Chứng loạn sản biểu bì mụn cóc (Epidermodysplasia verruciformis - EV) là một bệnh mãn tính, có thể tái phát. Đây là bệnh có sự kết hợp của cả yếu tố di truyền và virus. Biểu hiện bên ngoài là các tổn thương dạng nốt sùi, chồng lấp lên nhau như vỏ cây, nên còn được gọi dân dã là “hội chứng người cây”.
Ca "người cây" thứ 2 tại Việt Nam
Thông tin trên báo NLĐ, BSCKII Nguyễn Vũ Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Da Liễu TP HCM cho biết, bệnh viện vừa điều trị cho một bệnh nhân bị loạn sản thượng bì dạng mụn cóc. Bệnh nhân là ông N.V.S (54 tuổi, ở Ninh Bình), mắc hội chứng "người cây" - một bệnh da di truyền cực hiếm. Ông là người thứ hai tại Việt Nam được ghi nhận mắc bệnh này.
Hội chứng "người cây" là do đột biến gen khiến cơ thể suy giảm miễn dịch với một số chủng virus HPV hiếm gặp. Chủng Beta-HPV không gây bệnh "người cây" ở người khỏe mạnh (không suy giảm miễn dịch), vì vậy hội chứng này không lây cho người tiếp xúc.
Ông S. phát bệnh từ lúc 2 tuổi. Ảnh NLĐ
Hội chứng "người cây" thường khởi phát sớm, trung bình ở độ tuổi 6-7, thậm chí 1-2 tuổi. Tổn thương ban đầu giống lang ben, dày sừng tiết bã hoặc mụn cóc phẳng, xuất hiện ở thân mình, cổ, mặt, bàn tay và bàn chân. Theo thời gian, các mảng da dày lên, sừng hóa, nhô cao, bề mặt xù xì như vỏ hoặc rễ cây, gây biến dạng và hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động.
Ông S. phát bệnh từ lúc 2 tuổi. Tổn thương lan rộng ở bàn chân và bàn tay làm ông mất khả năng đi lại, phải sử dụng xe lăn nhiều năm nay. Hiện ông bị ung thư biểu mô tế bào vảy ở lòng bàn chân - biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người mắc hội chứng này. Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tổn thương ung thư, song bệnh nhân chưa có điều kiện do hoàn cảnh khó khăn, mọi sinh hoạt của ông phụ thuộc vào người mẹ 75 tuổi.
Giới chuyên môn cho biết hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn hội chứng "người cây". Việc điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng, hạn chế biến chứng...
Y văn thế giới đến nay mới ghi nhận khoảng 200 trường hợp mắc hội chứng "người cây". Tại Việt Nam, ca "người cây" đầu tiên được ghi nhận là bệnh nhân 63 tuổi ở Đồng Nai, tổn thương khu trú ở cẳng chân phải và các tổn thương nhẹ hơn trường hợp thứ hai.
Nguy cơ phát triển ung thư da
Hội chứng người cây được xác định là một bệnh da liễu xảy ra do rối loạn di truyền. Hầu hết các chủng HPV liên quan đến hội chứng này đều không phải các chủng có khả năng gây ra ung thư. Tuy nhiên, bệnh vẫn được cảnh báo ở mức độ nguy hiểm cao, đặc biệt là nguy cơ phát triển ung thư da.
Theo thống kê, có hơn 50% những ca được chẩn đoán mắc hội chứng người cây đã phát triển hội chứng người cây trong độ tuổi từ 40 - 50 tuổi. Trong đó, loại ung thư da thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào vảy. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Ngoài biến chứng ung thư, biến chứng thường được nhắc đến khi mắc căn bệnh lạ này đó là các tổn thương ngoài da. Không chỉ có xu hướng phát triển toàn thân, mà chúng còn ngày càng nghiêm trọng, các nốt hoặc mảng chai sần như vỏ cây mọc ra từ da gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt hàng ngày.
Hiện tại chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm cho EV. Các biện pháp xử lý, phòng ngừa bao gồm: Phẫu thuật cắt bỏ các tổn thương lớn hoặc gây khó khăn; sử dụng liệu pháp quang động (photodynamic therapy) kết hợp với phẫu thuật; điều trị toàn thân bằng retinoid như acitretin hoặc isotretinoin để kiểm soát sự phát triển của tổn thương; bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng kem chống nắng và hạn chế tiếp xúc với tia UV, nhằm giảm nguy cơ ung thư da; Việc theo dõi thường xuyên và can thiệp sớm là cần thiết để quản lý các biến chứng, đặc biệt là nguy cơ tiến triển thành ung thư...
