Có phải hiệu quả chiến đấu của Quân đội Nga đang giảm sút?
Quân đội Nga cuối cùng đã giành được toàn bộ lãnh thổ Luhansk trong những ngày gần đây và đạt được chiến thắng lịch sử. Tuy nhiên, trận chiến của Quân đội Nga ở Luhansk có chút khó hiểu.
Hóa ra liên quân Nga phải mất 100 ngày, mới giải phóng được 7% lãnh thổ còn lại ở vùng Luhansk, đây quả thực là một khoảng thời gian dài.
Khi xung đột Nga – Ukraine bùng nổ ngày 24/2, chỉ ít ngày sau, Quân đội Nga và dân quân Luhansk đã làm chủ hơn 90% lãnh thổ khu vực Luhansk.
Tuy nhiên, trong một trăm ngày vừa qua, liên quân Nga chỉ chiếm được 7% vùng đất này. Chính xác thì điều gì đang xảy ra vậy? Có phải hiệu quả chiến đấu của Quân đội Nga đang giảm sút?
Trên thực tế, không phải hiệu quả chiến đấu của Quân đội Nga giảm sút, mà nó có liên quan mật thiết đến một loạt điều chỉnh ở phía Ukraine.
Mặc dù chúng ta thừa nhận rằng, Ukraine là bên yếu thế trên chiến trường, nhưng phải thấy rằng, thực sự có những điểm đáng chú ý trong việc áp dụng hàng loạt chiến thuật của phía Ukraine trong cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Hãy chú ý những phân tích dưới đây, để thấy sự khác biệt giữa tốc độ của Quân đội Nga trước và sau cuộc tấn công vào Luhansk?
Lý do tấn công Luhansk trước đó thành công nhanh chóng
Thứ nhất, Luhansk giáp với Kharkov, lực lượng chủ lực của Quân đội Ukraine đối đầu với dân quân Luhansk ở phía nam, phía bắc và phía đông rất yếu.
Sau khi Quân đội Nga mở cuộc tấn công tổng lực, Quân đội Ukraine buộc phải rút lui về phía sau trên quy mô lớn, khiến Quân đội Nga phải tấn công vào khu vực Luhansk với tốc độ nhanh hơn.
Thứ hai, Quân đội nhân dân Luhansk có lực lượng hơn 15.000 quân, lúc đầu xung trận tràn trề khí thế tấn công mãnh liệt, khiến quân Ukraina bị đánh tan tác và phải rút lui về phía sau. Tuy nhiên, khi cuộc chiến tiếp diễn, các chiến thuật đằng sau Ukraine đã thông minh hơn rất nhiều.
Những đường lối mà Ukraine bảo vệ khu vực Luhansk gần đây bao gồm:
Thứ nhất, về chỉ đạo chiến lược, Ukraine đã thành lập bộ chỉ huy cao nhất thời chiến với Tổng thống Zelensky và các tướng lĩnh cấp cao làm nòng cốt.
Sau sự hoang mang trong những ngày đầu, các lực lượng vũ trang Ukraine đã ổn định trở lại và Tổng thống Zelensky, với tư cách là thống lĩnh tối cao của các Lực lượng vũ trang Ukraine, vẫn nắm quyền điều hành quân sự.
Do Quân đội Nga đã không phá hủy và không làm tê liệt được hệ thống chỉ huy của Ukraine ngay khi cuộc chiến bắt đầu, do vậy Tổng thống Zelensky vẫn có thể điều động lực lượng trên khắp đất nước; điều này rất quan trọng để Ukraine bổ sung quân số trên tiền tuyến.
Và Luhansk là nơi mà Tổng thống Zelensky cho rằng phải tăng cường khả năng phòng thủ, Quân đội Ukraine đã tăng cường lực lượng tinh nhuệ là Lữ đoàn bộ binh cơ giới 24, 30 và Lữ đoàn đổ bộ đường không 79 vào phòng thủ khu vực Luhansk.
Thứ hai, Quân đội Ukraine đã áp dụng các chiến thuật phòng thủ đúng đắn. Xây dựng nhiều công sự chiến đấu kiên cố, cũng như triệt để lợi dụng địa hình, địa vật tự nhiên như rừng và sông làm hàng rào phòng thủ tự nhiên.
Khu vực phòng thủ của Quân đội Ukraine không lớn. Nhưng chính vì diện tích không lớn, nên sức mạnh của Quân đội Ukraine được tập trung khá lớn.
Ngoài ra, nơi đây còn rất gần với khu vực Donbass, căn cứ hậu cần của Quân đội Ukraine; nơi mà Quân đội Ukraine đã biến khu vực này trở thành một Stalingrad của Ukraine.
Do đó, trận chiến của Quân đội Ukraine tại đây đã trở thành một cuộc chiến kéo dài, và nó đã đóng vai trò cầm chân liên quân Nga trong một thời gian dài.
Thứ ba, đối với vấn đề của lực lượng liên quân Nga, nếu không phải Quân đội Nga phải chịu trách nhiệm, thì trách nhiệm đó thuộc về ai?
