Dân gian quan niệm tháng 7 âm lịch là tháng "phá ngục; mở cửa mả" nơi cõi âm. Trong đó, đặc biệt vào đúng ngày rằm tháng bảy là ngày “xá tội vong nhân” – ngày Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan để hồn ma, quỷ được tự do trở về dương thế; ngày này cũng được coi là ngày “âm khí xung thiên”.
Bởi thế cúng cô hồn tức là cúng để cầu nguyện cho chúng sinh (xá tội vong nhân); cúng thí cho những vong hồn vật vờ (cô hồn) đói khổ, không có ai là thân nhân trên trần gian cúng bái.
Ngoài những lễ tiết cúng bái, dân gian còn quan niệm tháng "cô hồn" là tháng "ma trêu quỉ ghẹo", thường không may mắn, nên có những điều cần phải kiêng kỵ để cầu mong bình an, hạnh phúc. Nên theo lệ thường, hầu hết các công việc cưới hỏi, khởi công xây dựng, mua sắm, đi xa… đều tránh tháng "cô hồn".
Trong tháng này, không ít gia chủ mua nhiều vàng mã để cúng xá vong nhân. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu việc đốt vàng mã như thế nào cho đúng trong tháng Cô hồn.
 |
| Ảnh minh họa. |
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Võ Uyên Mi (giảng viên phong thủy TP. Hồ Chí Minh) đã có những chia sẻ về phong tục đốt vàng mã trong tháng Cô hồn.
"Từ xưa đến nay, tục lệ đốt giấy vàng mã là một trong những nét truyền thống của người Á Đông. Trải qua nhiều thế kỷ, vàng mã ban đầu chỉ là dạng tiền tròn sau đó đã phát triển một cách đa dạng và phong phú với rất nhiều nhiều chủng loại tiền bạc và vật dụng khác nhau. Có nhiều người lên án bài bác tập tục này và có nhiều người hơn vẫn tiếp tục duy trì việc đốt tiền âm phủ cho người mất.
Đặc biệt, trong tháng Cô hồn, rất nhiều người bỏ tiền ra để mua một lượng vàng mã lớn đốt cho người âm. Trước khi nhận định xem việc làm này là đúng hay sai chúng ta hãy tìm hiểu vàng mã là gì và chứa đựng những ý nghĩa gì .
Đốt vàng mã xuất phát từ quan điểm ‘sống sao thác vậy’
Có thể khẳng định đời sống tâm linh là một điều gắn liền với hầu hết con người chúng ta đặc biệt là người Á Đông. Trong cuộc sống hằng ngày, ta chơi đùa gặp gỡ và sống cùng với ông bà cha mẹ, bạn bè thân cận. Bỗng một ngày nọ họ vĩnh viễn ra đi về một nơi nào đó xa xôi huyền ảo mà chúng ta không biết được cũng không đồng hành với họ được.
Lúc này điều duy nhất mà chúng ta làm được là lấy những gì của thế giới hiện hữu gửi về cho thế giới vô hình mong phần nào bày tỏ sự quan tâm chăm sóc của mình cho người đã mất, cũng như mong họ luôn được no ấm sung túc theo nghĩa hiện hữu của thế giới thực tại.
Chính vì vậy mà chúng ta hăng hái đốt đi những vật dụng, tiền bạc bằng mô hình giấy để gởi đến hương linh. Như vậy, tục đốt vàng mã suy cho cùng xuất phát từ thiện tâm của người còn sống.
Vàng mã là gì
Theo nghiên cứu cho thấy, vàng mã là những loại giấy tiền in các bài kinh văn siêu độ cho vong linh. Như vậy, khi tạo ra giấy vàng mã, cha ông chúng ta có ý thức không chỉ cầu mong sự no đủ cho vong linh mà còn phần nào đó giúp họ dễ dàng siêu thoát cụ thể là câu niệm hông danh đức Phật AVIDA và một số câu kinh khác được in trên giấy tiền mục đích là khi đốt cho ai,các kinh văn đó góp phần trong việc giúp hương linh mau về Tây phương cực lạc.
Đó là lý do tại sao trên những tờ tiền mã xưa có nhiều chữ viết mà nếu không để ý hoặc không đọc được Hán tự chúng ta khó lòng hiểu được. Vì vậy, khi đốt vàng mã, chúng ta phải đọc kêu họ tên của người mất và đốt thật từ tốn không gấp gáp không làm một cách chiếu lệ hoặc đốt một lượt cả xấp giấy tiền.
Tuy nhiên, thời nay đa phần người ta chuộn các loại giấy tiền mô phỏng tiền tệ hiện đại và các vật dụng công nghệ như xe máy, điện thoại, máy tính bảng nên đã làm mất đi phần nào ý nghĩa thiêng liêng của việc đốt giấy tiền ban đầu.
Có nên đốt tiền đi không?
Nên, nhưng phải biết đốt thế nào và không lạm dụng. Người mất đi đa phần đều chấp của cải nơi trần thế (tiếc tiền bạc cất giữ chưa tiêu hết) . Họ nuối tiếc. Họ đòi hỏi những thứ lúc mình còn sống mà quên rằng họ đã chuyển đến một thế giới khác chứ không còn là cõi của thực thể nữa.
Nếu cứ chấp như thế thì không thể nào hoan hỷ bình tâm mà nghe kinh mà nghe khai thị để siêu sinh được. Nếu chúng ta hiểu rõ điều đó, chúng ta sẽ hiểu rằng việc đốt giấy tiền vàng mã có hiệu quả rất tốt là xoa dịu vong linh, cho họ cái họ cần để từ đó tâm họ hoan hỷ hơn bớt đi phần sân hận, dễ dàng tiếp nhận kinh kệ hiểu lời khai thị của kinh sư mà đi vào siêu thoát.
Như vậy, các gia đình nên dùng giấy tiền vàng mã đốt ở mức độ ít, đủ sẽ giúp xoa dịu linh hồn đồng thời kết hợp với trai đàn dẫn độ siêu thoát của nhà Phật thì mới đạt công đức viên mãn.
Gia chủ nên chăm lo cho vong linh đầy đủ nhất về mặt linh hồn và nên dùng các loại tiền xưa có in kinh văn để trợ lực thêm cho họ và đốt một số lượng vừa phải mà thôi nhưng quan trọng nhất là kết hợp với trai đàn chẩn tế.
Còn nếu như chúng ta không hiểu điều này cứ mua thật nhiều, đốt thật nhiều một cách vô tội vạ, không lập đàn, không chú trọng siêu độ thì lúc này việc đốt vàng mã không chỉ là lãng phí mà còn là phương tiện làm cho người quá cố thêm chấp niệm và khó vãng sanh .
Vạn vật trong vũ trụ vốn không có gì là sai là xấu, phàm là vật gì được tạo ra chắc chắn có công dụng nhất định của chúng. Nhiệm vụ của con người chúng ta là làm sao tìm hiểu cho rõ ràng chính xác để sử dụng chúng như những công cụ mang lại bình an và hạnh phúc cho cả người trần gian cũng như người khuất mặt."