Khi đề cập đến sự cố xả thải đầu độc nước sông Đà cách đây gần 1 tháng tại phiên họp Thường trực HĐND thành phố Hà Nội sáng 4/11, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà biết ngay từ đầu nhưng giấu giếm, lấy clo để át mùi dầu thải và nghĩ rằng clo có thể xử lý được tạp chất này. Thậm chí, khi có kết quả quan trắc chất lượng nước không đạt yêu cầu, công ty này vẫn có biểu hiện gian dối.
“Đến sáng 15/10, khi thành phố nhận kết quả từ Bộ Y tế và công khai ngay chiều 15/10 thì công ty vẫn chưa chịu thừa nhận. Trực tiếp tôi và Phó chủ tịch Nguyễn Thế Hùng phải gọi điện cho lãnh đạo cao nhất của công ty, những cổ đông chính của họ, thì lúc đó họ mới thừa nhận việc phát hiện nhiễm dầu”, Chủ tịch UBND Hà Nội nhấn mạnh.
Dư luận đặt câu hỏi, với việc gian dối trên, ông Nguyễn Văn Tốn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà và các cá nhân liên quan sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý gì?
 |
| Dầu thải đổ ở khu vực thượng nguồn gần nhà máy nước sông Đà. |
Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Hoàng Tùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, nếu có hành vi gian dối, giấu diếm sự việc như lời Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung nói ở trên, ông Nguyễn Văn Tốn, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà có dấu hiệu nghi vấn đồng phạm với hành vi gây ô nhiễm môi trường.
“Bởi bản thân ông Tốn và một số cá nhân tại công ty này biết nước bị ô nhiễm vẫn cố tình xử lý, xả cấp cho một khu vực rộng lớn với khối lượng lớn phát tán nước bẩn ra môi trường trực tiếp thì có dấu hiệu vi phạm quy định tại điều 235 Bộ luật hình sự tội Gây ô nhiễm môi trường hoặc khoản 2 điều 198 Bộ luật hình sự về tội lừa dối khách hàng” - luật sư Hoàng Tùng cho biết.
Theo luật sư Hoàng Tùng, khách hàng của Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà là các đơn vị bán nước sạch cấp dưới rồi các đơn vị này lại bán lại cho các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình.
“Cụ thể điều 198 Bộ luật hình sự quy định: "Người nào trong việc bán hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác" mà có tổ chức; dùng thủ đoạn xảo quyệt; thu lời bất chính trên 50 triệu đồng thì bị phạt tiền từ 100 đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 01 đến 5 năm, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 5 năm” - luật sư Tùng cho biết.
Theo luật sư Hoàng Tùng phân tích, hành vi của ông Tốn với lỗi cố ý và điều hành hoạt động của cả một đơn vị, tổ chức là công ty Viwasupco. Do vậy, chắc chắn hành vi này còn có nhiều người cùng tham gia bàn bạc điều hành, thực hiện chi tiết cụ thể... tức có đồng phạm. Trong đó, vai trò của ông Tốn là chủ yếu quan trọng nhất.
“Nếu khởi tố vụ án, khởi tố bị can với hành vi "Lừa đối khách hàng" theo quy định tại điều 198 Bộ luật hình sự nêu trên thì sẽ xác định được đồng bị hại là các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình có hợp đồng mua nước với Viwasupco trực tiếp hoặc đơn vị cấp 2 mua của Viwasupco để gián tiếp bồi thường cho các đồng bị hại theo thiệt hại thực tế tổng hợp số liệu chứng minh được theo quy định pháp luật” - luật sư Hoàng Tùng cho biết.
Theo luật sư Hoàng Tùng, việc lãnh đạo Viwasupco biết trong nước chứa dầu nhưng vẫn bán cho người dân là hành vi thiếu trách nhiệm gây ra hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, để xác định có vi phạm tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng’’ theo Điều 360 Bộ luật Hình sự thì phải căn cứ vào việc xác định thiệt hại cụ thể mới có thể khởi tố được.
“Có thể sau này khi xác định được số tiền thiệt hại cụ thể thì cơ quan tố tụng có thể thay đổi khởi tố, truy tố, xét xử tội thiếu trách nhiệm. Bởi trong hình sự phải lượng chi tiết con số chứ không phải khoảng bao nhiêu được, tức định lượng không phải định tính” - luật sư Hoàng Tùng cho biết.
Viwasupco cũng xả lén gần 3.000 m3 nước rửa bể chứa ra suối Đồng Bãi
Mới đây, Sở TN&MT TP Hà Nội vừa có văn bản số 9863/BC/STNMT báo cáo UBND TP Hà Nội về việc xả nước súc rửa bể trung gian ra môi trường của Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà.
Báo cáo nêu rõ, bể chứa trung gian của Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà tại thôn Dục, xã Yên Bình (huyện Thạch Thất) gồm 2 bể chứa số 1 và 2 (dung tích 30.000 m3/bể) để chứa nước sạch được dẫn chảy tự nhiên từ Nhà máy nước sạch sông Đà.
Ngày 9/10/2019 khi phát hiện sự cố có váng dầu vào nước, Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà đã ngừng cấp nước vào bể trung gian.
Đến ngày 18/10/2019, sau khi có kết quả quan trắc, đánh giá chất lượng nước của tất cả các trạm của công ty do Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường - Bộ Y tế lấy mẫu, công ty đã cho xả kiệt bể số 2 của bể chứa nước trung gian và tiến hành súc rửa 2 bể trung gian để lấy nước sạch vào bể theo chỉ đạo của UBND TP Hà Nội. Việc súc rửa bể này, công ty không sử dụng hóa chất, chỉ sử dụng công nhân cọ rửa cơ học.
Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà tiến hành quá trình súc rửa, xả nước súc rửa từ bể chứa trung gian ra môi trường là suối Đồng Bãi, thôn Dục, xã Yên Bình, huyện Thạch Thất, Hà Nội.
Trước và trong quá trình súc rửa bể chứa nước trung gian, Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà không thông báo đến nhân dân, chính quyền địa phương (UBND xã Yên Bình, UBND huyện Thạch Thất); không xuất trình được quy trình súc rửa và xả thải nước ra môi trường. Công ty chưa xuất trình được hồ sơ thiết kế bể chứa trung gian, hồ sơ về công tác chấp hành các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường và giấy phép xả thải. Công ty không thực hiện phân tích chất lượng nước súc xả vệ sinh bể chứa trung gian trước khi xả ra môi trường.
Xét báo cáo của Sở TN&MT, ngày 1/11 vừa qua, UBND TP Hà Nội có văn bản số 10416/VP-ĐT yêu cầu Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà nghiêm túc thực hiện công tác quản lý, vận hành của bể chứa trung gian theo đúng quy định, đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường.
Trước khi xả thải, công ty phải có thông báo gửi chính quyền địa phương biết và giám sát, tránh gây hoang mang cho dư luận, nhân dân trong khu vực. Chất lượng nước xả thải phải đạt tiêu chuẩn môi trường cho phép.
UBND thành phố đề nghị đơn vị nghiên cứu, thay đổi phương án xả thải; không xả thải ra suối Đồng Bãi, thôn Dục, xã Yên Bình, huyện Thạch Thất. Căn cứ kết quả phân tích các mẫu nước xả thải tại phòng thí nghiệm, nếu các thông số ô nhiễm vượt tiêu chuẩn, UBND thành phố giao UBND huyện Thạch Thất lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định.