Lực lượng phải chịu trách nhiệm, đó chính là lực lượng dân quân Luhansk thân Nga; vậy chuyện gì đang xảy ra với lực lượng này?
Lực lượng dân quân Luhansk đã đánh giá thấp đối phương
Thực lực của dân quân Luhansk không mạnh bằng dân quân Donetsk, nhưng ngay từ đầu, dân quân Luhansk đã quét sạch quân Ukraine ở Luhansk.
Tuy nhiên, chiến thắng trên chiến trường đã làm nảy sinh tư duy chiến thắng nhanh chóng của dân quân Luhansk. Lực lượng dân quân Luhansk đã không phán đoán chính xác tình hình của đối phương, phớt lờ quyết tâm bảo vệ khu đô thị Severodonetsk của Quân đội Ukraine.
Do đánh giá thấp đối phương và dân quân Lugansk không có kinh nghiệm với lối đánh bao vây, nên mặc dù dân quân Luhansk chỉ với trang bị nhẹ, với sự yểm trợ của hỏa lực pháo binh Nga, đã mở hàng loạt đợt tấn công mạnh mẽ.
Nhưng Quân đội Ukraine đã dựa vào hệ thống công sự trận địa vững chắc, kiên cường phòng ngự; nên lực lượng dân quân Luhansk bị tổn thất nặng nề. Quân đội Nga buộc phải điều thêm quân Chechnya và Quân đoàn tình nguyện Wagner lên mặt trận.
Quân vệ binh Chechnya có kinh nghiệm chiến đấu đường phố phong phú, và có thể nói việc chiến đấu tại đô thị Donbass là khá dễ dàng.
Quân đoàn tình nguyện Wagner, còn được gọi là lính đánh thuê Nga, nhưng trên thực tế nó là một đơn vị thời chiến mới được thành lập, bao gồm các cựu chiến binh Nga đã nghỉ hưu, với lực lượng dự bị được chuyển sang làm nhiệm vụ tại ngũ.
Những cựu binh đã nghỉ hưu này, có thể tạo thành một hệ thống chiến đấu chung cùng với các sĩ quan và binh sĩ đang làm nhiệm vụ của Quân đội Nga, đảm nhiệm tấn công các vị trí của Quân đội Ukraine và đạt hiệu quả cao các hoạt động chiến đấu.
Quân đoàn tình nguyện Wagner có nhiều kinh nghiệm chiến đấu đường phố, điều này có thể bù đắp cho sự thiếu kinh nghiệm chiến đấu đường phố của các sĩ quan và binh sĩ Nga đang tại ngũ.
Thứ tư, dân quân Luhansk không ngờ rằng, Quân đội Ukraine sẽ tiếp tục tăng quân ra mặt trận. Đây cũng là một biểu hiện quan trọng của việc dân quân Luhansk đánh giá thấp kẻ thù.
Với sự hỗ trợ của nhiều đơn vị khác nhau của liên quân Nga, dân quân Luhansk và Quân đội Nga đã giải phóng Popasnaya và chọc thủng tuyến phòng thủ của Tập đoàn quân 24 Ukraine; nhưng cái giá phải trả là thương vong không hề nhỏ.
Thị trấn Popasnaya bị chọc thủng, quân Ukraine nhanh chóng tăng viện. Lữ đoàn xe tăng 17 Ukraine, Lữ đoàn bộ binh 58 và một số đơn vị bán quân sự nhanh chóng tăng cường cho khu vực Luhansk.
Sau đó, Quân đội Ukraine điều thêm 2 lữ đoàn sơn cước, 1 lữ đoàn đổ bộ đường không và 1 lữ đoàn bộ binh cơ giới lên tuyến đầu; đồng thời đưa quân dự bị và lực lượng dân quân cực hữu vào phòng thủ khu vực Luhansk.
Những lực lượng này, dựa vào các công sự dã chiến để chiến đấu cho đến chết, nhưng cũng bị tổn thất ngày càng lớn trước sức tấn công liên tục của hỏa lực pháo binh Nga.
Do Quân đội Ukraine không thiết lập được cứ điểm phòng thủ vững chắc ở Lisichansk, nên khả năng phòng thủ của Quân đội Ukraine ngày càng thu hẹp, trong điều kiện không đủ quân và quân số ngày càng hao hụt.
Trong khi đó tại nhiều chiến trường khác, Quân đội Ukraine cũng cần tăng cường quân số và đã Kiev đã không thể tăng viện mới cho Luhansk.
Dân quân Luhansk đã mất 100 ngày cùng với Quân đội Nga để giải phóng 7% khu vực Luhansk. Trận chiến cho chúng ta thấy rằng, đối phương có thể bị đánh giá thấp về chiến lược, nhưng không thể đánh giá thấp về mặt chiến thuật.
Xem xét tình hình có thể kết luận, do lực lượng dân quân Luhansk đã đánh giá thấp quyết tâm và năng lực phòng ngự cũng như khả năng tăng quân của Quân đội Ukraine, khiến họ phải mất 100 ngày để giành quyền kiểm soát 7% lãnh thổ còn lại; đó là bài học thực sự sâu sắc.