Tờ Haqqin viết rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành quốc gia mạnh nhất ở Trung Đông về sức mạnh quân sự. Azerbaijan cũng đứng vị trí cao trong bảng xếp hạng mới, tạo thành đối trọng mạnh mẽ với Iran cùng Israel.

Bảng xếp hạng Sức mạnh Quân sự Toàn cầu hàng năm, đánh giá tổng tiềm lực của các quốc gia trên thế giới, đã đưa Thổ Nhĩ Kỳ đứng đầu khu vực Trung Đông về sức mạnh quân sự tổng thể, Ankara đã lọt vào top 10 thế giới, xếp thứ 9 trên 145 quốc gia.

Thực tế này không bị coi là phép màu, bởi nó là kết quả tất yếu của những khoản đầu tư mang tính hệ thống của Ankara vào việc xây dựng một đội quân hiện đại - bao gồm máy bay không người lái, hệ thống tên lửa phòng không, các dự án hải quân, và việc sản xuất động cơ tên lửa. Thổ Nhĩ Kỳ đã âm thầm tăng cường lực lượng của mình qua từng năm, nhưng giờ đây kết quả đã rõ ràng với cả thế giới.

Bất chấp hai năm chiến tranh tàn khốc ở Gaza và những thách thức ngày càng gia tăng ở biên giới phía Bắc, Israel vẫn duy trì vị trí thứ hai ở Trung Đông và thứ 15 trên thế giới, thể hiện sức sống mãnh liệt có thể so sánh với áo chống đạn Kevlar - nó có thể bị uốn cong, nhưng không bị rách.

Iran đứng thứ ba trong số các cường quốc quân sự hàng đầu ở Trung Đông, xếp hạng thứ 16 trên toàn cầu theo Global Firepower. Về mặt kỹ thuật, năng lực quân sự của Iran gần bằng Israel, nhưng sau cuộc chiến 12 ngày, nước này đã mất đi một phần đáng kể khả năng chiến đấu.

Tình trạng này, với trang thiết bị vẫn còn nằm trong kho và khả năng sẵn sàng chiến đấu đã cạn kiệt, được các nhà phân tích quân sự gọi là "thất bại hoạt động theo chu kỳ kéo dài".

Mối tương quan giữa 3 quốc gia có nhiều ảnh hưởng rất lớn đến tình hình an ninh khu vực.

Đối với Tehran, đây là một lời cảnh tỉnh: các đối thủ chính của họ đang tiến lên, đồng minh đang dao động, và chính Cộng hòa Hồi giáo đang mất cân bằng giữa tham vọng và phương tiện thực tế để hiện thực hóa chúng.

Xếp hạng trong top 5 khu vực còn có Ai Cập và Saudi Arabia, hai quốc gia đã gần như đóng băng quá trình hiện đại hóa quân sự trong những năm gần đây. Thứ hạng của họ đang giảm sút, và các thỏa thuận như gói máy bay chiến đấu F-35 của Riyadh vẫn chưa được tính vào và khó có thể thay đổi xu hướng chung.

Iraq, UAE và Syria vẫn nằm ở vùng ngoại vi - những quốc gia chắc chắn quan trọng, nhưng không quyết định cục diện của cuộc chơi ở Trung Đông.

Trong bối cảnh cán cân quyền lực mới, thật thú vị khi xem xét các quốc gia không chính thức là một phần của cấu trúc Trung Đông truyền thống nhưng lại thực sự tham gia vào cán cân khu vực.

Một trong những quốc gia đó là Azerbaijan. Trong bảng xếp hạng Global Firepower, nước này đứng thứ 6 trong 10 - thấp hơn đáng kể so với Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Iran.

Thứ nhất, Azerbaijan có một mô hình hiện đại hóa quân sự độc đáo, Baku đã xây dựng quân đội một cách bài bản theo mô hình của Thổ Nhĩ Kỳ trong 10 năm qua. Sau Chiến tranh Karabakh lần thứ hai, họ trở thành quốc gia đầu tiên trong khu vực chứng minh hiệu quả thực sự của việc kết hợp vũ khí chính xác, hệ thống chỉ huy và kiểm soát liên kết mạng, và máy bay không người lái tấn công trên chiến trường.

Thứ hai, ngày nay Azerbaijan hội nhập sâu rộng hơn vào hệ thống an ninh Trung Đông so với những gì người ta tưởng. Liên minh quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ, chia sẻ thông tin tình báo với Israel, hiện đại hóa hệ thống phòng không theo tiêu chuẩn Israel và việc mua sắm các hệ thống vũ khí tầm xa đều biến nước này thành đội quân tiên tiến nhất về công nghệ ở khu vực Nam Caucasus.

Azerbaijan đang hội nhập sâu rộng hơn vào hệ thống an ninh Trung Đông.

Các chỉ số toàn cầu đánh giá thấp tiềm năng của Azerbaijan, vì công thức xếp hạng chỉ tính đến quy mô quân đội và số lượng trang thiết bị, nhưng lại phân tích kém hơn về chất lượng của các nền tảng mạng hiện đại.

Việc Global Firepower xếp Azerbaijan ngoài bộ ba cường quốc hàng đầu Trung Đông có thể tạo ra ảo tưởng về sự bất đối xứng. Nhưng trên thực tế, tam giác Ankara - Tel Aviv - Baku đang ngày càng nổi lên trên bản đồ chiến lược của khu vực: ba trung tâm quyền lực, mỗi trung tâm củng cố hai trung tâm còn lại đồng thời kiềm chế Iran, ngăn cản nước này trở thành cường quốc duy nhất.

Và ở đây, sự can thiệp của Mỹ đặc biệt dễ nhận thấy. Lần đầu tiên sau nhiều năm, chính quyền Donald Trump đang tái cấu trúc khu vực Trung Đông không phải dựa trên ý tưởng "kiềm chế Iran", mà chú trọng khái niệm về các trung tâm cạnh tranh và cân bằng lẫn nhau, với Israel trở thành hạt nhân công nghệ.

Thổ Nhĩ Kỳ là cường quốc quân sự của NATO ở lục địa Á - Âu, và Azerbaijan là yếu tố ổn định năng lượng và vận chuyển, kết nối phương Đông với Địa Trung Hải và châu Âu.

Điều quan trọng cần hiểu là Washington không đang xây dựng một kim tự tháp liên minh; họ đang đưa Trung Đông trở lại một thế giới đa cực, nơi sự ổn định được tạo ra không phải bởi sự bảo trợ chính trị, mà bởi sự cân bằng quân sự.

Đó là lý do tại sao Mỹ đang theo dõi sát sao sự phát triển quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, tăng cường hợp tác với Baku, và đồng thời duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Israel. Trật tự mới không được là một cấu trúc mong manh phụ thuộc vào một bên duy nhất, mà là một hệ thống đối trọng có khả năng chống chịu mọi biến động địa chính trị.