 |
| Cố Tổng thống Hugo Chavez. |
Các quan chức Venezuela cho hay, lễ tang của cố Tổng thống Hugo Chavez sẽ diễn ra vào ngày 8/3. Thi hài của nhà lãnh đạo này sẽ được quàn trong 3 ngày tại một học viện quân sự kể, từ ngày 6/3.
Tuyên bố 7 ngày quốc tang, Ngoại trưởng Venezuela Elias Jaua sau đó cho biết, tang lễ chính thức sẽ được tổ chức vào sáng 8/3 nhưng địa điểm chôn cất chưa được quyết định.
Bầu tổng thống mới trong tháng tới
Phó Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro - người thừa kế được chính cố Tổng thống Hugo Chavez lựa chọn - giờ sẽ phải gánh vác một trọng trách lớn thay thế nhà lãnh đạo cánh tả đầy nhiệt huyết, mà ông đã phục vụ trung thành trong hơn một thập kỷ. Maduro đã được xác định đảm nhận vị trí kế thừa, thậm chí từ trước khi ông Chavez qua đời.
Ông Maduro từng được coi là một nhân vật có khuynh hướng trung dung và có nhiều kinh nghiệm đối ngoại khi còn làm Bộ trưởng Ngoại giao. Nhà lãnh đạo 50 tuổi này đã chứng tỏ “bản lĩnh” khi điều hành công việc hàng ngày ở Venezuela lúc Tổng thống Chavez phải đi điều trị ung thư ở Cuba và vắng mặt từ ngày 11/12/2012.
Phó Tổng thống Maduro dự kiến đối mặt với thủ lĩnh phe đối lập Capriles trong cuộc bầu cử tổng thống tháng tới. Thủ lĩnh phe đối lập Capriles, đã thất cử trước đương kim Tổng thống Chavez trong cuộc bầu cử tổng thống năm ngoái, hiện đang có thêm một cơ hội mới.
Theo các cuộc thăm dò dư luận gần đây nhất, ứng cử viên tổng thống Vice President Nicolas Maduro có thể nhận được tới 50% phiếu bầu và ứng cử viên của phe đối lập nhận được 36% số phiếu ủng hộ, trong khi 14 % còn chưa quyết định sẽ bỏ phiếu cho ai.
Điều này cho thấy sau khi cuộc bầu cử tổng thống Venezuela đã diễn ra cách đây 5 tháng, tương quan lực lượng giữa hai phe vẫn không hề thay đổi.
Nếu thắng cử, ngọn đuốc cách mạng sẽ được trao cho ông Nicolas Maduro, 50 tuổi. Mặc dù không ai nghi ngờ lòng trung thành của Phó Tổng thống Maduro, nhưng một số thành tố cách mạng chắc sẽ “ra đi” cùng với Tổng thống Chavez. Trong những tháng cuối đời, Tổng thống Chavez thường tuyên bố rằng Venezuela được “tập thể lãnh đạo”. Nhưng trên thực tế, ông Chavez đã quyết định mọi vấn đề hệ trọng.
Venezuela có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới, 296 tỷ thùng so với 265 tỷ thùng của Saudi Arabia. Trong thời gian Tổng thống Chavez cầm quyền, giá dầu mỏ đã tăng hơn 10 lần: tăng từ 10 USD/thùng trong năm 1998 lên mức đỉnh điểm 147 USD/thùng hồi tháng 6/2008. Dầu mỏ đã mang lại thu nhập 980 tỷ USD cho công ty đàu mỏ quốc gia PDVSA.
Nhờ khoản tiền thu từ dầu mỏ này, chính quyền Chavez đã có thể chi hàng tỷ USD cho các chương trình y tế-giáo dục miễn phí dành cho người nghèo. Chỉ có điều, ông Maduro thừa biết rằng cung cách quản lý kinh tế kiểu này sẽ chỉ khiến cho Venezuela ngày càng phụ thuộc vào dầu mỏ.
Trong khi các nước xuất khẩu dầu mỏ khác tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế, Tổng thống Chavez đã làm cái điều ngược lại. Trong năm 2011, doanh thu xuất khẩu dầu mỏ chiếm 96% kim ngạch xuất khẩu, so với 80% cách đó một thập kỷ.
