực tiếp của NATO trong cuộc xung đột vẫn phức tạp. Các quốc gia phương Tây vẫn do dự trong việc cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine, lo ngại khả năng Nga đáp trả các đồng minh của NATO. Do đó, việc phát triển và sử dụng các hệ thống sản xuất trong nước như Grom-2 mang lại lợi thế chiến lược cho Ukraine, giảm thiểu sự can thiệp trực tiếp của NATO trong khi vẫn gây áp lực quân sự hiệu quả lên cơ sở hạ tầng của Nga.Trong bối cảnh các cuộc tấn công của Nga gia tăng, đặc biệt từ các khu vực như Kursk, Belgorod và Crimea, Tổng thống Zelensky đã không ngừng kêu gọi phương Tây dỡ bỏ hạn chế đối với vũ khí tầm xa. Các hoạt động gần đây của Ukraine tại những khu vực này của Nga nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết của Kiev đối với các hệ thống tấn công tầm xa để ngăn chặn hoặc đáp trả các cuộc tấn công từ Nga. Với độ chính xác và tính tự chủ, Grom-2 có thể trở thành một tài sản quan trọng, cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu chủ chốt tại Nga mà không phụ thuộc vào vũ khí phương Tây.Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh khả năng sản xuất và triển khai Grom-2 trên quy mô lớn của Ukraine, điều này sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của nó trong cuộc xung đột hiện tại. Loại tên lửa này đòi hỏi các thủ tục bến bãi phức tạp và tốn kém, trong khi ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đối mặt với thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất, dù có sự hỗ trợ từ phương Tây. Hơn nữa, một số báo cáo cho rằng Grom-2 có thể dễ bị tổn thương trước các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga, chẳng hạn như S-400, điều này có thể hạn chế hiệu quả của nó đối với các mục tiêu được bảo vệ nghiêm ngặt.Tầm bắn của Grom-2 cũng là chủ đề tranh luận, với nhiều báo cáo cho thấy nó có thể đạt tới 500 đến 700 km, mặc dù Ukraine đặt mục tiêu phát triển khả năng tấn công lên tới 1.000 km. Tuy nhiên, tầm bắn này vẫn thấp hơn so với một số hệ thống tên lửa chiến lược, điều này có thể hạn chế khả năng của Ukraine trong việc tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga. (Nguồn ảnh: armyregconition.com, wikipedia).

Ngày 27/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố về thành công của cuộc thử nghiệm tên lửa đạn đạo đầu tiên được sản xuất tại Ukraine, trong khuôn khổ diễn đàn "Ukraine 2024 - Độc lập". Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của hệ thống tên lửa đạn đạo Grom-2 (hay còn gọi là Hrim-2), đồng thời mở ra nhiều câu hỏi về khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Tiến triển chiến lược này diễn ra khi Ukraine tiếp tục củng cố kho vũ khí của mình trong bối cảnh xung đột với Nga vẫn chưa có hồi kết, còn các quốc gia phương Tây vẫn tranh luận về mức độ hỗ trợ quân sự dành cho Kiev.

Chương trình phát triển tên lửa của Ukraine bắt nguồn từ các dự án trước đó như Sapsan, và đã không ngừng tiến bộ trong bối cảnh địa chính trị thay đổi. Ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, với cơ sở hạ tầng thời Liên Xô như Yuzhmash và Cục Thiết kế Yuzhnoye, đã phát triển tên lửa Grom-2 với một phần tài trợ từ Ả Rập Saudi trị giá 70 triệu USD trong giai đoạn 2016-2017. Sự hỗ trợ bên ngoài này, kết hợp với năng lực kỹ thuật của Ukraine, đã tạo điều kiện cho thành công của sáng kiến phòng thủ tự chủ này.

Hệ thống Tên lửa Tác chiến Chiến thuật Grom-2 nổi bật với khả năng tấn công chính xác ở khoảng cách lên tới 500 km, có thể vươn tới các mục tiêu chiến lược trong lãnh thổ Nga, bao gồm cả khu vực Moscow. Được lắp trên khung gầm xe tải địa hình, hệ thống này có khả năng di chuyển linh hoạt trên nhiều loại địa hình khác nhau. Phiên bản mới của Grom-2 có tầm bắn vượt trội hơn so với hệ thống Grom ban đầu, vốn chỉ có tầm bắn 280 km, và được thiết kế để tấn công các cơ sở quân sự như căn cứ không quân và trung tâm chỉ huy.

Song song với đó, Ukraine đã triển khai một chiến lược nhằm vô hiệu hóa các hệ thống giám sát và phòng thủ của Nga, tối đa hóa hiệu quả của các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình. Điều này được minh chứng qua các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào hệ thống radar Nebo-M di động của Nga, vốn có chức năng phát hiện mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo và lấp đầy khoảng trống radar ở miền nam và đông Ukraine.

Ngày 4/10, lực lượng Ukraine đã phá hủy một trong những radar này bằng tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, cho thấy chiến lược tấn công phủ đầu của Kiev trước khi tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn. Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, khoảng 1/3 số radar Nebo-M của Nga đã bị ảnh hưởng kể từ khi cuộc xung đột leo thang, chỉ còn chưa đến 10 đơn vị hoạt động bảo vệ các khu vực trọng yếu.

Việc phá hủy radar Nebo-M tạo điều kiện cho các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình Storm Shadow và SCALP-EG do Anh và Pháp cung cấp được phóng từ các máy bay ném bom Su-24 đã được cải tiến. Những tên lửa này đã chứng minh khả năng chính xác trong các cuộc tấn công trước đó, chẳng hạn như vụ tấn công tàu ngầm Nga Rostov-on-Don tại Crimea vào năm 2023. Việc vô hiệu hóa các hệ thống radar giúp Ukraine giảm khả năng phát hiện và ứng phó của Nga, tạo điều kiện cho các tên lửa hành trình của Ukraine tấn công sâu hơn vào các mục tiêu chiến lược.

Mặc dù Ukraine tiếp tục củng cố năng lực tấn công tự chủ, câu hỏi về sự tham gia trực tiếp của NATO trong cuộc xung đột vẫn phức tạp. Các quốc gia phương Tây vẫn do dự trong việc cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine, lo ngại khả năng Nga đáp trả các đồng minh của NATO. Do đó, việc phát triển và sử dụng các hệ thống sản xuất trong nước như Grom-2 mang lại lợi thế chiến lược cho Ukraine, giảm thiểu sự can thiệp trực tiếp của NATO trong khi vẫn gây áp lực quân sự hiệu quả lên cơ sở hạ tầng của Nga.

Trong bối cảnh các cuộc tấn công của Nga gia tăng, đặc biệt từ các khu vực như Kursk, Belgorod và Crimea, Tổng thống Zelensky đã không ngừng kêu gọi phương Tây dỡ bỏ hạn chế đối với vũ khí tầm xa. Các hoạt động gần đây của Ukraine tại những khu vực này của Nga nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết của Kiev đối với các hệ thống tấn công tầm xa để ngăn chặn hoặc đáp trả các cuộc tấn công từ Nga. Với độ chính xác và tính tự chủ, Grom-2 có thể trở thành một tài sản quan trọng, cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu chủ chốt tại Nga mà không phụ thuộc vào vũ khí phương Tây.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh khả năng sản xuất và triển khai Grom-2 trên quy mô lớn của Ukraine, điều này sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của nó trong cuộc xung đột hiện tại. Loại tên lửa này đòi hỏi các thủ tục bến bãi phức tạp và tốn kém, trong khi ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đối mặt với thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất, dù có sự hỗ trợ từ phương Tây. Hơn nữa, một số báo cáo cho rằng Grom-2 có thể dễ bị tổn thương trước các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga, chẳng hạn như S-400, điều này có thể hạn chế hiệu quả của nó đối với các mục tiêu được bảo vệ nghiêm ngặt.

Tầm bắn của Grom-2 cũng là chủ đề tranh luận, với nhiều báo cáo cho thấy nó có thể đạt tới 500 đến 700 km, mặc dù Ukraine đặt mục tiêu phát triển khả năng tấn công lên tới 1.000 km. Tuy nhiên, tầm bắn này vẫn thấp hơn so với một số hệ thống tên lửa chiến lược, điều này có thể hạn chế khả năng của Ukraine trong việc tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga. (Nguồn ảnh: armyregconition.com, wikipedia).