Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, đằng sau tỷ lệ trúng thầu gần 90% của Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Bùi Phát (Bùi Phát) là sự tập trung hoạt động tại một số ít bên mời thầu quen thuộc. Nổi bật nhất trong số đó là mối quan hệ đặc biệt chặt chẽ với Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Tổng hợp Võ Gia (Tư vấn Võ Gia).

"Sân nhà" Võ Gia: Trúng 62/66 gói thầu

Dữ liệu tổng hợp cho thấy, trong suốt quá trình hoạt động, Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Bùi Phát có quan hệ với tổng cộng 19 bên mời thầu. Tuy nhiên, mối quan hệ với Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Tổng hợp Võ Gia chiếm tỷ trọng áp đảo.

Cụ thể, Bùi Phát đã tham gia tới 66 gói thầu do Tư vấn Võ Gia làm bên mời thầu. Con số này chiếm đúng 2/3 (66,6%) tổng số gói thầu mà Bùi Phát từng tham dự (99 gói).

Kết quả tại "sân chơi" này còn ấn tượng hơn cả tỷ lệ trúng thầu chung của doanh nghiệp. Bùi Phát đã trúng 62 gói, trượt 3 gói và 1 gói chưa có kết quả. Tỷ lệ trúng thầu tại bên mời thầu này lên đến 93,9%.

Tổng giá trị của 62 gói thầu mà Bùi Phát đã trúng từ các cuộc thầu do Tư vấn Võ Gia tổ chức là 229.955.219.323 đồng. Con số này chiếm tới 45% tổng giá trị trúng thầu (510,6 tỷ đồng) và chiếm 71,9% tổng giá trị trúng thầu độc lập (319,7 tỷ đồng) của Bùi Phát.

Phân tích dữ liệu tại các gói thầu này cho thấy, tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán là 97,45%, tương đương tỷ lệ tiết kiệm trung bình chỉ đạt 2,55%, thấp hơn cả mức trung bình chung vốn đã không cao của Bùi Phát (2,65%).

Bên cạnh Tư vấn Võ Gia, một số bên mời thầu khác cũng ghi nhận tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100% của Bùi Phát, dù số lượng gói thầu ít hơn:

• Công ty Cổ phần Tư vấn Thiết kế Xây dựng Việt Trẻ: Tham gia 5 gói, trúng 5 gói.
• Ban Quản lý dự án huyện Bắc Tân Uyên: Tham gia 4 gói, trúng 4 gói.
• Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực huyện Bắc Tân Uyên: Tham gia 2 gói, trúng 2 gói (chính là 2 gói thầu "một mình một ngựa" với tỷ lệ tiết kiệm 1,07% và 1,50% đã nêu ở Kỳ 1).

Những con số thống kê này cho thấy Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Bùi Phát dường như có những lợi thế nhất định khi tham gia đấu thầu tại các đơn vị "quen mặt", đặc biệt là tại Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Tổng hợp Võ Gia.

Vai trò kép của Tư vấn Võ Gia

Mối quan hệ giữa Bùi Phát và Tư vấn Võ Gia không chỉ dừng lại ở vai trò phổ biến là "Bên mời thầu - Nhà thầu". Trong một gói thầu cụ thể mà Báo Tri thức và Cuộc sống đã đề cập ở Kỳ 2, Tư vấn Võ Gia xuất hiện với một vai trò quan trọng khác trong quy trình lựa chọn nhà thầu.

Đó là gói thầu Thi công xây dựng (Mã TBMT: IB2500352135) do Công ty TNHH Một thành viên Công nghiệp Hóa chất mỏ Nam Bộ - MICCO làm chủ đầu tư.

Tại gói thầu này, Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Bùi Phát là nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu với giá 6.281.983.583 đồng (tỷ lệ tiết kiệm 4,36%).

Theo tài liệu thu thập được, đơn vị lập Báo cáo đánh giá E-HSDT là Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Bình Minh. Tuy nhiên, đơn vị thực hiện Báo cáo thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu lại chính là Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Tổng hợp Võ Gia.

Như vậy, đơn vị tư vấn đã mời Bùi Phát tham gia 66 gói thầu (và trúng 62 gói) đã đóng vai trò là đơn vị "gác cổng" cuối cùng, thẩm định và đề xuất phê duyệt cho chính nhà thầu "thân thiết" này trúng thầu trong một gói thầu mà Bùi Phát cũng là nhà thầu duy nhất tham gia.

Việc một nhà thầu trúng thầu với tần suất dày đặc, tỷ lệ trúng thầu gần như tuyệt đối tại một đơn vị tư vấn đặt ra câu hỏi về tính khách quan trong quá trình xây dựng E-HSMT và đánh giá E-HSDT. Đồng thời, việc một đơn vị tư vấn vừa đóng vai trò là bên mời thầu thường xuyên, vừa là đơn vị thẩm định kết quả cho một nhà thầu "quen mặt" trong các gói thầu khác, có thể gây nghi ngại về xung đột lợi ích và tính minh bạch trong hoạt động đấu thầu.

Hiện tượng "sân nhà" và mối quan hệ chặt chẽ này liệu có phải là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu cạnh tranh trong các gói thầu mà Bùi Phát tham gia?

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4] Tính cạnh tranh trong các gói thầu của Bùi Phát: Từ hồ sơ đến thực tiễn