Hậu duệ của Mã Siêu trong Tam Quốc, được phong anh hùng dân tộc là ai?
Mã Siêu (176 - 222) là một trong những nhân vật dũng mãnh của Tam Quốc Diễn Nghĩa. Nhân vật này là có thật. Ông là võ tướng cuối thời Đông Hán, đầu thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Nhiều tài liệu cho thấy Mã Siêu chính là hậu duệ của Phục Ba tướng quân nổi tiếng – Mã Viện.
Chính sử chép lại, Mã Siêu là người võ thuật cao cường nhưng lại vô mưu, thường bị đánh bại. Ông bị nhiều người căm ghét vì có các hành động bất nhân như tạo phản, giết hại trẻ con, người già, cuối đời còn khiến gia tộc bị diệt.
Năm 212, Mã Siêu và Hàn Toại trúng kế ly gián của Tào Tháo, đại bại ở Đồng Quan. Cuối cùng Mã Siêu bị truy kích đến tận An Định, phải trốn nhờ tộc người Nhung. Tuy nhiên, Tào Tháo sau khi trở về Hứa Xương đã nhân danh Hán Hiến Đế, hạ lệnh giết cha của Mã Siêu là Mã Đằng, đồng thời tru di tam tộc người họ Mã tại kinh thành.
Lúc bấy giờ, hơn 200 nhân khẩu nhà họ Mã không ai trốn thoát nổi, chỉ có Mã Siêu và Mã Đại tránh được họa. Nhưng theo nghiên cứu sau này, trong cuộc thảm sát năm đó, còn ít nhất 1 hậu duệ của Mã Siêu trốn được. Người này thuộc trực hệ, có tên Mã Kháng, vốn gọi Mã Đằng là bác. Mã Kháng sau khi thoát chết đã lưu lạc sang tận Ba Tư.
Nhà sử học Tô Trọng Tường từng công bố kết quả nghiên cứu cho thấy mình đã tìm thấy hậu duệ của Mã Siêu tại Armenia. Đây là một quốc gia liên lục địa giữa châu Âu và Tây Nam châu Á. Mã Kháng sau khi đến đây đã tạo dựng nên gia tộc Mamikonean.
Đầu thế kỷ thứ 3, một nhánh người Trung Hoa di cư sang Armenia. Người đứng đầu tự xưng là Mamik (tức Mamgon). Người này được sử chép lại là do đắc tội nên phải trốn sang Ba Tư (Iran ngày nay). Hoàng đế Ba Tư đã cho họ đến phía Tây, sang Armenia. Thời gian hoàng đế Ba Tư trị vì và Armenia khi đó ứng với thời điểm gia tộc nhà Mã Siêu bị Tào Tháo tru di tam tộc. Thời gian người Trung Quốc kể trên chạy đến Armenia tị nạn cũng đúng thời Tam Quốc. Thế nên người được nhắc đến chỉ có thể là hậu duệ của Mã Siêu - Mã Kháng.
Lịch sử Armenia chép lại, Mã Kháng được hoàng đế Armenia phân cho ở vùng Dalung, làm nên gia tộc Mamikonean. Gia tộc này rất hùng mạnh vào thời cổ trung đại, hiện vẫn còn ở vùng Tây Á. Gia tộc Mamikonean đã giúp Armenia bảo vệ lãnh thổ trước sự xâm lược của Ba Tư. Ngoài ra, nhờ họ mà quốc gia này trở thành nơi đầu tiên trên thế giới lấy Ky tô giáo là quốc giáo vào đầu thế kỷ thứ 5.
Mamikonean được kể lại là một đội quân thiện chiến, có lối đánh “cuốn chiếu” vây bọc đối phương vô cùng lợi hại. Ngày ấy lối đánh này ở Tây Á chưa phổ biến mà chỉ có ở Tây Bắc Trung Quốc, nơi người Khương ở. Đặc biệt, đội quân người Khương do Mã Siêu chỉ huy rất thạo lối đánh “cuốn chiếu”.
Trong gia tộc Mamikonean có nhiều cái tên đáng chú ý như Gardan Mamikonean, Garan Mamikonean... Họ đều là anh hùng dân tộc của Armenia. Về sau, năm 1991, đất nước Armenia còn xuất hiện huân chương “Gardan Mamikonean” để tặng những người có cống hiến đặc biệt cho dân tộc. Ngoài ra, ở thủ đô Armenia còn có bức tượng người anh hùng Gardan Mamikonean.