Hệ miễn dịch đóng vai trò như lá chắn giúp trẻ chống lại virus, vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh từ môi trường. Tuy nhiên, nhiều trẻ thường xuyên ốm vặt, dễ nhiễm khuẩn, lâu hồi phục, đây là dấu hiệu hệ miễn dịch đang suy yếu. Để tăng cường sức đề kháng cho trẻ một cách bền vững, cha mẹ cần áp dụng các giải pháp toàn diện, an toàn và dựa trên khoa học.

Tăng cường dinh dưỡng

Dinh dưỡng quyết định hơn 70% sức mạnh miễn dịch. Trẻ biếng ăn, ăn lệch nhóm chất hoặc thiếu vi chất rất dễ suy giảm đề kháng.

Cha mẹ cần lưu ý:

Bổ sung đa dạng thực phẩm: Thịt, cá, trứng, sữa, rau củ, trái cây.

Chú trọng vitamin A, C, D, E; kẽm; selen - những dưỡng chất giúp tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả.

Tăng cường chất xơ hòa tan (chuối, khoai lang, yến mạch) để nuôi lợi khuẩn đường ruột - yếu tố quyết định miễn dịch của trẻ.

Hạn chế đồ ngọt, thức ăn nhanh, nước có gas vì làm rối loạn chuyển hóa và giảm sức đề kháng.

Giảm căng thẳng, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc

Giấc ngủ giúp cơ thể tái tạo năng lượng và sản sinh cytokine - chất bảo vệ chống lại viêm nhiễm.

Trẻ 1–3 tuổi cần 11–14 giờ ngủ/ngày.

Trẻ 4–12 tuổi cần 9–12 giờ ngủ/ngày.

Hạn chế màn hình trước ngủ ít nhất 1 giờ; Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng.

Trẻ căng thẳng kéo dài (áp lực học tập, xung đột gia đình) cũng dễ suy giảm miễn dịch, vì vậy cha mẹ cần quan sát cảm xúc của trẻ và tạo môi trường sống tích cực.

Vận động thường xuyên để kích hoạt hệ miễn dịch

Khi cơ thể vận động, tuần hoàn máu được cải thiện, từ đó các tế bào miễn dịch di chuyển nhanh hơn đến những vị trí cần bảo vệ. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày thông qua những hoạt động đơn giản như đi bộ, đạp xe, bơi lội, đá bóng hoặc nhảy dây. Đồng thời, cần hạn chế để trẻ ngồi lâu trước màn hình điện thoại, máy tính hay TV vì thói quen ít vận động có thể làm giảm sức đề kháng và khiến trẻ dễ mệt mỏi, uể oải.

Tăng cường hàng rào bảo vệ từ đường ruột

Khoảng 70% tế bào miễn dịch của cơ thể nằm ở đường ruột, vì vậy khi hệ vi sinh bị mất cân bằng, trẻ không chỉ dễ mắc bệnh mà còn hay gặp các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.

Để nuôi dưỡng hệ vi sinh khỏe mạnh, cha mẹ có thể cho trẻ ăn sữa chua hoặc bổ sung men vi sinh theo hướng dẫn của chuyên gia. Bên cạnh đó, nên ưu tiên các thực phẩm lên men tự nhiên như dưa cải, kim chi nhạt hay kombucha với mức độ phù hợp theo tuổi.

Việc quan sát phân của trẻ cũng rất quan trọng, giúp phát hiện sớm dấu hiệu rối loạn tiêu hóa để kịp thời điều chỉnh chế độ ăn hoặc đưa trẻ đi khám khi cần.

Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch

Cha mẹ nên kiểm tra sổ tiêm định kỳ để đảm bảo trẻ không bỏ sót bất kỳ mũi nào. Đồng thời, bổ sung những mũi còn thiếu như cúm, phế cầu, sởi–quai bị–rubella hay thủy đậu để tăng cường bảo vệ. Nếu trẻ có bệnh nền hoặc tiền sử dị ứng, việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Giữ vệ sinh, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn

Cha mẹ nên rửa tay cho trẻ với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Các vật dụng như đồ chơi, chăn gối, bình sữa cần được vệ sinh thường xuyên để tránh vi khuẩn tích tụ. Ngoài ra, nên dạy trẻ không dùng chung khăn mặt, ly uống nước và hình thành thói quen che miệng khi ho hoặc hắt hơi, giúp bảo vệ cả bản thân và những người xung quanh.

Hỗ trợ bằng vi chất và sản phẩm tăng đề kháng (khi cần)

Một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định:

Vitamin D, kẽm, vitamin C với liều phù hợp.

Men vi sinh để phục hồi hệ vi khuẩn đường ruột.

Cha mẹ tuyệt đối không tự ý bổ sung liều cao vì có thể gây thừa vi chất hoặc rối loạn tiêu hóa.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Nếu trẻ ốm vặt liên tục (trên 1–2 lần mỗi tháng), sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, chậm tăng cân, biếng ăn kéo dài hoặc thường xuyên bị viêm đường hô hấp, tiêu hóa, việc đánh giá y khoa là rất cần thiết. Khám chuyên khoa giúp xác định nguyên nhân sâu xa như thiếu vi chất, dị ứng, rối loạn miễn dịch… từ đó có hướng điều trị đúng và kịp thời, đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh.