BOT Pháp Vân-Cầu Giẽ và những lần “nhập nhèm” gây xôn xao

Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã kết luận về việc đầu tư quản lý các dự án BT- BOT của Bộ Giao thông vận tải (GTVT). Đáng chú ý, tại dự án BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ, TTCP đã phát hiện nhiều bất thường về việc thu phí (đầu tư chỉ trải thảm lại mặt đường nhưng thu phí bằng đường cao tốc mới), lựa chọn chủ đầu tư, quản lý chi phí đầu tư…

Đặc biệt, trong việc thu phí, tuyến đường Pháp Vân - Cầu Giẽ sau khi sửa chữa, cải tạo các yếu tố hình học và rải thảm lại mặt đường cũ (vốn đầu tư chỉ là 30% của toàn dự án) nhưng giá thu phí tương đương với giá thu đường cao tốc 6 làn xe xây dựng mới Cầu Giẽ - Ninh Bình (1.500 đồng/km) là bất hợp lý.

Đây không phải lần đầu dự án BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ được “gọi tên” vì những lùm xùm đáng tiếc.

Dự án BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ được khởi công nâng cấp cải tạo vào ngày 20/7/2015 và hoàn thành giai đoạn 1, triển khai thu phí từ ngày 6/10/2015. 3 nhà đầu tư chính tham gia dự án là Công ty CP Đầu tư phát triển xây dựng Minh Phát (Minh Phát – 65% vốn), Tổng công ty Công trình giao thông I (Cienco1 – 18% vốn) và Công ty CP Đầu tư & Xây dựng Giao thông Phương Thành (17 % vốn). Liên danh nhà thầu này lập ra Công ty CP BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ (MPC), do Minh Phát giữ vị trí Tổng giám đốc. Trong đó, từng có lần ông chủ Cienco1 “tố” liên doanh chủ đầu tư BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ gian lận trong thu phí, khiến dư luận “nóng” nghi vấn về sự nhập nhèm, thất thoát phí BOT.

MPC báo cáo doanh thu các tháng gồm: Tháng 12/2015, đạt trên 36 tỷ đồng; tháng 1/2016, đạt hơn 41 tỷ đồng và tháng 2 đạt 35,9 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Cienco 1 lại cho rằng có sự không rõ ràng trong báo cáo doanh số. Theo Cienco 1: Tuyến đường với mật độ phương tiện cao, nhưng doanh thu thu phí hàng tháng trung bình 36 tỷ đồng (tức khoảng 1,2 tỷ đồng/ngày). Đặc biệt, tháng 2/2016 là dịp Tết Nguyên đán, phương tiện đông hơn nhưng doanh thu lại thấp hơn những tháng khác - chỉ đạt 35 tỷ đồng.

Để đảm bảo có số liệu đối chứng, Cienco 1 lắp đặt thiết bị hệ thống giám sát lưu lượng trên cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ với giá trị 7,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, phía chủ đầu tư BOT thường xuyên cử người cản trở, dùng biển báo hoặc xe tải che chắn camera. Qua đó, Cienco 1 đánh giá doanh nghiệp dự án không minh bạch trong việc thu phí.

Đối lập với lập trường của Cienco 1, tổng giám đốc MPC Nguyễn Thị Cẩm Tú cho rằng, đề nghị giám sát thu phí của Cienco1 là can thiệp trực tiếp vào hoạt động kinh doanh của Công ty, không phù hợp với quyền của cổ đông được quy định trong điều lệ Công ty và Luật Doanh nghiệp.

Tháng 7/2016, liên quan đến công tác kiểm soát thu phí tại dự án BOT Pháp Vân – Cầu Giẽ, Đoàn kiểm tra của Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã giám sát đột xuất công tác thu phí tại các trạm thu phí đường bộ trên tuyến đường Pháp Vân – Cầu Giẽ do Công ty CP Pháp Vân – Cầu Giẽ khai thác và quản lý. Qua kiểm tra cho thấy, mức doanh thu của tuyến cao tốc này đạt trung bình hơn 1,9 tỷ đồng/ngày, cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với báo cáo của Công ty.

Cụ thể, kết quả số thu thực tế vé lượt trong 10 ngày lên tới 17,5 tỷ đồng (trung bình mỗi ngày 1,7 tỷ đồng), trong đó ngày cao nhất là 15/7 với số thu đạt hơn 1,9 tỷ đồng. Như vậy, tính bình quân, mỗi ngày, các trạm thu phí Pháp Vân – Cầu Giẽ thu về xấp xỉ 2 tỷ đồng. Trong khi phía công ty BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ lại chỉ thông báo là 1,2 tỷ đồng/ngày và giảm vào dịp Tết.

Không chỉ bị “tố” không rõ ràng về việc thu phí, nhiều tài xế lái xe lên tiếng bức xúc về dự án khiến dư luận xôn xao. Ngày 20/05/2016 một tài khoản L.C.N đã đăng lên trang mạng xã hội otofun một clip với nội dung ghi ngờ nhân viên tại trạm thu phí BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ đưa cuống vé rách, thiếu mã vạch.

Dư luận đặt giả thuyết nghi ngờ về hiện tượng quay vòng vé tại trạm Pháp Vân - Cầu Giẽ. Nhiều người cũng khẳng định khi đi qua trạm này đều được nhân viên soát vé đưa vé giống anh L.C.N (vé không có mã vạch, không rõ series).

Ngoài ra, không ít lái xe bức xúc khi đi qua trạm thu phí này vì tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng, đặc biệt vào các ngày cuối tuần, ngày lễ.