Zing trích dịch bài đăng trên Aljazeera nói về hiểm họa từ việc cha mẹ chia sẻ quá nhiều hình ảnh con cái lúc nhỏ lên mạng xã hội. Một số nước đã đưa ra các quy định xử phạt nghiêm ngặt để bảo vệ quyền riêng tư của trẻ.
David Devore Jr cũng giống như bao thanh niên 18 tuổi khác. Nhưng có một điều khiến cậu khác biệt với những người cùng tuổi: Trên YouTube, có một video về David Jr khi mới 7 tuổi đã thu được gần 140 triệu lượt xem.
Năm 2009, bố cậu, David Sr, đăng tải một video con trai đi khám răng định kỳ.
“Tôi chỉ muốn chia sẻ nó với bạn bè và gia đình vì thấy rất hài hước, nhưng không nghĩ có ai đó sẽ bấm vào xem”, ông nói.
Tuy nhiên, trong vòng vài ngày, đoạn video có hơn 4 triệu lượt xem và con số này tăng liên tục. David Jr nổi tiếng đến mức đã được bay đến nhiều nơi để xuất hiện trên các chương trình trò chuyện hay thảm đỏ.
|
Nhiều ông bố bà mẹ trở thành influencer nhờ chia sẻ ảnh con lúc nhỏ.
|
Nhưng đi kèm với tiếng tăm là không ít mặt tối. David Sr nói: “Mọi người buộc tội tôi lạm dụng trẻ em. Một phóng viên nói rằng cảnh sát nên được gọi đến và tôi phải ngồi tù. Họ đang tấn công tôi với tư cách là một bậc cha mẹ”.
David Jr thuộc thế hệ sao nhí mạng xã hội đầu tiên.
Theo một nghiên cứu gần đây của Vương quốc Anh, trung bình mỗi bậc cha mẹ sẽ đăng lên mạng 1.500 bức ảnh của con họ trước 5 tuổi. Gần một phần ba phụ huynh được khảo sát cho biết họ chưa bao giờ nghĩ đến việc xin phép con cái trước khi post hình.
“Hãy ngừng trục lợi từ hình ảnh của con”
David Jr nói rằng video là một "điều tích cực" trong cuộc sống của anh. Vì nhờ có nó gia đình đã kiếm được số tiền 6 con số để giúp anh trang trải học phí đại học sau này.
Thế nhưng, không phải ai cũng cảm thấy hài lòng như David Jr. Thế hệ Z ngày càng có nhiều bất an vì số lượng khổng lồ hình ảnh, video lúc nhỏ của mình được người thân vô tư công khai lên mạng.
Đầu năm nay, con của một người có ảnh hưởng trên Instagram đã đăng bài ẩn danh trên Reddit để bày tỏ lo ngại về những hình ảnh được đăng bởi mẹ của cô.
“Thật tệ vì có quá nhiều thứ ở ngoài kia về chúng con và đó là những gì sẽ xuất hiện khi con tìm việc, khi con hẹn hò, khi bất kỳ ai tra cứu tên con trên mạng. Con chưa bao giờ đồng ý việc được chụp ảnh. Hãy ngừng trục lợi từ hình ảnh của con”, người này viết.
|
Ở Anh, trung bình mỗi bậc cha mẹ sẽ đăng lên mạng 1.500 bức ảnh của con họ trước 5 tuổi.
|
Năm ngoái, Microsoft đã công bố kết quả của một nghiên cứu về an toàn Internet với 12.500 thanh thiếu niên trên 25 quốc gia. Trong số thanh thiếu niên được khảo sát, 42% cho biết họ cảm thấy đau khổ về mức độ mà cha mẹ “chia sẻ” trên mạng. 11% tin rằng đó là một “vấn đề lớn” trong cuộc sống.
Theo Stacey Steinberg, giáo sư ngành Luật tại Đại học Florida, những người trẻ tuổi hoàn toàn có quyền cảnh giác trong trường hợp này.
