Chuck Hagel: Thế giới có đủ chỗ cho cả Mỹ lẫn Trung Quốc

Theo Giáo sư khoa học chính trị Mỹ Amitai Etzioni, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sắp tới sẽ phải đối mặt với  những quyết định chiến lược quan trọng sẽ ảnh hưởng đến trật tự thế giới tương lai, với vấn đề tái cấu trúc quân đội và qui mô của ngân sách quốc phòng Mỹ trong những thập kỷ tới. Một quyết định quan trọng nữa là nên đối xử với Trung Quốc như một quốc gia mà quân đội Mỹ sẽ phải đối đầu “chẳng sớm, thì muộn”  hay như một một quốc gia mà Mỹ có thể cùng “chung sống hòa bình”.

Có thể nói rằng việc chính quyền Obama quyết định chuyển trọng tâm đến châu Á trong năm 2011 cho thấy một cuộc xung đột trong tương lai với Trung Quốc là khó có thể tránh khỏi. Việc Tổng thống Obama loan báo Viễn Đông là ưu tiên hàng đầu, khi sự hiện diện của Mỹ ở Trung Đông đang giảm bớt… đang mở đường cho những lý giải khác nhau. Một số ý kiến cho rằng đây là một tín hiệu rõ ràng cho thấy đã đến lúc chuyển các lực lượng Mỹ đến Viễn Đông (tàu chiến, lính thủy đánh bộ…) để hình thành liên minh quân sự với các nước láng giềng của Trung Quốc và tiến hành các cuộc tập trận trong khu vực. Một số quan chức Lầu Năm Góc hối thúc tăng cường ngân sách cho Không quân và Hải quân - các lực lượng vốn chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho Lục quân và Thủy quân lục chiến ở Trung Đông, nhưng lại là nhân tố  chiến lược hàng đầu trong bất kỳ hoạt động nào của quân Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Họ nói rằng cái gọi là “trỗi dậy hòa bình” của Trung Quốc đang thách thức “thế giới tự do”.

Một số ý kiến khác lại cho rằng việc coi Trung Quốc là “một mối đe dọa toàn cầu” là sai lầm nghiêm trọng, có khả năng tạo ra một kẻ thù nguy hiểm tiềm tàng. Nhà khoa học chính trị Joe Samuel Nye Jr  (cựu Hiệu trưởng Trường Quản lý Kennedy thuộc Đại học Havard) nói: “Nếu coi Trung Quốc là một kẻ thù, chúng ta chắc chắn sẽ có một kẻ thù trong tương lai. Nếu coi Trung Quốc là  bạn, chúng ta không chắc đảm bảo được tình bạn. Nhưng ít nhất chúng ta có thể mở ra khả năng dẫn đến những kết quả tốt lành hơn”.

Vậy quan điểm của ông Chuck Hagel, người đã dược Tổng thống Obama đề cử vào chức Bộ trưởng Quốc phòng, như thế nào?

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Robert Nolan của PBS, ông Hagel không quá lo lắng trước thực tế nền kinh tế Trung Quốc phát triển với tốc độ chóng mặt. Ông nói: “Trung Quốc sẽ trỗi dậy và phát triển. Nếu quả là như vậy, chúng ta nên hoan nghênh điều đó. Họ sẽ là đối thủ cạnh tranh (của Mỹ) như Ấn Độ, Brazil và các nước khác. Ổn định, an ninh, các nguồn năng lượng, tài nguyên và nguồn nhân lực là những gì mà chúng ta có để  phát triển thịnh vượng và người Trung Quốc cũng vậy”.

Chuck Hagel cho rằng Trung Quốc đang phải phải đối mặt với những thách thức lớn trong nước vốn hạn chế  những gì mà nước này có thể làm ở nước ngoài. Ông nêu rõ: “Người Trung Quốc có những vấn đề to lớn hơn. Họ đã có những vấn đề rất lớn, xuất phát từ thực tế Trung Quốc có 1,3 tỷ người và hàng trăm hàng triệu người sống trong cảnh nghèo đói. Họ có vấn đề về năng lượng và đang tìm  cách sống chung với vấn đề này ... Họ hiện có một sức mạnh to lớn và họ sẽ tiếp tục là một quyền lực lớn. Nhưng chúng ta không nên co mình lại trước sự trỗi dậy đó. Chúng ta cũng không nên lo lắng rằng họ (Trung Quốc) sẽ cướp chỗ của chúng ta trên thế giới”.

Trên hết, Hagel cảm thấy hài lòng về nước Mỹ: “Tôi không lo lắng gì về đất nước này nếu chúng ta tiếp tục làm những điều khôn ngoan, những điều thông minh. Chúng ta đang dẫn đầu thế giới, chúng ta không ra lệnh cho thế giới, không áp đặt cho thế giới. Chúng ta không can thiệp ở khắp mọi nơi và không xâm lược, chiếm đóng. Chúng ta sẽ làm việc với các nước đồng minh và làm những gì Eisenhower, Truman, Marshall và tất cả những nhà lãnh đạo khôn ngoan khác đã làm sau Chiến tranh thế giới thứ hai”.

Do đó, không còn nghi ngờ gì nữa về quan điểm của Chuck Hagel về vấn đề quan trọng này. Đối với Trung Quốc, ông ta là “bồ câu” và người ta có thể giả định rằng ông sẽ giúp Tổng thống Obama kiềm chế những “diều hâu” ở Lầu Năm Góc vốn coi Trung Quốc là một đối thủ nguy hiểm và đang vô tình đẩy nước Mỹ đến một cuộc Chiến tranh Lạnh (nếu không muốn nói là một cuộc chiến tranh nóng) với Trung Quốc.