Hoạt động đấu thầu qua mạng được triển khai với mục tiêu cốt lõi là tăng cường tính minh bạch, cạnh tranh công bằng và nâng cao hiệu quả kinh tế, tiết kiệm ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, tại một gói thầu đầu tư công ở Bạc Liêu (nay là Cà Mau), diễn biến lựa chọn nhà thầu đang đặt ra những băn khoăn về tính cạnh tranh thực chất, khi nhà thầu chào giá thấp nhất bị loại vì một lỗi kỹ thuật hy hữu.

Nhà thầu giá 9,2 tỷ đồng được phê duyệt trúng thầu

Ngày 10/10/2025, ông Huỳnh Hoàng Kim - Giám đốc Ban Quản lý dự án Khu vực Bạc Liêu (Ban QLDA Khu vực Bạc Liêu) - đã ký Quyết định số 54/QĐ-DAKVBL về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu qua mạng Gói thầu XL01: Lắp đặt điện chiếu sáng năng lượng mặt trời các tuyến đường trên địa bàn xã Hiệp Thành và xã Vĩnh Trạch Đông.

Gói thầu này thuộc dự án cùng tên, được tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước, qua mạng, theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. (Địa bàn thực hiện dự án theo Nghị quyết 1655/NQ-UBTVQH15, ban hành 2025, nay là phường Hiệp Thành).

Theo Quyết định số 54/QĐ-DAKVBL, giá gói thầu (dự toán) được duyệt là 9.996.086.040 đồng. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Xây dựng Đỉnh Lê (MST: 2001270267).

Công ty TNHH Xây dựng Đỉnh Lê có địa chỉ tại phường Tân Thành, tỉnh Cà Mau, do ông Nguyễn Trung Trực làm Giám đốc. Giá trúng thầu của Công ty Đỉnh Lê là 9.200.907.679 đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng được ấn định là 150 ngày.

Như vậy, so với giá dự toán gói thầu, giá trúng thầu của Công ty Đỉnh Lê đã tiết kiệm cho ngân sách 795.178.361 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm đạt khoảng 7,95%.

Đối thủ giá thấp nhất bị loại vì lỗi "mô tả nhầm"

Diễn biến của Gói thầu XL01 (mã E-TBMT: IB2500359474-00) thu hút sự chú ý khi có 3 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT). Quá trình đánh giá E-HSDT đã được Công ty TNHH Tư vấn xây dựng ONECONS (đơn vị tư vấn) ghi lại chi tiết trong Báo cáo đánh giá E-HSDT số 78/BCXT ngày 06/10/2025.

Theo đó, 3 nhà thầu tham dự gồm:

Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Phát triển MEKONG (Công ty MEKONG).

Công ty TNHH Xây dựng Đỉnh Lê (Công ty Đỉnh Lê).

Liên danh Trương Mỹ Kim - Hưng Thịnh Phát.

Xét về giá, Công ty MEKONG là nhà thầu có giá dự thầu thấp nhất, chỉ 8.305.990.972 đồng. Mức giá này thấp hơn giá trúng thầu của Công ty Đỉnh Lê (9.200.907.679 đồng) tới 894.916.707 đồng. Nếu Công ty MEKONG trúng thầu, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách có thể đạt tới 16,9% (so với giá dự toán 9,996 tỷ đồng).

Tuy nhiên, cả Báo cáo đánh giá số 78/BCXT và Quyết định phê duyệt số 54/QĐ-DAKVBL đều thống nhất kết luận: Công ty MEKONG "Không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật".

Lý do Công ty MEKONG bị loại được đơn vị tư vấn thuyết minh cụ thể trong Báo cáo số 78/BCXT. Theo đó, nhà thầu này bị đánh giá "Không đạt" ở phần đánh giá kỹ thuật.

Báo cáo nêu rõ: "Nội dung yêu cầu E-HSMT: Hiểu rõ mục tiêu và yêu cầu của gói thầu: Nhà thầu trình bày mục tiêu gói thầu không phù hợp với gói thầu đang xét, không đáp ứng yêu cầu E-HSMT...".

Cụ thể, đơn vị tư vấn đã trích dẫn biện pháp kỹ thuật thi công của Công ty MEKONG, trong đó nhà thầu này mô tả mục tiêu gói thầu là "Chiếu sáng đường đô thị... làm tăng vẻ đẹp của đường phố, quảng trường..." và đề cập đến các biện pháp "để đảm bảo việc quản lý, chăm sóc và duy trì cây xanh trong công viên, đường phố và dãy phân cách", "đảm bảo cây phát triển tốt đạt tiêu chuẩn".

Gói thầu đang xét là "Lắp đặt điện chiếu sáng năng lượng mặt trời", hoàn toàn không liên quan đến việc chăm sóc cây xanh. Việc Công ty MEKONG trình bày không phù hợp mục tiêu gói thầu đã trở thành lý do then chốt khiến nhà thầu này bị loại khỏi "cuộc đua".

Sau khi Công ty MEKONG bị loại, Gói thầu XL01 còn lại 2 nhà thầu. Công ty Đỉnh Lê (giá 9.200.907.679 đồng) và Liên danh Trương Mỹ Kim - Hưng Thịnh Phát (giá sau giảm giá 9.396.321.086,28 đồng).

Căn cứ theo phương pháp "giá thấp nhất", Cty Đỉnh Lê được xếp hạng 1 và Liên danh Trương Mỹ Kim - Hưng Thịnh Phát xếp hạng 2, từ đó làm cơ sở để Ban QLDA Khu vực Bạc Liêu phê duyệt Công ty Đỉnh Lê trúng thầu.

Nhà thầu trúng thầu phải làm rõ hồ sơ 2 lần

Một chi tiết đáng chú ý khác tại Báo cáo đánh giá số 78/BCXT là về quá trình làm rõ E-HSDT của chính nhà thầu trúng thầu.

Công ty Đỉnh Lê, dù được đánh giá "Đạt" về tính hợp lệ, năng lực kinh nghiệm và kỹ thuật, nhưng đã được Ban QLDA Khu vực Bạc Liêu (Chủ đầu tư) yêu cầu làm rõ hồ sơ 2 lần liên quan đến nhân sự chủ chốt và thiết bị thi công .

Cụ thể, lần 1 vào ngày 24/9/2025 (Văn bản số 64/DAKVBL) về việc "đề nghị làm rõ, bổ sung E-HSDT đối với nhân sự chủ chốt, thiết bị". Công ty Đỉnh Lê có văn bản phúc đáp số 20/LR-DL ngày 29/9/2025.

Tuy nhiên, tài liệu làm rõ lần 1 dường như chưa đạt yêu cầu. Ban QLDA Khu vực Bạc Liêu tiếp tục có Văn bản số 71/DAKVBL ngày 01/10/2025 "về việc đề nghị làm rõ, bổ sung E-HSDT (lần 2) đối với thiết bị mà nhà thầu đã làm rõ, bổ sung văn bản số 20/LR-DL... nhưng chưa đạt yêu cầu".

Nhà thầu sau đó đã có các văn bản làm rõ, bổ sung vào ngày 03/10/2025 và 04/10/2025. Sau các lần làm rõ này, Công ty Đỉnh Lê mới được đánh giá "Đạt" ở phần đánh giá chi tiết nhân sự, thiết bị và được đối chiếu tài liệu trước khi được công bố trúng thầu.

Việc nhà thầu chào giá thấp nhất bị loại vì lỗi "lạ" (mô tả sai mục tiêu) trong khi nhà thầu trúng thầu (giá cao hơn) phải làm rõ hồ sơ đến 2 lần về năng lực, thiết bị, đặt ra vấn đề về chất lượng E-HSDT của các bên tham gia. Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP được ban hành nhằm tạo ra một môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và đặc biệt là hiệu quả kinh tế. Việc một nhà thầu chào giá thấp hơn đáng kể bị loại có thể ảnh hưởng đến mục tiêu tiết kiệm ngân sách của gói thầu.