Mục tiêu của Nga khi ngừng bắn trong Lễ Phục sinh

Khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bước sang năm thứ tư và cuối cùng một tia hy vọng hòa bình đã đến, sau khi Điện Kremlin tuyên bố lệnh ngừng bắn kéo dài 30 giờ vào dịp lễ Phục sinh bắt đầu từ 18:00 ngày 19/4. Kiev, sau gần ba giờ do dự, về cơ bản đã chấp thuận lệnh ngừng bắn.

Ngoại trừ cuộc giao tranh ở khu vực Belgorod, các chiến trường khác về cơ bản đều ở trạng thái tương đối yên bình. Rõ ràng, dưới áp lực mạnh mẽ từ Nhà Trắng, Kiev đã phải hợp tác với Moscow và tặng Tổng thống Trump một món quà xứng đáng, nhân lễ nhậm chức kéo dài ba tháng của ông.

Tuy nhiên, những người lính của hai đội quân ở tiền tuyến có thể không được nghỉ ngơi thực sự trong 30 giờ yên bình hiếm hoi này, vì họ cần sử dụng khoảng thời gian quý giá này để tiếp tế và luân chuyển quân. Hơn nữa, cuộc tấn công của Nga không chỉ vẫn dữ dội trước khi ngừng bắn, mà ngay cả sau khi ngừng bắn, cuộc tấn công sẽ còn dữ dội hơn nữa.

Do đó, xét về tình hình chiến sự những ngày này, có ba biến đổi sau đây đáng được chú ý đặc biệt. Thứ nhất, quân đội Nga (RFAF) đã chiếm được hai cứ điểm còn lại của Ukraine ở khu vực Kursk. Vào ngày 19/4, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, quân dù tinh nhuệ thuộc Cụm quân phía Bắc, đã tái chiếm được ngôi làng Oreshnya ở biên giới Nga-Ukraine, do quân đội Ukraine (AFU) kiểm soát.

Binh lính AFU tại làng Oreshnya, đã nhận được lệnh từ Bộ Tổng tham mưu AFU một ngày trước đó, phải giữ vững pháo đài còn lại ở lãnh thổ của Nga, dù phải hy sinh tính mạng. Do đó, để bảo vệ một ngôi làng của Nga với dân số trước chiến tranh là 100 người, AFU không chỉ sử dụng vũ khí bọc thép hạng nặng và tên lửa HIMARS, mà còn tung nhiều quân tiếp viện; dựa vào địa hình sông ngòi và các khu rừng xung quanh ngôi làng, để ngăn chặn cuộc tấn công của Nga.

Tuy nhiên, hỏa lực tầm xa của RFAF lại mạnh hơn của AFU, chiến trường trở thành biển lửa, khiến lực lượng phòng thủ của Ukraine khốn khổ. Kết quả là, không chỉ pháo đài Oleshnya bị RFAF tái chiếm, mà ngay cả pháo đài cuối cùng của AFU, pháo đài làng Gornal, chỉ cách biên giới vài trăm mét, cũng bị RFAF phá vỡ tuyến phòng thủ và họ đang dọn sạch tàn quân của AFU xung quanh đó.

Tuy nhiên, vì những khu rừng xung quanh Gornal rậm rạp hơn và cả quân đội Nga và Ukraine đều bố trí những bãi mìn lớn ở biên giới, nên sẽ mất vài ngày, thì RFAF mới có thể đánh bật hoàn toàn quân Ukraine khỏi khu vực Kursk.

Trong khi đó, RFAF kiểm soát hoàn toàn con đường cao tốc R200 từ Sudzha đến Sumy; nhìn trân bản đồ, con đường này theo quốc lộ R200 gần làng Oreshnya, và tiến thẳng đến căn cứ hậu cần lớn của AFU trên biên giới Kursk-Sumy, đó là thị trấn Yunakivka, nằm cách biên giới khoảng 10 km.

Cánh quân này hiệp đồng với quân Nga trước đó đã tiến vào Ukraine từ phía tây khu vực Kursk (khi đó AFU còn kiểm soát), qua đó giúp RFAF lập vùng đệm an ninh biên giới Sumy mà Điện Kremlin đã tuyên bố, trên diện tích khoảng 50 km2. Vùng đệm an ninh ngày càng mở rộng này, có phải là lý do chính khiến RFAF sẵn sàng tuyên bố ngừng bắn vào lễ Phục sinh.

