"Triệu Tiền Tôn Lý, Chu Ngô Trịnh Vương, Phùng Trần Chử Vệ, Tưởng Thẩm Hàn Dương...". Đây chỉ là một phần cực nhỏ trong thống kê họ người thuộc cuốn “Bách gia tính” của Trung Quốc. Họ là minh chứng cho sự tồn tại tiếp diễn của gia tộc, liên kết quan hệ huyết thống, từ cổ chí kim đã được người xưa coi trọng.
Họ hùng mạnh nhất Trung Quốc - Lý thị
Trung Quốc là quốc gia đông dân nhất thế giới, dân số cũng có nhiều họ khác nhau. "Bách gia tính" đời Tống thống kê được 628 họ, "Thiên gia tính" đời nhà Minh ghi lại 1.594 họ. Mà thực tế lưu truyền cho đến hiện tại có tới 5.662 họ.
Trong "Bách gia tính", Triệu thị là họ người lớn nhất, nguyên nhân là vì "Bách gia tính" thành lập thành sách vào đầu Bắc Tống, lấy họ "Triệu" của Hoàng đế khai quốc Bắc Tống Triệu Khuông Dận làm tôn chỉ, liệt vào hàng “đệ nhất”. Nhưng theo thời đại trôi qua, Triệu thị bây giờ vẫn là họ “đệ nhất” ở Trung Quốc?
Lý thị là dòng họ hùng mạnh nhất lịch sử Trung Quốc.
Trên thực tế, thời đại độc tôn của họ Triệu đã qua, họ người hùng mạnh nhất hiện tại chính là họ "Lý".
Theo kết quả điều tra dân số quốc gia lần thứ sáu năm 2010, chỉ riêng nhân khẩu họ Lý ở Trung Quốc đại lục lên tới hơn 95 triệu người, chiếm khoảng 7,9% dân số người Hán. Hơn nữa họ Lý có khuynh hướng tăng lên năm này qua năm khác, cộng thêm một ít nhân khẩu ở hải ngoại, số lượng có thể vượt mốc trăm triệu.
Dân số họ Lý có quy mô như bây giờ nhờ vào sự phát triển của triều đại phong kiến. Trong lịch sử Trung Quốc, chỉ riêng họ Lý đã có hơn 60 vị Hoàng đế, lần lượt thành lập 12 vương triều: Đại Thành, Tây Lương, Lương, Ngô, Ngụy, Đường, Sở, Hậu Đường, Nam Đường, Đại Thục, Tây Hạ, Đại Thuận.
Người mang họ của Hoàng đế không chỉ có hậu nhân, mà còn có các thành viên trong dòng tộc đế vương. Anh em và người quan trọng khác của Hoàng đế đều được phân phong đến các nơi, nhân khẩu tự nhiên là phát triển càng ngày càng nhiều.
Khởi nguồn và sự bành trướng của họ Lý
Họ Lý đứng thứ tư trong “Bách gia tính”, nhảy vọt trở thành họ lớn và hùng mạnh nhất Trung Quốc, có quan hệ rất lớn với Lý Thế Dân và nhà Đường.
Trong số 12 vương triều do người họ Lý sáng lập, nổi tiếng nhất chính là nhà Lý
Trong số hơn 60 vị Hoàng đế, danh tiếng lớn nhất không ai khác ngoài Đường Thái Tông Lý Thế Dân - người đã thông qua sự kiện "Huyền Vũ môn chi biến" (Sự biến Huyền Vũ môn) lên ngôi đế vị.
Được biết, Sự biến Huyền Vũ môn là sự kiện tranh giành quyền lực diễn ra vào ngày 2/7/626 khi Tần vương Lý Thế Dân trong cuộc đua giành ngôi vị với anh mình là Thái tử Lý Kiến Thành, đã tổ chức một cuộc phục kích trước cửa Huyền Vũ, trên đường tới cung của Đường Cao Tổ (khai quốc nhà Đường), giết chết anh cả là Thái tử Lý Kiến Thành cùng em là Tề vương Lý Nguyên Cát.
Sau khi kế vị, Lý Thế Dân cố gắng hết sức trị vì đất nước, mở cửa phát triển và từ đó sáng lập một trong ba thịnh thế lớn của xã hội phong kiến Trung Quốc là "Trinh quan chi trị". Nhà Đường dưới thời Lý Thế Dân là quốc gia hùng mạnh tầm cỡ thế giới vào thời điểm đó.
Thời kỳ đỉnh cao của triều Đường từng phân vương (phong vương cho anh em họ hàng của Hoàng đế, địa vị chỉ đứng dưới thiên tử) trên quy mô lớn, chỉ riêng “ngoại tính” (những họ không phải họ của đế vương) đã vượt quá 100, chứ đừng nói đến thân vương họ Lý.
Những họ ngoại này đều được ban cho họ Lý. Thủ lĩnh của một số nước phụ thuộc hoặc là người dị vực đến nhà Đường định cư cũng được ban cho họ Lý. Theo đó, chỉ cần được Hoàng đế ban họ Lý xem như là vinh dự “nghìn năm có một”, chính thức thuộc dòng dõi Hoàng tộc.
Cứ như thế, sau hơn 1.000 năm phát triển, nhân khẩu họ Lý mới có quy mô ngày hôm nay.
Họ Lý trong lịch sử không chỉ xuất hiện nhiều Hoàng đế, về nguồn gốc của họ Lý cũng rực rỡ. Có rất nhiều điển tích và câu chuyện về khởi nguồn của họ Lý, nhưng một trong những câu chuyện sớm nhất giải thích rằng họ Lý có nguồn gốc từ họ Doanh, tổ tiên huyết thống là Cao Dao.
Cao Dao được sinh ra vào khoảng năm 2.220 TCN, là thủ lĩnh bộ lạc Đông Di thời thượng cổ, cùng với Nghiêu, Thuấn, Vũ được tôn vinh là một trong Tứ thánh thượng cổ.
Cao Dao làm pháp quan trải 3 đời Đường Nghiêu, Ngu Thuấn và Hạ Vũ. Ông cùng với 1 danh thần khác là Quỳ rất có uy tín trong thời đại thiện nhượng (nhường lại ngôi vị - một phương thức thay đổi quyền thống trị trong lịch sử các triều đại phong kiến Trung Quốc) lúc bấy giờ, sở dĩ thời kỳ đó thịnh vượng cũng nhờ một phần luật lệ nghiêm minh do Cao Dao chấp pháp.
Vì được Thuấn bổ nhiệm làm Đại Lý - chức quan quản lý hình phạt, Cao Dao tri ân nên truyền lệnh con cháu lấy "Lý" trong chức Đại Lý làm họ. Mà ở thời cổ đại Trung Quốc, "Lý" và "Lý" , cũng là “Lý” trong Lý Thế Dân) có ý nghĩa tương đồng, từ đó hình thành nên họ Lý thời nay.
Trong sử sách ghi chép, tộc Lý thị từ cuối thời Thương đến Đông Chu, vẫn sống ở Dự Đông (khu vực phía Đông của tỉnh Hà Nam, Trung Quốc hiện nay). Từ thời Tiền Tần đến cuối thời Chiến Quốc, Lý thị đã di cư rộng rãi đến Sơn Tây, Hà Bắc, Thiểm Tây và những nơi khác, dần dần lan rộng khắp, trở thành họ người hùng mạnh nhất Trung Quốc.