“Sấm sét di động” chiến trường (4): “vua chiến trường” M109A6 Mỹ

Chương trình M109A6 Paladin được bắt đầu năm 1979 nhằm hiện đại hóa thế hệ pháo tự hành tầm xa M109 của Quân đội Mỹ. Tầm bắn, uy lực, độ tin cậy, tốc độ và khả năng vượt địa hình là những điểm hạn chế của thế hệ M109 trước đó, đi kèm việc thiếu hệ thống bảo vệ trước vũ khí hủy diệt lớn NBC, thiết bị thông tin điện tử. Chính vì vậy, M109A6 ra đời để khắc phục những điểm yếu đó, định danh “A6” là chỉ số lượng các nâng cấp trong phiên bản mới (thực ra đây là đời nâng cấp thứ 4 của dòng họ M109).

Giờ đây thao tác của M109 hiện đại rất đơn giản, đó là di chuyển đến vị trí bắn tại một nơi nào đó, tính toán tham số, nhận lệnh từ sở chỉ huy, sử dụng thiết bị nhận diện “địch-ta”, sử dụng hệ thống kiểm soát bắn tự động nhắm vào mục tiêu và khai hỏa. Khi nhiệm vụ đã xong, Paladin lại di chuyển, nhận lệnh bắn mục tiêu khác, đứng lại và khai hỏa trở lại.

Có thể nói, pháo tự hành M109A6 Paladin là mẫu pháo tự hành 155mm mới nhất của Quân đội Mỹ.Thiết kế của Paladin khá giống với các loại pháo tự hành của các nước khác lẫn hệ thống bảo vệ NBC.

Đây là phiên bản phát triển thứ 4 của dòng họ pháo tự hành M109 Paladin. Sự cải tiến của nó chủ yếu nằm ở các ưu điểm như khả năng sống sót, tính hiệu quả trong chiến đấu, việc dễ dàng trong bảo dưỡng và sự đáng tin cậy trên chiến trường.

Pháo tự hành được bọc thép toàn thân với hệ thống pháo cỡ nòng 155mm, cơ số đạn dữ trự 37 viên 155mm và 2 viên đạn pháo thông minh. Kíp lái gồm 4 người, tháp pháo đã được cải tiến để tăng không gian bên trong cho kíp xe lẫn tạo điều kiện ứng dụng các nâng cấp sức chiến đấu lẫn giảm khả năng hư hại cho M109A6. Loại pháo tự hành này có thể đạt tốc độ 61km/h và tầm hoạt động tối đa 300km.

Trong quá khứ, mang tiếng là pháo tự hành cơ động nhưng với M109 dây thông tin thường được sử dụng để nối giữa các xe và với sở chỉ huy hỏa lực. Còn với việc không dùng dây thông tin thì Paladin có thể thay đổi vị trí thường xuyên hơn, một ưu điểm khi đối phó với hỏa lực đối phương, vì mỗi phát đạn pháo bắn ra thì ngày nay với sự hỗ trợ của khoa học quân sự như radar pháo binh hay dựa trên kinh nghiệm pháo thủ, đối phương có thể xác định khá chính xác vị trí bắn của pháo tự hành, cho nên nếu bạn mất nhiều thời gian để thoát ra khỏi đó, bạn có thể bị tiêu diệt!

Trước đây, M109 thường mất 20 phút để chuẩn bị một vị trí bắn và một khoảng thời gian tương tự để di chuyển, việc này dựa hoàn toàn vào sức người trong một khẩu đội 5 chiến sĩ, đặt vị trí, rải dây thông tin.

Một khẩu đội phải có một người làm nhiệm vụ rải dây đến sở chỉ huy, và khi pháo di chuyển đến chỗ mới anh ta lại phải thu dây trở về, kinh nghiệm chiến trường chỉ ra rằng đó không phải là cách làm hay nếu còn muốn còn sống mà trở về. Kỹ thuật hiện đại giúp cắt những sợi dây phiền phức đó đi, vốn làm níu chân sự cơ động của pháo binh.

M109A6 có thể hoạt động một cách độc lập, trong quá trình di chuyển nó có thể nhận lệnh bắn, dữ liệu máy tính thông tin về mục tiêu, tính toán phần tử bắn lẫn di chuyển, thiết lập trận địa, khai hỏa rồi sau đó lại di chuyển đến vị trí mới, hoàn toàn không cần thêm một thiết bị bên ngoài nào giúp đỡ. Nó chỉ mất 60 giây để khai hỏa kể từ khi nhận lệnh trong lúc hành tiến, “bắn và chạy”, phương châm tác chiến đặc trưng của pháo tự hành để có thể sống sót trên chến trường. Pháo 155mm trên M109A6 có tốc độ bắn khoảng 4 viên/phút với tầm xa 18km với đạn thường và 30km với đạn tăng tầm.

Paladin là một ví dụ về bước giao thời giữa các công nghệ hiện tại và tương lai, áp dụng những cải tiến về công nghệ lên khung thân của những năm 1950, nó có thể xác định vị trí của mình trên bản đồ và tính toán phần tử bắn, bên cạnh đó là khả năng trao đổi dữ liệu số lẫn âm thanh với sở chỉ huy và các pháo tự hành khác trong đội.

Nghĩa là M109A6 sẽ di chuyển đến một khu vực xác định, xử lý dữ liệu bắn và khai hỏa mà không cần dây dẫn truyền tín hiệu hay bắn kiểu xác suất. Mục tiêu được chỉ định và phần tử bắn sẽ được cung cấp liên tục bởi trung tâm chỉ huy trung đội, thông qua các kênh thông tin liên lạc đa băng tần.

Những ưu điểm khác trên M109A6 là nâng cấp giáp bảo vệ, sử dụng động cơ và hệ truyền động mới giúp tăng khả năng di chuyển, lắp đăt thiết bị cảnh báo và kiểm tra tình trạng xe tạo điều kiện cho việc bảo dưỡng lẫn sửa chữa.

Cuối cùng là nâng cấp về đạn pháo, như khoang chứ đạn an toàn hơn, tăng đạn pháo dự trữ từ 36 lên 39 viên, ngoài ra còn có thể sử dụng đạn pháo “siêu chính xác” dẫn đường bằng GPS M982 Excalibur 155mm.