Súng trường tiến công cá nhân là một vũ khí cực kỳ quan trọng góp phần tạo nên thắng lợi trên chiến trường. Cho dù khoa học có phát triển đến đâu thì vũ khí công nghệ cao vẫn không thể hoàn toàn thay thế khẩu súng trường trên vai người lính. Nó vừa là vũ khí để tự vệ vừa là vũ khí để tấn công.
Trong suốt những năm chiến tranh thế giới thứ nhất và thứ 2 việc chế tạo được một khẩu súng trường tiến công cá nhân hiệu quả vẫn là một thách thức lớn đối với các nhà thiết kế vũ khí. Đặc biệt, với Hồng quân Liên Xô, vũ khí cá nhân vẫn là một “tử huyệt” của họ.
Anh lính xe tăng và khẩu súng làm thay đổi lịch sử quân sự thế giới
Giữa lúc bế tắc trong việc phát triển một khẩu súng trường tiến công hiệu quả cho Hồng quân Liên Xô thì một nhà thiết kế vũ khí tài ba đã xuất hiện. Điều đáng nói hơn cả là nhà thiết kế này lại xuất thân từ một anh lính xe tăng đam mê vũ khí.
Mikhail Kalashnikov không hề được học qua trường lớp nào về thiết kế súng trường. Trước khi gia nhập Hồng quân vào năm 1938, Kalashnikov là một thợ cơ khí, sau khi gia nhập Hồng quân ông được giao nhiệm vụ phụ trách cơ khí trên xe tăng T-34, rồi sau đó trở thành chỉ huy xe tăng.
 |
Nhà thiết kế Mikhail Kalashnikov bên "đứa con" AK-47.
|
Trong quá trình huấn luyện chiến đấu trên xe tăng, Kalashnikov bắt đầu tiến hành những cải tiến về vũ khí trên xe tăng của mình. Niềm đam mê với vũ khí của ông tiếp tục được tích lũy qua những năm tháng chinh chiến chứng kiến những cái hay, cái dở của vũ khí Liên Xô thời đó.
Trong một lần bị thương và nhập viện vào năm 1941, tại bệnh viện, ông đã nghe các đồng đội của mình đang điều trị tại đây phàn nàn về chất lượng súng trường của Liên Xô. Từ những phàn nàn của đồng đội cùng kinh nghiệm và niềm đam mê sẵn có, ông quyết định chế tạo một mẫu súng trường tiến công mới cho Quân đội Liên Xô.
Bằng niềm đam mê, lòng nhiệt huyết với súng trường cùng tài năng thiên bẩm, Kalashnikov đã dành chiến thắng trong cuộc thi thiết kế súng trường tiến công vào năm 1946, thiết kế của ông chính thức được công nhận vào năm 1947 với tên gọi Avtomat Kalashnikova model 1947 thường được gọi là AK-47.
 |
Người chiến sĩ Quân giải phóng miền Nam Việt Nam cùng khẩu AK.
|
Chỉ 2 năm sau khi được cấp chứng nhận, AK-47 đã trở thành vũ khí cá nhân tiêu chuẩn cho Hồng quân Liên Xô và đến nay đã được phổ biến ở hơn 100 quốc gia khác trên thế giới. Sự ra đời của AK-47 đã tạo ra những bước ngoặt với lịch sử quân sự thế giới bằng những cuộc đấu tranh dành độc lập thoát khỏi ách đô hộ của chủ nghĩa chế quốc phương Tây trên toàn thế giới mà tiêu biểu là cuộc chiến tranh Việt Nam.
Người khai sáng phương châm “hiệu quả-chi phí”
Điều làm nên tên tuổi và sự thành công của AK-47 chính là vấn đề “hiệu quả-chi phí”. Những súng trường tiến công trước đó và cả những thiết kế hiện đại về sau đều khó lòng đáp ứng được cả hai tiêu chí nói trên.
Súng trường tiến công AK-47 rất đơn giản trong chế tạo không đòi hỏi những công nghệ quá cao, với những quốc gia có trình độ cơ khí ở mức trung bình đều có thể chế tạo AK-47. Súng trường này rất đơn giản trong sử dụng, bất kỳ người nào chỉ cần được hướng dẫn sơ qua đều có thể sử dụng súng trường này.
 |
Ưu điểm của AK-47 có hỏa lực mạnh, dễ sửa chữa, bảo trì, dễ sử dụng và giá rất rẻ.
|
AK-47 rất đơn giản trong sửa chữa, bảo trì ngay tại điều kiện chiến trường. Súng trường này đáp ứng hầu hết các điều kiện khắc nghiệt trên chiến trường, ít hỏng hóc. Ưu điểm nữa của AK-47 là hỏa lực mạnh, với cỡ đạn 7,62x39mm súng trường này tỏ ra vượt trội về hỏa lực trên chiến trường.
Chính xuất phát điểm là một thợ cơ khí, lính xe tăng nên Kalashnikov đã đưa thiết kế của mình đến sát với thực tế chiến trường mà các nhà thiết kế đào tạo bài bản khác chưa làm được. Sự ra đời của AK-47 đã làm thay đổi lịch sử quân sự thế giới.
Từ chiến tranh Triều Tiên, chiến tranh Việt Nam và rất nhiều cuộc chiến khác AK-47 đã chứng tỏ sự vượt trội của mình trên chiến trường so với M16 và những súng trường tiến công khác. Không chỉ là khẩu súng trường tiến công hiệu quả nhất từ trước đến nay, AK-47 còn là biểu tượng cho tinh thần phản kháng, khát vọng đấu tranh thoát khỏi áp bức nô lệ của các dân tộc trên thế giới.
Tuy nhiên, chính sự “hiệu quả-chi phí” lại khiến AK-47 thay đổi thế giới theo một chiều hướng xấu. Khẩu súng trường này đang trở thành vũ khí tiêu chuẩn cho những kẻ khủng bố trên toàn thế giới. Trong tay những kẻ khủng bố AK-47 làm cho cuộc chiến chống khủng bố trở nên khó khăn hơn. Đó cũng là điều khiến ông buồn phiền về đứa con tinh thần của mình.
 |
Những khẩu AK thậm chí còn được in lên quốc kỳ một số nước trên thế giới, trong ảnh là biểu tượng khẩu AK trên quốc kỳ Mozambique.
|
Tạp chí khoa học uy tín Popularmechanics đã bình chọn AK-47 là 1 trong 11 vũ khí cá nhân quan trọng nhất của lịch sử quân sự thế giới. Nhưng vượt trên cả những danh hiệu AK-47 đi vào lòng những người lính như những đứa con tinh thần luôn sát cánh bên họ qua những cuộc chiến.
Mikhail Kalashnikov đã ra đi về cõi vĩnh hằng nhưng đứa con tinh thần AK-47 của ông vẫn sống mãi với lịch sử thế giới như là một huyền thoại, một vũ khí của tinh thần đấu tranh không biết mệt mỏi vì khát vọng hòa bình, độc lập.