Năm 1908 là năm Đại Thanh không được yên bình. Trong năm này, người thống trị Đại Thanh suốt hơn nửa thế kỷ - Từ Hi Thái hậu qua đời.

Chuyện sống – chết của những người thống trị Thanh triều có lẽ sẽ không gây quá nhiều nghi ngờ, bàn tán trong dân chúng nếu như không có chuyện vô cùng khó hiểu sau đây xảy ra: Một ngày trước khi Từ Hi Thái hậu qua đời, vị hoàng đế bù nhìn Quang Tự cũng buông tay trần thế.

Đây là sự trùng hợp bất ngờ hay là một sự sắp xếp có chủ đích? Làm sao lại có thể xảy ra sự trùng hợp đến khó tin như vậy?

Bấy giờ vương triều nhà Thanh đã vô cùng thối nát, nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào. Nếu như Từ Hi Thái hậu không chết thì có lẽ vương triều Đại Thanh có thể kéo dài khoảng chục năm nữa, việc Từ Hi Thái hậu qua đời chẳng khác nào báo trước kết cục chấm dứt của nhà Thanh.

Cả cuộc đời của Từ Hi Thái hậu, tuy rằng bà đã làm được nhiều việc đáng khen nhưng cũng không thể vì thế mà bỏ qua những sai lầm mà bà mắc phải.

Từ Hi Thái hậu là một người phụ nữ coi quyền lực còn quan trọng hơn cả mạng sống, bà không cho phép bất cứ ai xâm phạm đến quyền lực của bản thân, cho dù người đó có là hoàng đế đi chăng nữa.

Cũng chính vì thế mới có chuyện bà sẵn sàng ra tay giam lỏng và giết Hoàng đế khi quyền lực bị đe dọa.

Trong thời gian thực hiện biến pháp Mậu Tuất, Hoàng đế Quang Tự đã bí mật phát động chính biến, hòng loại trừ Từ Hi đoạt lại quyền lực của Hoàng đế.

Tuy nhiên, sự việc chưa kịp triển khai đã bị bại lộ dẫn đến thất bại thảm hại. Sự thất bại của Quang Tự Đế trong biến pháp Mậu Tuất đã khiến ông bị Thái hậu giam lỏng tại Doanh Đài đến tận khi qua đời.

Quang Tự chết khi mới 37 tuổi. Điều đáng nói là trước khi qua đời, ông không mắc phải chứng bệnh nào quá mức nghiêm trọng.

Theo ghi chép của Thái y Khuất Quế Đình trong "Chẩn Quang Tự Đế mật ký", trước khi qua đời, Quang Tự Đế thường "lăn lộn trên giường", "thường gào thét với tôi rằng bụng ngài đau đớn vô cùng", "mặt tím tái, đầu lưỡi vàng".

Tất cả các dấu hiệu bất thường ấy đã chứng minh rằng cái chết của vua Quang Tự không hề bình thường, có lẽ Hoàng đế đã bị người khác hạ độc chết, nhưng bấy giờ dưới uy lực của Từ Hi Thái hậu, không một ai dám lên tiếng hoài nghi về cái chết của vua.

Sự thật được phơi bày

Năm 2008, tức là tròn 100 năm ngày mất của vua Quang Tự, các nhà khảo cổ học Trung Quốc căn cứ theo mẫu tóc còn sót lại của vua để tiến hành kiểm tra. Kết quả là, họ đã phát hiện ra hàm lượng thạch tín trong tóc của Quang Tự Đế vượt gấp 100 lần ngưỡng của người bình thường.

Điều này đã chứng minh lời đồn vua Quang Tự bị hạ độc chết năm xưa hoàn toàn là sự thật, chỉ có điều khi đó chẳng ai dám hé miệng mà thôi.

Và theo suy luận của các nhà sử học thì muốn giết vua Quang Tự khi đó, người bị hiềm nghi lớn nhất chính là Từ Hi Thái hậu.

Cơ sở để dẫn đến suy luận này là, trong nhật ký của Quang Tự Đế, vào thời gian Từ Hi bị bệnh có viết:

"Mặc dù ta bệnh nặng, nhưng ta tin rằng Lão Phật gia sẽ chết trước ta. Khi ấy, ta sẽ hạ lệnh chém đầu Viên Thế Khải và Lý Liên Anh."

Bằng một cách nào đó, Từ Hi đã biết được chuyện này. Không chỉ vậy, ngay từ đầu bà cũng đã xác định sẽ không để quyền lực rơi vào tay vua sau khi mình chết, vì thế mới có chuyện Quang Tự phải chết trước Từ Hi Thái hậu.

Và chuyện Từ Hi đầu độc vua Quang Tự, đến nay chẳng phải đã quá rõ ràng?