Giải mã vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga

Hai bên đều có cách giải thích khác nhau về vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga. Tổng thống Putin khẳng định rằng chiến đấu cơ Su-24 của Nga không vi phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ và đã bị bắn hạ trên phần lãnh thổ Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng chiến đấu cơ này đã được cảnh báo nhiều lần về việc xâm nhập không phận của họ và khi phi cơ này không nghe lệnh thì bị bắn rơi. Vấn đề là theo bản đồ radar mà phía Thổ Nhĩ Kỳ công bố thì chiến đấu cơ Su-24 của Nga được mô tả là bay lấn vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ.

Chiến đấu cơ Nga bay qua một khu vực nhỏ của Thổ Nhĩ Kỳ giáp Syria - một dải đất đất nhỏ mà máy bay phản lực loại nhanh chỉ cần ít phút là bay qua. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng chiếc máy bay này đã bay qua không phận Thổ Nhĩ Kỳ “17 giây”.

Không quân Nga đang hỗ trợ quân đội Syria tấn công lực lượng dân quân sắc tộc Thổ ở miền bắc Syria.

Những nhóm dân quân này được nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ  hậu thuẫn và cấp vũ khí ở mức độ nào đó và Ankara đã không tán thành các cuộc không kích của Nga chống lại họ.

Vì vậy, phải chăng Thổ Nhĩ Kỳ đã phản ứng thái quá với việc Nga xâm nhập không phận? Hay là Ankara đang rất cần một cơ hội để gửi một thông điệp mạnh mẽ đến Moscow?

Vụ việc xảy ra vào một thời điểm rất nhạy cảm và nó một lần nữa cho thấy rõ sự phức tạp của xung đột đa chiều ở Syria.

Sau vụ đánh bom máy bay chở khách của Nga mà nhóm Nhà nước Hồi giáo ở Ai Cập tuyên bố vào tháng trước, chiến dịch tấn công dữ dội của Moscow vào các mục tiêu của IS dường như cho thấy rằng Nga, phương Tây và một số nước Ả-rập đang có cùng mục tiêu.

Tuy nhiên, các cuộc không kích của Nga chống lại các cứ điểm của dân quân sắc tộc Thổ cho thấy Moscow vẫn còn ý định củng cố chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad chống lại một số đối thủ khác. Thổ Nhĩ Kỳ có thái độ thù địch sâu sắc với chế độ Assad và muốn Tổng thống Bashar al-Assad ra đi càng sớm càng tốt. Vì vậy, xét ở góc độ này, Thổ Nhĩ Kỳ bất hòa với Nga.

Mỹ và các đồng minh phương Tây cũng không ưa Tổng thống  Assad và xem ông kể như là một phần của vấn đề, nhưng trận chiến chính của họ là chống IS. Hai cuộc chiến - cho tương lai của Syria và chống IS - chồng chéo ở nhiều mảng một cách đáng kể, nhưng hai cuộc chiến này không hề giống nhau.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga là một lời nhắc nhở rằng có nhiều điều đang xảy ra chứ không chỉ có cuộc chiến chống IS.