Trong dòng chảy không ngừng của thời gian, Sài Gòn – thành phố từng được mệnh danh là "Hòn ngọc Viễn Đông" – luôn mang trong mình những câu chuyện, ký ức và dấu ấn khó phai. Tác phẩm “Sài Gòn – Chuyện đời của phố” của nhà báo Phạm Công Luận là một nỗ lực đáng trân trọng trong việc ghi lại những mảnh ghép lịch sử, văn hóa và đời sống của thành phố này.
 |
| “Sài Gòn – Chuyện đời của phố” của tác giả Phạm Công Luận là một hành trình trở về với ký ức, với những giá trị văn hóa và lịch sử của một thành phố đã trải qua bao thăng trầm. |
“Sài Gòn – Chuyện đời của phố” tập hợp 36 bài viết, mỗi bài là một câu chuyện nhỏ về Sài Gòn xưa: từ những con đường, ngôi nhà cổ, đến những nhân vật, sự kiện đã từng làm nên diện mạo của thành phố. Những câu chuyện như "Con đường ký ức", "Hồn đô thị", "Nhà cổ ven đường", "Tìm lại giấc mơ xưa" không chỉ đơn thuần là những ghi chép lịch sử, mà còn là những hồi ức sống động, gợi nhớ một thời đã qua.
Tác giả đã dành nhiều thời gian để sưu tầm, nghiên cứu và trò chuyện với những nhân chứng sống, nhằm tái hiện lại một Sài Gòn sinh động và chân thực. Những câu chuyện trong sách không chỉ đơn thuần là những sự kiện lịch sử, mà còn là những ký ức cá nhân, những mảnh đời thường nhật của người dân Sài Gòn. Từ những quán cà phê vỉa hè, những rạp chiếu bóng cũ, đến những con hẻm nhỏ, tất cả đều được tác giả khắc họa một cách tỉ mỉ và đầy cảm xúc.
Chính vì vây, không chỉ là một tác phẩm văn học, “Sài Gòn – Chuyện đời của phố “ còn là một tài liệu quý giá về văn hóa và lịch sử của Sài Gòn. Thông qua những câu chuyện nhỏ, tác giả đã phản ánh những biến đổi lớn lao của thành phố, từ kiến trúc, lối sống đến tâm lý xã hội. Đây là một nguồn tư liệu hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu sâu hơn về Sài Gòn và con người nơi đây.
Cuốn sách cũng chứa đựng nhiều hình ảnh xưa chưa từng được công bố, giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về một Sài Gòn đã qua. Những bức ảnh về các diễn viên nổi tiếng, những sinh hoạt lạ lẫm của "Hòn ngọc Viễn Đông" đầu thế kỷ XX, hay những câu chuyện kiếm sống đầy xúc động trên đường phố Sài Gòn – Gia Định đều được tái hiện một cách sinh động.
Tác giả Phạm Công Luận từng chia sẻ: “Tôi tự mình lục lọi, khám phá vì đọc bài của người khác về một câu chuyện mình biết, có lúc không thấy đã. Có những điều chưa có ai viết. Nên tôi đã viết điều mà tôi muốn biết, chứ không phải viết điều mà tôi đã biết, đã có chuyện để kể”.
Càng viết, anh càng nhận thấy ký ức đô thị đang mất dần, dần bị quên lãng khi nhịp sống ngày càng gấp gáp. Đụng đâu cũng thấy đề tài nhưng đụng đâu tư liệu cũng chỉ còn chút ít. Vì vậy, anh tự giục mình phải tranh thủ viết khi còn sức viết xông xáo và còn có thể gặp được những nhân chứng của đất Sài Gòn xưa đã ở tuổi gần đất xa trời, vì sợ sẽ không kịp nữa.
Phạm Công Luận sử dụng lối viết giản dị, gần gũi nhưng không kém phần sâu sắc. Ngôn từ của ông không hoa mỹ, cầu kỳ, mà chân thành và mộc mạc, như chính những con người và câu chuyện mà ông kể. Chính điều này đã tạo nên sự đồng cảm mạnh mẽ giữa tác giả và độc giả, khiến người đọc như được sống lại trong không khí của một Sài Gòn xưa cũ.
Một độc giả nhận xét: "Văn Phạm Công Luận trong Sài Gòn – Chuyện đời của phố dường như hòa làm một với rêu phong. Những câu văn anh giấu mình, khiêm nhượng trước sự mênh mông của đời phố và đời người”.
Phạm Công Luận sinh năm 1961 ở TP HCM. Anh là tác giả nhiều cuốn sách như "Những sắc màu Nhật Bản", "Nếu biết trăm năm là hữu hạn" (bút danh Phạm Lữ Ân, đồng tác giả với Đặng Nguyễn Đông Vy), "Chú bé Thất Sơn, Đường phượng bay"... Bộ sách "Sài Gòn - Chuyện đời của phố" là tác phẩm nổi bật của anh.