Thứ hai, RFAF về cơ bản đã kiểm soát toàn bộ lãnh thổ tỉnh Luhansk. Ngày 19/4, RFAF bất ngờ phát động một cuộc tấn công dữ dội theo hướng Seversk (bắc Donetsk), vốn đã im lặng trong một thời gian dài và chiếm được một khu vực rộng lớn gần Belogolovka. Không hề có một hệ thống công sự phòng thủ lớn nào của Ukraine ở khu vực này.

Tuy nhiên, vì Seversk là cửa ngõ phía đông của khu đô thị Slavyansk-Kramatorsk, thành trì lớn nhất của Kiev ở miền đông Ukraine, nên RFAF và AFU về cơ bản đang chiến đấu để giành từng tấc đất ở đây.

Do đó, việc RFAF chiếm giữ khu vực rộng lớn này ở khu vực giáp ranh giữa Lugansk và Donetsk, không chỉ có nghĩa là chiếm thêm lãnh thổ, mà còn có nghĩa là sau khi kiểm soát được khu vực, lực lượng công binh RFAF phải đẩy nhanh việc xây dựng các công sự phòng thủ.

Rõ ràng, RFAF cũng nên tính đến lệnh ngừng bắn 30 giờ quý giá vào dịp Lễ Phục sinh, điều này sẽ cho phép các lực lượng công binh RFAF đẩy nhanh công việc của họ. Ngoài ra, sau khi RFAF chiếm đóng khu vực rộng lớn này, về cơ bản họ đã đẩy quân Ukraine ra khỏi toàn bộ tỉnh Luhansk.

Mặc dù, xét về góc độ quân sự, biên giới giữa Nga và Ukraine hiện không còn quan trọng nữa, và tầm quan trọng của biên giới quốc gia thậm chí còn “mơ hồ” hơn; nhưng việc Moskva kiểm soát toàn bộ tỉnh Luhansk vẫn có ý nghĩa to lớn đối với Ngày Chiến thắng 9/5 sắp tới.

Thứ ba, RFAF đã phá hủy cây cầu bắc qua hồ chứa nước Oskol ở phía bắc thành phố Lyman. Vào ngày 19/4, Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga đã tiến hành một cuộc tấn công chính xác và phá hủy cây cầu cao tốc bắc qua hồ chứa nước Oskol, nằm trên tuyến đường cao tốc từ Izyum đến Kupyansk, ở phía tây bắc Lyman bằng tên lửa.

Mặc dù cuộc chiến ở Ukraine đã diễn ra hơn ba năm, RFAF thường ít tấn công vào hạ tầng giao thông của Ukraine như cầu, đường. Ví dụ điển hình nhất là ngay cả khi AFU mở đợt phản công dữ dội nhất vào mùa thu năm 2022, RFAF đã không tấn công hơn 20 cây cầu bắc qua sông Dnieper, mà vẫn để AFU đi qua những cây cầu này, để tiếp tế cho quân phòng thủ ở miền Đông Ukraine.

Nhưng hiện nay, RFAF đã phá hủy cây cầu đường bộ bắc qua hồ chứa nước sông Oskol. Có thể nói rằng trong hai ngày ngừng bắn, RFAF không muốn AFU ở phía bắc Lyman, nhận được một lượng tiếp tế hậu cần lớn. Rõ ràng, sau khi lệnh ngừng bắn Lễ Phục sinh kết thúc, cả thành phố Lyman và thành phố Izyum đều sẽ là trọng tâm tấn công của RFAF.

Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, lệnh ngừng bắn vào lễ Phục sinh đã giúp AFU, lực lượng đang bảo vệ tuyến đầu dài hơn 1.500 km, có được khoảnh khắc “bình yên giữa cuộc chiến”. Hơn nữa, cuối cùng họ cũng nghe được một tin tức từ phía sau khiến họ cảm thấy nhẹ nhõm hơn đôi chút: Nga và Ukraine không chỉ trao đổi 246 tù binh một cách bình đẳng, mà còn trao đổi một số thương binh.

Mặc dù hầu hết tù binh Ukraine được thả, đều là những người trẻ dưới 25 tuổi, nhưng rõ ràng đây là một nỗ lực nhằm chế giễu Kiev, vì đã huy động quá nhiều thanh niên. Nhưng xét cho cùng, đối với những người lính Ukraine ở tiền tuyến, nơi bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra, việc trao đổi tù binh có nghĩa là không nhất thiết là phải hy sinh bản thân, khi họ đã rơi vào hoàn cảnh khó khăn. (nguồn ảnh Military Review, Sina, Kyiv Post, Al Jazeera).