Nếu đắc cử tổng thống, ông Maduro sẽ buộc phải tìm cách đảo ngược xu thế này. Nếu không, gánh nặng của các chương trình xã hội do Tổng thống Chavez khởi xướng sẽ trở nên không thể nào chịu nổi. Nói cách khác, đảo ngược xu thế này sẽ đồng nghĩa với việc tán thành cung cách làm ăn của các công ty dầu khí nước ngoài, điều mà ông Chavez đã cực lực bác bỏ.
Để duy trì những điều tốt nhất trong số di sản mà Tổng thống Chavez để lại, người kế nhiệm ông sẽ phải chia tay với một số thành tố làm nên “cách mạng Bolivar”.
Phản ứng ở Mỹ Latinh và trên thế giới
Tổng thống Venezuela là một trong những nhà lãnh đạo gây chú ý nhất tại Mỹ Latinh. Ông chính là hiện thân của hai xu hướng mạnh mẽ ở châu Mỹ những năm 1960: phong trào du kích cánh tả khơi nguồn bởi Che Guevara và phong cách lãnh đạo khác thường của các lãnh đạo xuất phát từ quân đội như tướng Juan Velasco Alvarado của Peru hay tướng Omar Torríjos ở Panama.
Tuyên bố 7 ngày quốc tang, Tổng thống Bolivia, Evo Morales, bày tỏ “đau buồn trước cái chết của một người anh em thương mến” và dự định đến thủ đô Caracas.
Tổng thống Cristina Fernandez de Kirchner của Argentina đã tạm dừng mọi hoạt động sau khi có thông báo về sự ra đi của ông Chavez. Phó Tổng thống Argentina Amadou Boudou bày tỏ “niềm tiếc thương sâu sắc về cái chết của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez” và nói: “Đây là nỗi đau đớn trên khắp châu Mỹ. Ông là một trong những nhà lãnh đạo tốt nhất. Vĩnh biệt vị tư lệnh”.
Argentina tuyên bố 3 ngày để tang Tổng thống Chavez.
Khi được tin ông Chavez từ trần, Tổng thống Brazil, Dilma Rousseff, đã hủy chuyến công du đến Argentina trong tuần này. Bà nói: “Sự ra đi này đem đau thương đến khắp Mỹ Latinh và Trung Mỹ. Không còn nghi ngờ gì nữa, Hugo Chavez là một nhà lãnh đạo hết lòng vì đất nước và vì sự phát triển của nhân dân Mỹ Latinh”. Bà Rousseff nói Brazil đánh giá Tổng thống Chavez là “một lãnh đạo vĩ đại” và “một người bạn của đất nước và nhân dân Brazil”. Quốc hội Brazil cũng dành một phút mặc niệm Tổng thống Chavez.
Cựu Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva nói ông ‘tự hào được biết và làm việc” với Tổng thống Chavez vì “sự hội nhập của Mỹ Latinh và vì một thế giới công bằng hơn”.
Chính phủ Chile và Ecuador cũng đã gửi lời chia buồn chính thức đến chính phủ và toàn thể người dân Venezuela.
Đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin ca ngợi Tổng thống Chavez là một “chính khách vĩ đại…ở Mỹ Latinh và trên thế giới” và đóng một vai trò quan trọng trong mối quan hệ Venezuela-Nga.
Các nước phương Tây cũng nhanh chóng lên tiếng sau khi cái chết của Tổng thống Chavez được loan báo.
Từ Washington, Nhà Trắng ra thông báo: “Vào thời điểm đầy thử thách này, Mỹ tái khẳng định sự ủng hộ dành cho nhân dân Venezuela cũng như mong muốn phát triển mối quan hệ xây dựng với chính phủ Venezuela… Mỹ vẫn cam kết thúc đẩy các nguyên tắc dân chủ, pháp trị và tôn trọng nhân quyền”.
Ngoại trưởng Anh William Hague bày tỏ “đau buồn” khi biết tin Tổng thống Hugo Chavez qua đời và nói: “Trên cương vị Tổng thống Venezuela suốt 14 năm, ông ấy đã để lại dấu ấn lâu dài lên đất nước và thế giới bên ngoài”.
Tổng thống Pháp Francois Hollande nói rằng mặc dù không phải ai cũng đồng ý với “tính khí và lập trường của ông Chavez”, nhưng ông ấy luôn thể hiện “một ước muốn không thể phủ nhận là đấu tranh cho công lý và phát triển”.
TIN LIÊN QUAN:
ĐANG ĐỌC NHIỀU:
