Lễ Tạ mộ được thực hiện vào tháng Chạp, trong những ngày giáp Tết Nguyên đán, thường là từ ngày 23 đến ngày 30 tháng Chạp. Có ý nghĩa sâu xa là cuối năm con cháu ra phần mộ tổ tiên làm lễ tạ ơn chư vị thần linh, gia tiên và báo cáo những thành công của mình đã đạt được trong năm. Đồng thời, mời vong linh gia tiên về cùng con cháu sum vầy ngày Tết.

Tạ mộ là một nghi thức quan trọng trong đời sống tâm linh người Việt, nhưng nhiều gia đình trẻ chưa biết cách thực hiện đúng nên đã bị phạm kị nên tránh theo quan niệm dân gian. Chuyên gia phong thủy - Master Phùng Phương đã chia sẻ một số kiến thức ông đã áp dụng hàng chục năm qua khi thực hiện nghi lễ tạ mộ.

Theo ông Phùng Phương, đây là bước đầu tiên cực kỳ quan trọng - đó là, cần thắp hương tại tất cả các ban thờ trong nhà ở trước khi đi. Không chỉ là đi tạ mộ tháng Chạp cuối năm, mà tất cả các công việc thăm mộ hay lễ bái ở đâu gia chủ cũng cần phải làm bước này trước, vì đó là "Nhất tu tại gia, thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa".

Trước khi lên hương lễ bái tại khu mộ gia tộc, hay người thân, cần phải thắp hương tại ban thần linh, ban sơn thần của nghĩa trang trước. Sau đó mới tới làm lễ tại khu vực mộ phần nhà mình.

Trong ngày tạ mộ này, các gia chủ nên dọn dẹp, sơn mới, phát quang lại toàn bộ khu mộ.

Cuối cùng, sau khi thắp hương xong tại khu mộ nhà mình, các gia chủ nên đốt hết số nhang còn lại và cắm sang các ngôi mộ xung quanh.

Không nên đi tạ mộ khi trời đã tối - đặc biệt là sau giờ Dậu (19h - 21h). Bởi vì, theo quan điểm người xưa đây là thời điểm âm khí vượng, dễ khiến cho sức khỏe con người bị ảnh hưởng xấu, gây ra các hiện tượng đau đầu, mệt mỏi kéo dài.

Người dân nên đi tạ mộ trong khoảng thời gian có nhiều ánh sáng, có nắng càng tốt.

Nên chọn những khung giờ đẹp trong ngày sẽ tốt cho cả sức khỏe, và thuận hơn về mặt phong thủy, giúp mọi việc thuận lợi bình an hơn.

Quá trình đi tạ mộ, người dân tuyệt đối không làm những hành động kém văn minh như nói tục, chửi thề, cười đùa quá lớn, giẫm đạp, hoặc làm đổ vỡ đồ thờ cúng... của những ngôi mộ xung quanh. Đó là bởi, việc tạ mộ thể hiện lòng thành kính, nếu hành xử thiếu tôn nghiêm thì có thể sẽ phải gánh chịu những hậu quả khôn lường.

Người dân không tùy tiện đưa trẻ nhỏ- nhất là trẻ sơ sinh khi đi tạ mộ. Do bởi, nghĩa trang là nơi âm khí nặng nề, tiềm ẩn nhiều vi khuẩn, mầm bệnh... Trẻ nhỏ - nhất là trẻ sơ sinh huyệt bách hội trên đỉnh đầu còn chưa ổn định, rất dễ bị âm khí xâm nhập, về nhà sinh ốm đau, quấy khóc...

Đặc biệt, các khu mộ của trẻ nhỏ không nên để đồ cúng, bởi có quan niệm cho rằng "vong" của trẻ nhỏ rất thích đi theo những người cho chúng đồ ăn.

Chuyên gia phong thủy - Master Phùng Phương cho hay, ông thấy nhiều người khi đi tạ mộ (cuối năm) và tảo mộ (đầu năm) hay cầu xin Tổ tiên phù hộ cho con cháu phú quý giàu sang. Điều này đúng hay sai?

Theo ông, tạ mộ là thời điểm có ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa tâm linh người việt, gắn liền với nghi lễ là thắp hương xong con cháu sẽ tiến hành sửa sang mộ phần gia tiên khang trang, sạch sẽ. Quá trình thắp hương con cháu thường cầu xin tổ tiên phù hộ độ trì cho bản thân và gia đình.

Trong đó, khá nhiều người đã cầu xin tổ tiên phù hộ được giàu sang phú quý - điều này là chưa đúng. Bởi vì, chúng ta có phú quý, giàu sang hay không còn phụ thuộc vào các yếu tố Thiên - Địa - Nhân (Thiên thời, Địa lợi, Nhân hòa). Còn đi tạ mộ cuối năm chủ yếu tạ ơn gia tiên, người thân đã khuất vì đã phù hộ cho gia đạo được bình an, may mắn suốt năm qua.

* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo.