Gói thầu "Xây lắp và thiết bị" (Mã TBMT: IB2500296918) trị giá gần 3,4 tỷ đồng do Trung tâm Quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu (Chủ đầu tư) đang đặt ra nhiều dấu hỏi lớn về tính minh bạch và công bằng trong công tác đấu thầu.

Không chỉ xuất hiện mối quan hệ mật thiết giữa đơn vị tư vấn lập hồ sơ thiết kế và một trong ba nhà thầu tham dự, hồ sơ mời thầu (HSMT) của gói thầu này còn bị chính các nhà thầu "soi" vì chứa đựng những tiêu chí bị cho là "cài cắm" nhằm hạn chế cạnh tranh.

"Cặp đôi quen thuộc" và những câu hỏi về tính khách quan

Ngày 11/07/2025, Bên mời thầu là Công ty Cổ phần Dịch vụ tư vấn NBC đã tiến hành mở thầu gói thầu nêu trên. Gói thầu có giá dự toán là 3.396.791.000 VNĐ, nhằm lắp đặt các trạm quan trắc hiện đại tại 6 hồ chứa nước lớn của tỉnh.

Kết quả mở thầu ghi nhận sự tham gia của 3 nhà thầu:

1. Công ty TNHH Tư vấn và Phát triển Công nghệ Hợp Phát (MST: 0312722000; Địa chỉ: 378/29 Thoại Ngọc Hầu, TP.HCM; Giám đốc: Nguyễn Minh Trung) bỏ giá: 2.812.680.000 VNĐ.

2. Công ty Cổ phần Công nghệ Xây dựng và Tự động hóa Việt Nam (AUTECH) (MST: 0105688908; Địa chỉ: Khu Tập Thể Nhà Máy Sơn, Hà Nội; Giám đốc: Nguyễn Ngọc Tuân) bỏ giá: 2.850.000.000 VNĐ.

3. Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Thuận Phong (MST: 0101942335; Địa chỉ: Số 10, Ngõ 240, Đường Lê Trọng Tấn, Hà Nội; Giám đốc: Trần Văn Vịnh) bỏ giá: 2.887.770.298 VNĐ.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất là mối liên hệ giữa các bên liên quan. Theo hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, đơn vị được Chủ đầu tư lựa chọn để lập "đề bài" cho dự án là Trung tâm Công nghệ phần mềm Thủy lợi. Trùng hợp thay, nhà thầu AUTECH lại chính là đối tác liên danh "ruột" của đơn vị tư vấn này. Dữ liệu cho thấy, hai đơn vị đã từng "sát cánh" cùng nhau trong 22 gói thầu khác trên cả nước.

Việc một đơn vị có quan hệ hợp tác sâu rộng với nhà thầu lại được giao trọng trách lập hồ sơ thiết kế đặt ra một câu hỏi lớn về tính khách quan. Liệu HSMT có được "may đo" để tạo lợi thế cho một nhà thầu cụ thể, khi "người ra đề" và "người làm bài" có mối quan hệ mật thiết như vậy?

Năng lực các nhà thầu ra sao?

Theo tìm hiểu, cả ba nhà thầu tham dự đều có kinh nghiệm trong lĩnh vực xây lắp và công nghệ.

Công ty TNHH Tư vấn và Phát triển Công nghệ Hợp Phát được biết đến với tỷ lệ trúng thầu ấn tượng, gần như tuyệt đối (trúng 22/23 gói đã tham gia). Doanh nghiệp này có thế mạnh chuyên sâu về các hệ thống công nghệ trong ngành thủy lợi như SCADA, quan trắc tự động.

Công ty Cổ phần Công nghệ Xây dựng và Tự động hóa Việt Nam (AUTECH) là nhà thầu có kinh nghiệm dày dặn, đã tham gia 81 gói thầu trên cả nước với tổng giá trị trúng thầu lớn, chủ yếu ở vai trò liên danh trong các lĩnh vực tự động hóa, xây lắp và phần mềm.

Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Thuận Phong cũng là một đơn vị có lịch sử hoạt động đáng kể với 53 gói thầu đã tham gia (trúng 23 gói), sở hữu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng đa lĩnh vực từ khảo sát, giám sát đến thi công.

Hồ sơ mời thầu có thực sự minh bạch?

HSMT gói thầu được phê duyệt theo Quyết định số E2500296918_2506301427 ngày 30/6/2025 do Giám đốc Trung tâm Quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu Trần Văn Hiếu ký. Tuy nhiên, ngay trong quá trình phát hành, HSMT đã vấp phải những phản ứng từ các nhà thầu.

Cụ thể, các nhà thầu đã có văn bản yêu cầu làm rõ nhiều điểm bất hợp lý, có dấu hiệu hạn chế cạnh tranh.

Thứ nhất, về tiêu chí hợp đồng tương tự, HSMT yêu cầu nhà thầu phải có kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tại "Công trình Nông nghiệp và PTNT cấp IV". Nhà thầu đã kiến nghị rằng các hệ thống tương tự cũng được lắp đặt phổ biến tại các công trình năng lượng (đập thủy điện) và việc giới hạn loại công trình có thể làm giảm tính cạnh tranh. Tuy nhiên, yêu cầu này đã bị Bên mời thầu bác bỏ.

Thứ hai, về yêu cầu nhân sự, HSMT đòi hỏi kinh nghiệm của nhân sự phụ trách phần mềm và vận hành phải có "xác nhận của Chủ đầu tư cũ". Đây bị xem là một rào cản không thực tế, bởi các vị trí này thường làm việc tại văn phòng, không trực tiếp tiếp xúc với Chủ đầu tư tại công trường để có được xác nhận. Yêu cầu này cũng được Bên mời thầu bảo lưu.

Trao đổi với Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Nguyễn Thị Hương, Đoàn Luật sư TP HCM cho biết: "Luật Đấu thầu 2023, tại Điều 16, nghiêm cấm các hành vi hạn chế cạnh tranh, trong đó có việc nêu các điều kiện trong hồ sơ mời thầu nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu. Việc quy định quá chi tiết về loại công trình tương tự hay yêu cầu các giấy tờ chứng minh kinh nghiệm không thực tế có thể bị xem là hành vi vi phạm nếu không có lý giải xác đáng về yêu cầu kỹ thuật đặc thù của gói thầu. Mục tiêu của luật là tối đa hóa cạnh tranh và hiệu quả kinh tế, do đó, các tiêu chí phải được xây dựng trên nguyên tắc mở và công bằng cho tất cả các nhà thầu đủ năng lực."

Dư luận và các nhà thầu đang chờ đợi một kết quả lựa chọn nhà thầu thực sự công bằng, minh bạch.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin trong các bài viết sau.