Cà phê không chỉ là một thức uống, mà còn là một thói quen, một nét văn hóa của nhiều người Việt Nam và trên thế giới. Một tách cà phê buổi sáng có thể mang lại sự tỉnh táo, giúp bắt đầu ngày mới năng động hơn. Nhiều nghiên cứu còn chỉ ra rằng, cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa, có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh mạn tính. Tuy nhiên, phía sau mặt lợi đó, lạm dụng cà phê lại tiềm ẩn những nguy cơ lớn đối với tim mạch – cơ quan vốn vô cùng nhạy cảm và dễ bị tổn thương trước sự thay đổi của caffeine.

Khi nào cà phê có lợi cho sức khỏe?

Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, uống cà phê với lượng vừa phải (khoảng 1–2 tách nhỏ/ngày) có thể mang lại nhiều tác dụng:

Giúp tăng khả năng tập trung, giảm mệt mỏi và tăng hiệu quả làm việc.

Hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ khả năng kích thích quá trình trao đổi chất.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và một số bệnh thoái hóa thần kinh như Parkinson, Alzheimer.

Chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào trước tác hại của gốc tự do.

Điều này cho thấy, cà phê không phải “kẻ thù” của sức khỏe nếu biết uống đúng cách. Vấn đề chỉ xảy ra khi con người tiêu thụ quá nhiều.

Cà phê và gánh nặng cho tim mạch

Caffeine, thành phần chính trong cà phê có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương và tim mạch. Với liều nhỏ, nó giúp tỉnh táo, hưng phấn. Nhưng khi nạp quá nhiều, caffeine trở thành chất kích thích khiến tim phải hoạt động quá tải.

Tăng huyết áp và nhịp tim: Chỉ cần uống 2–3 tách cà phê đậm một lúc, huyết áp có thể tăng từ 5–10 mmHg trong vài giờ. Người có huyết áp cao hoặc tiền sử tim mạch dễ rơi vào tình trạng chóng mặt, hồi hộp, khó thở.

Nguy cơ rối loạn nhịp tim: Nhiều bệnh nhân nhập viện vì đánh trống ngực, tim đập nhanh sau khi uống cà phê đặc hoặc uống liên tục trong ngày. Một số nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, người uống hơn 6 tách cà phê/ngày có nguy cơ bị rối loạn nhịp tim cao hơn gấp đôi so với người uống vừa phải.

Gây áp lực lâu dài lên hệ tim mạch: Về lâu dài, việc lạm dụng cà phê có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Tim phải liên tục chịu áp lực lớn từ việc tăng nhịp co bóp, trong khi mạch máu lại dễ bị tổn thương do huyết áp dao động bất thường.

Đối tượng nào nên hạn chế cà phê?

Người mắc bệnh tim mạch: Tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, rối loạn nhịp tim.

Người thường xuyên mất ngủ: Caffeine làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi và căng thẳng thần kinh.

Phụ nữ mang thai và cho con bú: Caffeine có thể đi qua nhau thai và sữa mẹ, ảnh hưởng đến thai nhi và trẻ sơ sinh.

Người cao tuổi: Khả năng chuyển hóa caffeine kém hơn, dễ bị hồi hộp, run tay chân sau khi uống cà phê.

Uống cà phê an toàn như thế nào?

Để tận dụng lợi ích mà không gây hại cho tim mạch, các chuyên gia khuyến cáo:

Hạn chế lượng caffeine dưới 400 mg/ngày (tương đương 3–4 tách cà phê nhỏ).

Tránh uống cà phê quá đậm hoặc liên tục trong ngày.

Không nên uống cà phê vào buổi tối, đặc biệt trước khi ngủ 4–6 giờ.

Uống kèm nhiều nước lọc để tránh mất nước do tác dụng lợi tiểu của caffeine.

Người có bệnh nền nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi duy trì thói quen uống cà phê.

Cà phê là một phần quen thuộc của cuộc sống hiện đại, mang lại cả lợi ích lẫn rủi ro. Nếu uống với lượng vừa phải, nó có thể giúp bạn tỉnh táo, hứng khởi. Nhưng nếu lạm dụng, hệ tim mạch sẽ phải trả giá đắt bằng những nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, thậm chí nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Uống cà phê cần sự tiết chế, để vừa tận hưởng hương vị đặc trưng, vừa giữ gìn trái tim khỏe mạnh.