Tăng huyết áp và tiểu đường là hai bệnh mạn tính phổ biến, thường được ví như sát thủ thầm lặng vì tiến triển âm thầm nhưng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Việc kiểm soát tại nhà không chỉ giúp người bệnh duy trì sức khỏe ổn định mà còn ngăn ngừa nhiều rủi ro.

Vì sao cần kiểm soát bệnh tại nhà?

Nhiều người chỉ chú trọng đi khám khi có triệu chứng rõ ràng, trong khi thực tế, huyết áp và đường huyết có thể tăng cao mà không gây cảm giác khó chịu. Nếu để lâu dài, hậu quả có thể là:

Đột quỵ, nhồi máu cơ tim do mạch máu bị tổn thương.

Suy thận do áp lực và đường huyết cao kéo dài.

Giảm thị lực, mù lòa do biến chứng võng mạc tiểu đường.

Biến chứng thần kinh, loét chân ở người tiểu đường.

Theo dõi và kiểm soát tại nhà giúp:

Phát hiện sớm những thay đổi bất thường.

Đánh giá hiệu quả của thuốc và chế độ điều trị.

Chủ động điều chỉnh lối sống để giảm biến chứng lâu dài.

Cách kiểm soát huyết áp tại nhà

Đo huyết áp đều đặn

Nên đo vào cùng một thời điểm trong ngày, tốt nhất vào buổi sáng trước khi ăn hoặc uống thuốc.

Ngồi nghỉ 5 phút trước khi đo, không đo ngay sau khi vận động mạnh.

Ghi kết quả vào sổ để tiện theo dõi và báo cho bác sĩ.

Ăn uống hợp lý

Giảm lượng muối dưới 5g/ngày (tương đương 1 thìa cà phê).

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, nước ngọt có ga.

Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá thay cho thịt đỏ.

Uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày.

Vận động và nghỉ ngơi

Đi bộ nhanh, yoga, bơi hoặc đạp xe ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.

Tránh stress kéo dài, sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Ngủ đủ giấc, trung bình 7–8 tiếng mỗi đêm.

Cách kiểm soát tiểu đường tại nhà

Theo dõi đường huyết

Dùng máy đo đường huyết cá nhân.

Đo vào buổi sáng khi chưa ăn, và sau ăn 2 giờ để đánh giá khả năng kiểm soát.

Với người có nguy cơ hạ đường huyết, nên luôn mang theo kẹo ngọt để xử trí kịp thời.

Dinh dưỡng khoa học

Ưu tiên chất xơ (rau xanh, đậu, ngũ cốc nguyên hạt).

Chọn tinh bột chậm như gạo lứt, khoai lang thay cho cơm trắng, bánh mì trắng.

Hạn chế đồ ngọt, nước uống có đường, bánh kẹo, sữa đặc.

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá no một lần.

Tuân thủ điều trị

Uống thuốc hoặc tiêm insulin đúng giờ, đúng liều theo hướng dẫn.

Tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc khi thấy đường huyết ổn định.

Tái khám định kỳ để bác sĩ điều chỉnh thuốc phù hợp.

Lối sống lành mạnh

Không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu.

Giữ cân nặng hợp lý, tránh béo bụng.

Luyện tập thói quen thư giãn: thiền, đọc sách, nghe nhạc.

Khi nào cần đi khám ngay?

Huyết áp tăng đột ngột trên 180/110 mmHg, kèm đau đầu dữ dội hoặc mờ mắt.

Đường huyết quá cao hoặc tụt thấp kèm vã mồ hôi, chóng mặt, ngất.

Xuất hiện đau ngực, khó thở, tê liệt nửa người, yếu cơ, giảm thị lực nhanh.

Mẹo nhỏ dễ áp dụng mỗi ngày

Buổi sáng: Uống 1 cốc nước ấm, đo huyết áp và đường huyết trước khi ăn sáng.

Trong bữa ăn: Ăn chậm, nhai kỹ, ưu tiên rau xanh trước tinh bột.

Khi làm việc: Tránh ngồi lâu, nên đứng lên đi lại sau mỗi 1 giờ.

Buổi tối: Tắt thiết bị điện tử trước khi ngủ, dành thời gian thư giãn nhẹ nhàng.

Kiểm soát huyết áp và tiểu đường tại nhà không quá khó nếu người bệnh kiên trì duy trì các thói quen tốt. Việc theo dõi thường xuyên, kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, vận động đều đặn và tuân thủ chỉ định của bác sĩ sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống và sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.