“Một khi bức tranh được đưa lên mạng, nó có thể tồn tại mãi mãi. Có hàng loạt meme về một đứa trẻ mới biết đi mũm mĩm, khỏa thân, với chú thích về việc ăn quá nhiều trong những ngày nghỉ. Hình ảnh đó đã được chia sẻ hàng nghìn lần. Đứa trẻ này sẽ cảm thấy thế nào khi biết mình bị đem ra làm trò đùa nơi công cộng? 30 năm nữa, công nghệ nhận dạng khuôn mặt có thể ghép hình ảnh trẻ mới biết đi khỏa thân đó với một CEO chẳng hạn”, Steinberg nói.
Còn nhà trị liệu vị thành niên Robert Batt cho rằng cha mẹ tự ý đăng ảnh con cái lên mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, tâm lý con trẻ.
“Điều quan trọng nhất là tôn trọng cảm xúc của con cái, bởi nếu không, chúng ta sẽ phải gánh hậu quả. Về sau, chính đứa trẻ có thể cảm thấy bị lợi dụng như một công cụ kiếm tiền”.
Kiện tụng
Năm 2016, một tạp chí Áo đăng tải câu chuyện cô gái 18 tuổi kiện cha mẹ mình sau khi phát hiện ra 500 bức ảnh thời thơ ấu của cô trên trang Facebook của họ.
Cô gái nói rằng “mọi bước đi trong cuộc đời mình đều được ghi lại bằng hình ảnh, sau đó công khai lên mạng” và chỉ trích cha mẹ “không biết xấu hổ”.
Vào tháng 5 vừa qua, một cụ bà người Hà Lan đã bị tòa án yêu cầu xóa các bức ảnh của cháu mình trên Facebook và Pinterest sau khi mẹ của đứa trẻ khởi kiện. Phán quyết của tòa nêu rõ “không thể loại trừ việc những bức ảnh có thể bị phát tán và cuối cùng rơi vào tay các bên thứ ba”.
Trong khi đó, nhiều cặp vợ chồng đã phải ly hôn vì bất đồng ý kiến trong việc chia sẻ hình ảnh con cái lên mạng xã hội.
Ngành công nghiệp “mumfluencers” - các bà mẹ có ảnh hưởng trên mạng xã hội - trị giá 11 tỷ USD. Chỉ riêng ở Mỹ, 3,9 triệu bà mẹ là blogger. Khi con cái của những người này lớn lên, khả năng xảy ra tố tụng pháp lý sẽ tăng lên.
|
Cha mẹ có thể phải đối mặt với một năm tù giam hoặc phạt 45.000 USD nếu tự ý đăng ảnh con ở Pháp.
|
Năm 2015, cảnh sát Đức đã thực hiện một chiến dịch truyền thông xã hội cảnh báo các bậc cha mẹ không nên đăng hình ảnh của con mình lên Facebook một cách công khai, vì những kẻ ấu dâm có thể sử dụng những hình ảnh này với mục đích bất chính.
Cùng thời điểm, các nhà điều tra Australia đã tìm thấy hơn 45 triệu bức ảnh trẻ em trên các trang ấu dâm. Các bức ảnh đã được tải xuống chủ yếu từ những trang mạng xã hội và blog gia đình.
Theo các quy định pháp luật có hiệu lực từ năm 2021, các luật sư Pháp nói rằng một đứa trẻ lớn lên hoàn toàn có thể kiện cha mẹ vì hành vi “mạo hiểm với sự an toàn của chúng”. Theo quy định về quyền riêng tư, cha mẹ có thể phải ngồi tù một năm hoặc phạt tiền 45.000 USD nếu tự ý đăng ảnh con.
Yair Cohen, một luật sư chuyên về mạng xã hội tại Anh, cho biết: “Những bức ảnh được chụp vào ngày hôm nay có khả năng là cơ sở cho các vụ kiện trong tương lai. Và nếu điều này xảy ra, phụ huynh sẽ cần phải chứng minh họ đăng những bức ảnh đó vì lợi ích tốt nhất của đứa trẻ”.